پاسخ بیش از حد در رفتار سیستم ها (Overreaction)
تا کنون پای بحث نسیم طالب در مورد مدیریت در شرایط ابهام، به یک نتیجه‌ی مهم رسیده‌ایم.
نسیم طالب معتقد است که مشکل اصلی ما در مدیریت ابهام، درک نادرست از مفهوم ابهام است.
ما عموماً ابهام را با بار معنایی منفی (و یا در بهترین حالت خنثی) به کار می‌بریم. به عبارتی، همیشه می‌کوشیم ابهام را کاهش داده و یا لااقل تحمل کنیم.
دنیای ذهنی نسیم طالب، حول این محور شکل گرفته است که باید ابهام را در آغوش بگیریم و از آن استقبال کنیم.
همه‌ی بحث نسیم طالب در مورد پادشکنندگی را می‌توان به شکل ساده به صورت زیر خلاصه کرد:
نسیم طالب نکته‌ی دیگری هم در ذهن دارد که بارها به شکل مستقیم و غیرمستقیم به ما گفته است: ما حتی برای تحلیل شرایط ابهام، به اندازه‌ی مورد نیاز کلمه‌ی مناسب هم نداریم. از همین‌جا می‌شود فهمید که ذهن‌مان تا چه حد نیازمند توسعه و تعمیق در زمینه‌ی این مفهوم است.
نسیم طالب در بخشی از کتاب Antifragile به این مسئله اشاره میکند که مفهوم پادشکنندگی، بر خلاف چیزی که در نگاه نخست به نظر می‌رسد، یک مفهوم جدید نیست.
همه‌ی ما بحث PTSD یا اختلال استرس پس از سانحه را می‌شناسیم و در موردش چیزهایی شنیده‌ایم.
[مطالعه بیشتر: اختلال PTSD یا اختلال استرس پس از سانحه چیست؟]
با این حال، شاید کمتر در مورد رفتار PTG یا Posttraumatic Growth (رشد پس از سانحه) چیزی شنیده باشیم.
نسیم طالب، بسته به فضای بحث، گاهی اوقات از Overreaction (پاسخ بیش از حد) و گاهی اوقات از Overcompensation (جبران بیش از حد) استفاده میکند. اگر چه مفهوم هر دو یکی است.
اسبی که سریع‌تر می‌دود را می‌توان مصداق پاسخ بیش از حد در نظر گرفت و مخاطبی که بهتر گوش میکند را می‌توان مصداق جبران بیش از حد در نظر گرفت. چون می‌خواهد کم بودن صدا را جبران کند.
اما به هر حال، بحث بیشتر به ساختار جمله باز می‌گردد و لازم نیست درگیرش شویم.
تمرین:
چه مثال‌های دیگری از Overreaction یا Overcompensation در اطراف خود می‌شناسید و به خاطر می‌آورید؟
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدیریت در شرایط ابهام به شما پیشنهاد میکند:
- مدیریت در شرایط ابهام – طراحی سیستم های مقاوم (نقشه راه درس)
- مدیریت در شرایط ابهام: دنیای سه حالتی – به چیزی که شکننده نیست چه میگویید؟
- نسیم طالب و تاکید بر اهمیت واژه ها و کلمات: کوررنگی فرهنگی!
- هورمسیس: گاهی اوقات، کمی زهر میتواند پادزهر باشد
- پادشکنندگی (Antifragility) – قرارداد برای معادل یک واژه
- پاسخ بیش از حد در رفتار سیستم ها (Overreaction)
- خاطرات نسیم طالب: وقتی تصمیم گرفتم بادیگارد شوم
- در مدیریت بحران، ظرفیت آزاد با ظرفیت مازاد تفاوت دارد
- نسیم طالب و بحث پیری و استخوان های پوک
- تعریف سیستمهای پیچیده (۱): درباره تفاوت گربه و ماشین لباسشویی
- تعریف سیستمهای پیچیده (۲): چند تفاوت سیستمهای پیچیده و سیستمهای مکانیکی
- در سیستمهای پیچیده، شکل مکانیکی تعادل به معنای مرگ سیستم است
- نسیم طالب: قوی سیاه، مرغ سفید، راننده تاکسی و کارمند بانک
- اهمیت خطا و نوسان در بقاء بلندمدت سیستم‌ها (نسیم طالب)
- منابع تکمیلی: سوال‌های نشریهی تایم از نسیم طالب
- ماجرای الاغ بوریدان | اهمیت انتخاب تصادفی در زمان تردیدهای شدید
- توزیع وزنهای چیست (سیستم‌ها در شرایط ابهام)
- درباره آتش سوزی جنگلها: بگذار پارک یلوستون بسوزد
- مشکلات درمان زاد در سیستم‌ها چه هستند؟
- اختیار معامله چیست؟ از تالس تا بازار سهام و دنیای پر از ابهام امروزی
- معرفی کتاب نسیم طالب: آنها که پای خودشان گیر نیست
سوال‌های پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری می‌توانید نقشه راه‌های مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
هم‌چنین در صفحه‌های دوره MBA و توسعه فردی می‌توانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
هم‌چنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را می‌توانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا می‌دانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور می‌توانید به جمع متممی‌ها بپیوندید؟
نویسنده‌ی دیدگاه : محمدرضا شعبانعلی
مثالی که من می‌خوام مطرح کنم، الزاماً یک نمونه‌ی مثبت یا یک نمونه‌ی منفی از پاسخ بیش از حد نیست.
