مبانی تحلیل اکوسیستم ها
- بتوانند چهار مفهوم محدودیت، انتخاب، خطا و حفظ دستاوردها را شرح دهند.
- بتوانند چهار مفهوم فوق را در اکوسیستمهای مختلف، به صورت ابتدایی و کلی، تحلیل کنند.
ما در درس قبل، صرفاً به تعریف اکوسیستم پرداختیم و گفتیم که از لحاظ علمی، مواردی وجود دارد که استفاده از اصطلاح اکوسیستم، معنای دقیقتر و کاملتری را منتقل میکند.
طبیعتاً اگر دستاورد آن بحث این باشد که شما به جای فضای دیجیتال بگویید اکوسیستم دیجیتال و به جای فضای کسب و کار بگویید اکوسیستم کسب و کار و به جای اقتصاد جهانی بگویید اکوسیستم اقتصادی جهان، دستاورد چندان بزرگی نخواهد بود.
قاعدتاً وقتی یک واژه یا اصطلاح جدید میآموزیم و به کار میبریم، انتظار داریم که به ما کمک کند که دنیا را به شکلی بازتر و عمیقتر ببینیم و تحلیل کنیم.
در این درس، میخواهیم به یک سوال ساده اما مهم پاسخ دهیم:
فرض کنیم من به نتیجه رسیدم که یک اکوسیستم را تشخیص دادهام. یا یک اکوسیستم، مورد علاقهی من است. چه نکات و پارامترهایی را در آن اکوسیستم مورد توجه قرار دهم تا بتوانم تحلیلگر بهتری برای آن اکوسیستم باشم؟
ما در این درس میخواهیم به سوال فوق – در حد نیاز متمم – پاسخ دهیم.
تمرین
یک اکوسیستم (یا زیرمجموعهای از یک اکوسیستم) را که مورد علاقهی شماست انتخاب کنید.
با مطالعهی این درس، چه نکات و ویژگیها و تحلیلها و پیشبینیهایی در مورد آن اکوسیستم در ذهن شما تداعی میشود؟
اگر علاقمند بودید، خوشحال میشویم آنها را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر استراتژیک به شما پیشنهاد میکند:
- تفکر استراتژیک چیست؟ | دوره آموزش طرز فکر استراتژیک
- معرفی یک مدل تفکر استراتژیک | الگوی پنج بخشی لیدکا
- تحلیل SWOT چیست؟ | آشنایی با ماتریس SWOT
- نقد ماتریس SWOT | گزارشی از بررسی دهها نمونه تحلیل SWOT
- منظور از دیدگاه مبتنی بر منابع (RBV) چیست؟
- منابع و مدیریت منابع (Resource Management)
- فایل صوتی مدیریت منابع: چگونه در ارزیابی منابع خطا میکنیم؟
- فایل صوتی مدیریت منابع: ظرفیت جذب منابع و پرورش آنها
- فایل صوتی مدیریت منابع: استهلاک و پرورش منابع
- تعریف منابع سازمانی
- تحلیل استراتژیک منابع | مدل VRIO
- درباره شیوه مدیریت هزینه و ثروت
- کتاب رقابت برای آینده (نوشته گری همل و پراهالاد)
- کتاب استراتژی اقیانوس آبی (معرفی + خلاصه)
- موفقیت در رقابت یا رهایی از بازی رقابت؟
- ویژگی رقابت سالم
- آیا این تصمیم، یک تصمیم استراتژیک است؟ ویژگی های تصمیم استراتژیک
- استراتژیست کیست؟ ذهن استراتژیست چه چیزهایی را میبیند؟
- کاربرد تفکر استراتژیک در مواجهه با روندهای جدید (مثال اطلاعات فوری)
- انتخاب استراتژیک و ارزیابی شرایط دنیای واقعی (Reality Check)
- موانع تفکر استراتژیک و نگاه استراتژیک به کار و زندگی
- آنالوژی چیست؟ | استفاده از آنالوژی (قیاس) برای فکر کردن بهتر
- روزنامهٔ فردا | اگر اخبار فردا را میدانستیم چه میشد؟
- سناریو چیست؟ نقش سناریو نویسی در تقویت تفکر استراتژیک
- چند نکته در سناریو نویسی برای یک استراتژیست: آرکتایپ های سناریو
- تحلیل استراتژیک منابع | محاسبه سود و ارزیابی هزینه
- خریدن یا ساختن؟ | مقدمهای بر تعریف برونسپاری
- برون سپاری چیست؟ | مزایا و معایب و مشکلات برون سپاری
- تعریف اکوسیستم چیست؟
- مبانی تحلیل اکوسیستم ها
- فیل سفید در استراتژی، مدیریت و کسب و کار
- اگر میخواهید ذهن تحلیل گر داشته باشید، از اهمیت الگوها غافل نشوید
- پیتر شوارتز – متخصص آینده پژوهی و سناریو نویسی در تحلیل استراتژیک
- کتاب از خوب به عالی | جیم کالینز
- کتاب ساختن برای ماندن | جیم کالینز و جری پوراس
- شرایط محیطی تغییر کرده، شما چقدر تغییر میکنید؟
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : محمدرضا شعبانعلی
درباره اکوسیستم استارت آپی
شیوهی رواج استفاده از این اصطلاح
اکوسیستم استارت آپی واژهای است که در چند سال اخیر، کمابیش در کشورمان شنیده میشود.
به نظر میرسد رواج این واژه از طریق برنامههای تشویق و ایجاد انگیزه برای استارت آپها، مانند استارت آپ ویکندها (Startup Weekends) بوده است.
