Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
دوره آموزشی هدف گذاری (کلیک کنید)


مخاطب شناسی چیست و مخاطب چگونه تعریف می‌شود؟


تعریف مخاطب شناسی چیست؟

مخاطب یا Audience اصطلاحی است که همه‌ی ما آن را می‌شنویم و به کار می‌بریم.

واژه‌ای که با وجود کاربرد فراوان، همچنان مفهوم آن مبهم است و حتی در حد مفرد و جمع بودن آن هم، در بسیاری از زبان‌ها توافقی نهایی وجود ندارد.

به نظر می‌رسد نخستین گروه مخاطبان رسمی را باید در سخنرانی‌هایی که هزاران سال قبل انجام می‌شده‌اند جستجو کرد.

در زبان انگلیسی Audience از ریشه‌ی لاتین Audire به معنای شنیدن گرفته شده است (Audio و Audible و Auditor نیز همگی از همین ریشه هستند).

بنابراین ظاهراً کار Audience این بوده که شنونده باشند و سخنران برای او سخنرانی کند.

ما هم در زبان خود از واژه‌ی مخاطب استفاده می‌کنیم که روبروی خطیب قرار دارد. به عبارتی خطیب، خطبه می‌خواند و مخاطب به خطبه‌ها گوش می‌دهد.

به هر حال، ظاهراً از نظر تاریخی، وظیفه‌ی اولیه‌ی مخاطبان، شنیدن بوده است.

اما امروزه تعریف مخاطب بسیار پیچیده‌تر شده و مخاطب شناسی به یک تخصص تبدیل شده است.

کتاب مخاطب شناسی دنیس مک کوایل

اگر بخواهیم از تعریف‌های جدی و دقیق آکادمیک دوری کنیم، شاید کلی‌ترین تعریف این باشد که مخاطب، کسی است که محتوا برای او تهیه، تنظیم و عرضه می‌شود.

البته اینکه محتوا در نهایت به دست مخاطب می‌رسد یا نمی‌رسد بحث دیگری است.

به عنوان مثال، ممکن است مخاطب یک برنامه تلویزیونی، کارشناسان علوم اجتماعی باشند؛ اما در لحظه‌ی پخش برنامه هیچ کارشناسی پای تلویزیون نباشد و آن برنامه را نبیند.در چنین وضعیتی همچنان می‌توانیم بگوییم مخاطب برنامه، کارشناسان علوم اجتماعی بوده‌اند (یا هستند).

حالا قاعدتاً چنین تعریفی می‌تواند در هر فضایی مصداق‌های متفاوتی داشته باشد. به این مثال‌ها توجه کنید:

  مخاطب سخنران، کسانی هستند که قرار است سخنرانی او را بشنوند و او به قصد آنها و برای آنها حرف می‌زند.

  مخاطب در بازاریابی محتوا، کسانی هستند که قرار است محتوا را دریافت و مصرف کنند.

  مخاطب روابط عمومی یک سازمان، تمام ذی‌نفعان سازمان در سطح کلان و در کل جامعه هستند.

  مخاطب تبلیغات، مشتریان بالقوه یک محصول یا کسب و کار هستند.

  مخاطب هر رسانه‌ای کسانی هستند که رسانه به امید دسترسی به آنها راه‌اندازی شده و برای رساندن پیام خود به آنها تلاش می‌کند.

کتاب مخاطب شناسی

کتابهای متعددی در مورد مخاطب و مخاطب شناسی تألیف شده‌اند که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • کتاب مخاطب شناسی یا Audience Analysis (دنیس مک کوایل)
  • کتاب مخاطبان رسانه یا Media Audiences (جان سالیوان)
  • کتاب روش تحقیق مخاطبان رسانه یا Media Audience Research (گراهام میتون)
  • کتاب تکامل مخاطب با رسانه های جدید یا Media Evolution (فیلیپ ناپولی)

مزیت کتابهای فوق این است که با مرور فهرست مطالب و سرفصل‌‌های آنها می‌توانید تا حدی به بزرگی دنیای مخاطب شناسی پی ببرید و حتی شاید علاقمند شوید که این حوزه را به عنوان زمینه‌ی تخصصی خودتان انتخاب کنید.

اما اگر نمی‌خواهید به یک متخصص یا تحلیل‌گر حوزه رسانه تبدیل شوید و صرفاً قصد دارید مخاطب شناسی را در حوزه‌ی تخصصی مورد نظر خودتان یاد بگیرید، بهتر است به سراغ کتاب‌های دیگری بروید.

به عنوان مثال، بسیاری از کتابهای استراتژی محتوا (مثلاً Content Inc) بخشی را به مخاطب شناسی اختصاص می‌دهند که برای علاقمندان به استراتژی محتوا می‌تواند مفیدتر از این کتاب تخصصی مخاطب شناسی باشد.

یا بخش مخاطب شناسی کتابهای تبلیغات و برندسازی، می‌تواند برای علاقمندان به حوزه بازاریابی جذاب‌تر و مفید‌تر باشد.

مخاطب شناسی در متمم

ما در درس‌های مختلف بسته به موضوع و نیاز آن مبحث، مخاطب شناسی در آن حوزه را مورد توجه قرار می‌دهیم.

به عنوان مثال، بحث مخاطب شناسی در حوزه استراتژی محتوا، تحت عنوان پرسونای مخاطب مطرح شده است.

همچنین در مجموعه مطالب مرتبط با مهارت سخنرانی هم، درسی در مورد مخاطب شناسی برای سخنرانی در نظر گرفته‌ایم.

[ درس مرتبط: مخاطب شناسی برای سخنرانی در جمع ]

[ درس مرتبط: تعریف پرسونای مخاطب ]

      شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.  

     تعدادی از دوستان علاقه‌مند به این مطلب:    zahra safaeyan ، سعید مقیم زاده ، محمد علی مظلومی ، مهدی مختاری ، صلاح‌ الدین عشقی

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدیریت رسانه به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه مدیریت رسانه
 

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
آیا در متمم فایل‌های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

۳ نظر برای مخاطب شناسی چیست و مخاطب چگونه تعریف می‌شود؟

     
    تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
    .