اما نمونه‌ای هست که به من در درک این مفهوم کمک زیادی کرد.
این مثال رو آقای نیل جانسون در کتاب Simply Complexity مطرح می‌کنه.
شاید برای شما هم پیش اومده باشه که وقتی در اتوبان رانندگی می‌کنید، گاهی اوقات با ترافیک زیاد مواجه شده باشید.
معمولاً فکر می‌کنیم تصادف شده یا اتفاقی افتاده. البته گاهی اوقات، واقعاً هم علت همین هست.
اما زیاد پیش میاد که جلوتر می‌ریم و می‌بینیم هیچ خبری نیست.
حتی یک خروجی یا ورودی نیست که بشه تمرکز خودروها رو به اون ربط داد.
نیل جانسون، این مسئله رو (البته در قالب چند شبیه سازی زیبای ریاضی مرکز سنتافه) با استفاده از Overreaction توضیح می‌ده.
کافیه در نظر بگیرید که راننده‌ی یک خودرو به خاطر اینکه می‌خواد موبایلش رو از کنار کنسول برداره (یا صدای ضبط رو کم و زیاد کنه) سرعتش رو برای مدت کوتاهی در حد چند ثانیه مثلاً ۲۰ درصد کاهش بده.
ماشین پشت سر، می‌خواد این کاهش سرعت رو جبران کنه. به عبارتی سرعتش رو کم کنه که تصادف نشه. قاعدتاً راننده نمی‌تونه دقیقاً ۲۰ درصد سرعتش رو کمتر کنه و اصلاً نمی‌تونه ادراک دقیقی از میزان کاهش سرعت داشته باشه. پس احتمالاً سرعتش رو ۳۰ یا ۴۰ درصد کاهش می‌ده. چند تا ماشین عقبتر سرعت خیلی کمتر میشه.
حالا کافیه یکی از ماشین‌ها مثلاً برای اینکه نمی‌خواد سرعتش رو کم کنه خط رو عوض کنه (این رو مرکز سنتافه مطرح نکرده. چون تصور ندارند که یک راننده چنین رفتار نادرستی انجام بده).
همین مسئله در خط بغل هم به وجود میاد و کم کم یه گره ترافیکی شکل می‌گیره.
البته مشکل به همین سادگی حل نمیشه.
وقتی ماشین جلویی راه افتاد و سرعت رو زیاد کرد. ما باز هم نمی‌تونیم به اندازه‌ی مورد نیاز سرعت رو زیاد کنیم و ممکنه Overreact کنیم.
نتیجه اینکه دوباره کمی جلوتر ممکنه مجبور بشیم سرعت رو کم کنیم و همین ماجرا تکرار میشه.
این پاسخ‌های بیش از حد در مقیاس کوچک وقتی کنار هم جمع میشن و خصوصاً با در نظر گرفتن اینکه تا حد زیادی اجتناب ناپذیر هستند، ترافیک رو از شرکت روان به شکل موج در میارن که بدون علت مشخص شدتش کم و زیاد میشه.
پی نوشت: اگر به بحث‌های ریاضی در این زمینه علاقه داشته باشید با کلمات کلیدی Traffic Wave Propagation می‌تونید تحقیق‌های زیاد و متنوعی رو که در دانشگاه‌های مختلف با استفاده از این مدل انجام شده پیدا کنید و مطالعه کنید.