تا به حال چند بار به عنوان سخنران مهمان در این نوع برنامهها حضور داشتهام و معمولاً رایج است که بارها در برنامه چنین عباراتی را میشنوید:
امیدواریم ما با برگزاری این رویداد، به توسعه اکوسیستم استارت آپی کشور کمک کرده باشیم.
اکوسیستم استارت آپی در سطح ملی
برداشت من - با توجه به آموختههای درس حاضر - بر این است که فعلاً چیزی که بتواند آن را اکوسیستم استارت آپی (و شاید اکوسیستم کارآفرینی) نامید در کشور ما شکل نگرفته است.
با الهام از درس فوق، به نظرم میرسد که شاید اگر موارد زیر در سطح کلان کشور وجود داشته باشند، بتوان به تدریج به شکل گیری چنین اکوسیستمی امیدوار بود:
* منبع مالی برای حمایت از فعالیتهای کارآفرینانه و استارت آپ منظورم از منبع مالی، ایجاد مکانیزم جدیدی برای وام بانکی (که احتمالاً به روش جدیدی برای خطاهای اخلاقی تبدیل خواهد شد) نیست.
بلکه مکانیزمهای دیگر، مانند وجود تعدادی شرکت سرمایه گذار است که استارت آپها بدانند در صورتی که ایدهی قابل دفاعی داشته باشند میتوانند به سراغ آنها بروند و از آنها کمک بگیرند.
* ثبت تجربیات گذشته تا جایی که من میدانم مستندسازی خوبی از تجربههای موفقیت و به طور خاص شکست استارتآپها نداریم و این باعث میشود که این اکوسیستم به جای طی کردن مسیر تکامل، بارها و بارها گذشتهی خود را تکرار کند.
انتشار مصاحبهی شکست یک استارت آپ (که احتمالاً نام آن را هم خیلیها نشنیدهاند چون هنوز به شهرت نرسیده) نه برای رسانهها جذاب است و نه برای متوسط مخاطب.
در میان استارت آپهای موفقهم، به خاطر فضای غالب فرهنگی کشور، بارها مشاهده کردهام که مدیران و موسسان آنها، ترجیح میدهند با حضور نداشتن در فضای رسانهای، به تعبیر خودشان از "رادارهای جامعه" دور بمانند تا به این شیوه بتوانند فرزند خود را بیشتر و بهتر حفظ کنند.
آنچه میماند عموماً (و البته نه همیشه) تعدادی از مدیران و کارآفرینانی است که نام خود را به نان کسب و کارشان ترجیح میدهند و هر روز از یک رویداد به رویداد دیگر میروند. معمولاً هم در همان زمینهی فعالیتشان، میتوانید استارت آپهای بزرگتر و موفقتر و ساکتتر را ببینید که از این فضا فاصله گرفتهاند.
* انتخاب هم طبیعتاً در این شرایط معنای محدودی پیدا میکند. چون محیط و بستری برای انتخاب شدن وجود ندارد یا اگر هست، مختص استارت آپها نیست.
مثلاً طی ماههای اخیر به نظرم استارت آپ اسنپ در تهران (که میکوشد مدلی ساده و البته کارآمد شبیه Uber باشد) بسیار موفق عمل کرده و مردم آن را به یکدیگر توصیه میکنند. اما اسنپ، در اکوسیستم استارت آپی کشور رشد نکرده. بلکه در فضای خشک و بیرحم کسب و کارهای بزرگ و سازمانهای صنفی کشور در تلاش و تقلا برای ماندن است و باید با مجموعههایی مثل تاکسی سرویسها و تاکسی رانی رقابت کند. پس منطقیتر است آن را فرزند اکوسیستم کسب و کار کشور بدانیم یا اکوسیستم استارت آپی آن.
تنها موردی که به نظرم میرسد، وجود پارکهای فن آوری و شتابدهندهها (Accelerators) است که مورد اول، بحث جداگانهای میطلبد و مورد دوم، هنوز آنقدر جوان است که نمیتوان در موردش به خوبی نظر داد.
فکر میکنم مثلاً آواتک که خود را شتابدهنده استارت آپها میداند، باید چند سال دیگر هم فعالیت کند تا بتوان به صورت قطعی گفت که آیا چنین شتابدهندههایی توانستهاند فرزندانی سالم و قدرتمند را رشد دهند یا خیر.
اگر چنین شود، شاید بتوان شتابدهندهها را یک اکوسیستم کوچک مصنوعی برای رشد اولیهی استارت آپها و آمادهکردن آنها برای ورود به اکوسیستم کلان کسب و کار کشور دانست.
در این میان، به نظرم - حداقل در حال حاضر - برای استارت آپ ویکندها نمیتوان نقشی چندان فراتر از ایجاد انگیزهی عمومی برای راه اندازی فعالیتهای دیجیتال و یا ترویج واژهی اکوسیستم استارت آپی قائل شد.
چون تقریباً هیچیک از فاکتورهای چهارگانه فوق، به صورت جدی و واقعی در آنها در نظر گرفته نمیشود. مثلاً شرکتها و سازمانها، بیش از آنکه به صورت سرمایه گذار وارد بازی این رویدادها شوند، در قالب حامی و اسپانسر و بخشی از فرایند روابط عمومی خود در این رویدادها حاضر میشوند.
لااقل با اطلاعات اولیهی خودم، کسب و کاری را نمیشناسم که خود را فرزند استارت آپویکندها و یا حتی در سطح بزرگتر فرزند اکوسیستم استارت آپی کشور بداند.