دایره لغات فارسی | صرفاً به کلمات پرکاربرد فارسی محدود نشویم

کلمات ناشناختهٔ من

کلمات ناشناخته لغاتی هستند که با آن‌ها آشنا نیستیم و معنایشان را نمی‌دانیم.

طبیعتاً بخش بزرگی از این کلمات به زبان‌هایی تعلق دارند که برای ما بیگانه هستند. مانند کلمهٔ スキル که بیشتر ما معنای آن را نمی‌دانیم. اما کلمات ناشناختهٔ بسیاری هم وجود دارند که به زبان فارسی یا عربی تعلق دارند اما آن‌ها را نمی‌شناسیم.

مثلاً احتمالاً کمتر کسی می‌داند که معنای واژهٔ مزر چیست. با مراجعه به لغت‌نامهٔ دهخدا متوجه می‌شوید که مزر به معنای شراب بوزه است. اگر چه احتمالاً این توضیح هم کمک چندانی به شما نمی‌کند. حتی اگر در ادامه به شما بگویند که مزر همان نبید در زبان عربی است، باز هم مشکل حل نمی‌شود و متوجه نمی‌شویم که این واژه و معادل‌هایش چه معنایی دارند.

کلمات ناشناخته لزوماً منسوخ یا کم‌کاربرد نیستند. گاهی اوقات ما کلمه‌ها را به خاطر تخصصی بودن نمی‌شناسیم. برخی دیگر از واژه‌ها حتی شاید تخصصی هم نباشند، اما صرفاً فرصتی پیش نیامده که ما آن‌ها را ببینیم یا بشنویم و بخوانیم.

مثلاً برای کسی که درگیر مسائل مالی و اعتباری نبوده، ممکن است واژه‌ای مانند استمهال هم در گروه کلمات ناشناخته قرار بگیرد.

ما معمولاً با گفتگو، مطالعه،‌ دیدن فیلم‌ و گوش دادن به موسیقی به تدریج با واژه‌های ناشناخته روبه‌رو می‌شویم و آن‌ها از «ظرفِ کلمات ناشناخته» وارد ظرف جدیدی می‌شود که آن را «کلمات منفعل» می‌نامند.

کلمات منفعل من

کلمات منفعل یا متروکه، کلماتی هستند که ما معنایشان را می‌دانیم، اما آن‌ها را در گفتگوها، سخنرانی‌ها و نوشته‌هایمان به کار نمی‌بریم.

این کلمات در گوشه‌ای از ذهن ما می‌مانند و خاک می‌خورند. اما به محض این‌که آن‌ها را می‌خوانیم و می‌شنویم، معنایشان را می‌فهمیم و درک می‌کنیم. به بیان دیگر، ما هنوز آن‌قدر بر این لغات مسلط نیستیم که بتوانیم هنگام نیاز بر آن‌ها سوار شویم و به مقصد و هدف‌مان برسیم.

بعضی از کلمات، برای همیشه منفعل و متروک باقی می‌مانند. اما اگر بارها با آن‌ها روبه‌رو شویم و کمی هم تمرین و تلاش کنیم، می‌توانیم آن‌ها را به بخشی از کلمات فعال خود تبدیل کنیم.

تذکر: دقت کنید که بسیاری از فحش‌ها و واژگان رکیک، کلمات منفعل محسوب نمی‌شوند. این واژگان را کلمات فعال کنترل شده می‌نامند. کلماتی که ما در به خاطر آوردنشان مشکلی نداریم. اما به خاطر شأن و مقام خود ترجیح می‌دهیم بر زبانمان جاری نشوند.

کلماتی که استفاده می‌کنم (کلمات فعال)

کلمات فعال مجموعه واژگانی هستند که ما از آن‌ها در گفتگوهای روزمره و نوشته‌های خود استفاده می‌کنیم و به عنوان ابزار، مسئولیت انتقال پیام‌هایمان را بر شانهٔ آن‌ها می‌گذاریم.