حباب دات کام | ترکیدن حباب شرکتهای اینترنتی و تجارت الکترونیکی

اگر کمترین مطالعه‌ای در زمینه‌ی تاریخچه اینترنت و کسب و کارهای اینترنتی داشته باشید، قاعدتاً با اصطلاح حبابِ دات کام یا dot com bubble روبرو شده‌اید. داستانی که به وضعیت شرکت‌های اینترنتی در پایان دهه‌ی ۹۰ میلادی اشاره دارد و ماجرای شگفت‌انگیز فراز و فرود این کسب و کارها را روایت می‌کند.

امروزه داستان ترکیدن حباب دات کام آن‌قدر فراگیر شده که می‌توان دانستن آن را بخشی از سواد دیجیتال دانست. یعنی کمی عجیب است که ادعا کنید سواد دیجیتالی دارید، اما این ماجرا را نمی‌دانید.

منظور از حباب دات کام چیست؟

با توجه به این‌که بسیاری از آدرس‌های سایت‌های اینترنتی با com. به پایان می‌رسد، اصطلاح دات کام به شرکت‌هایی اشاره دارد که مدل کسب و کار خود را بر پایه‌ی فعالیت‌های آنلاین و اینترنتی بنا کرده‌‌اند.

حباب دات کام هم اشاره به حبابی دارد که در سال‌های پایانی قرن بیستم، به واسطه‌ی فعالیت شرکت‌های اینترنتی در بورس آمریکا به وجود آمد.

سال‌های پایانی دهه‌ی نود میلادی، دوران رشد شگفت‌انگیز کسب و کارهای آنلاین بود. اینترنت به تازگی فراگیر شده بود و همه احساس می‌کردند که این اختراع تازه قرار است آینده‌ی زندگی انسان را تسخیر کند.

بسیاری از کسب و کارها، با علاقه و افتخار پیشوند e را به اسم خود می‌افزودند تا تأکید کنند که الکترونیکی و اینترنتی هستند و مردم هم، با دیدن این پیشوند، با امید و اعتماد، روی آن‌ها سرمایه‌گذاری می‌کردند. شاید برایتان جالب باشد که برخی رسانه‌ها، این رغبت عمومی و فراگیر را Prefix Investing یا سرمایه‌گذاری روی پیشوند نام‌گذاری کرده‌اند.

اما این وضعیت خوش‌بینانه، در سال ۲۰۰۰ در هم شکست و حباب بورسی شرکت‌های اینترنتی ترکید. به شکلی که قیمت سهام شرکت سیسکو که امروزه برای همه‌ی ما شناخته شده است از ۸۰ دلار به ۱۴ دلار و سهام شرکت آمازون از ۱۰۷ دلار به ۱۷ دلار کاهش یافت.

جالب اینجاست که سیسکو و آمازون هنوز خوش‌شانس های آن ماجرا بودند، چرا که به رغم سقوط شدید در بازار سرمایه، از ترکیدن حباب دات کام‌ها در سال ۲۰۰۰ جان سالم به در بردند. در حالی که شرکتهای بسیاری زیادی در آن زمان ناپدید شدند و امروزه نامی از آنها وجود ندارد.

در آن سال‌ها بخش مهمی از سرمایه‌ی مردم در بورس به سمت شرکت‌های اینترنتی و آنلاین رفته بود. به همین علت، کل شاخص NASDAQ (نَزدَک) هم به همراه این حباب، رشد کرده و در نهایت هم با ترکیدن حباب، سقوط کرد.

نمودار زیر تغییرات شاخص NASDAQ را از سال ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۵ نشان می‌دهد (به قله‌ای که در حوالی سال ۲۰۰۰ شکل گرفته توجه کنید):

چرا حباب دات کام شکل گرفت و ترکید؟

علل شکل گرفتن و ترکیدن حباب دات کام را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: بخشی از این علت‌ها، به بورس آمریکا برمی‌گردد و بخش دیگر به نحوه‌ی مدیریت کسب و کارهای آنلاین.

توضیح: بخش‌هایی از تحلیل و آمار و ارقام و اشارات، از کتاب «اینترنت چگونه روی داد» اقتباس شده است.

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری سواد دیجیتال به شما پیشنهاد می‌کند: