سبد مهارت چیست؟ | در مسیر رشد شخصی به سراغ یادگیری کدام مهارتها برویم؟

در تعریف توسعه فردی گفتیم که برنامه ریزی برای توسعه فردی و رشد شخصی، کاری «آگاهانه، سیستماتیک و پیوسته» است. در درس اهمیت رشد شخصی هم توضیح دادیم که یادگیری فردی و توسعه مهارتها یکی از نیازهای ضروری زندگی در دوران جدید (اقتصاد دانش‌بنیان) است.

این حرف‌ها به زبان ساده یعنی این که یادگیری و رشد فردی را نمی‌توان بی‌برنامه و کاملاً تفننی انجام داد.

نمی‌شود یک روز صبح از خواب بیدار شویم و بگوییم امروز می‌خواهم یکی از مهارت‌هایم را تقویت کنم یا مهارت تازه‌ای به مهارت‌های فعلی‌ام بیفزایم. اگر هدف‌مان توسعه فردی است، لازم است نگاه جامع‌تری داشته باشیم و مهارت‌های مورد نیازمان را کاملاً آگاهانه و با دقت انتخاب کنیم.

بعد از این دو درس مقدماتی (تعریف توسعه فردی و اهمیت رشد شخصی) دو درس دیگر را هم به مفهوم مهارت اختصاص دادیم:

◼️ ابتدا به تعریف مهارت پرداختیم و توضیح دادیم که چه چیزی مهارت است و چه چیزهایی مهارت محسوب نمی‌شوند. آگاهی از تعریف مهارت باعث می‌شود به فرق دانش و مهارت توجه کنیم و این دو را با یکدیگر اشتباه نگیریم. شناخت دقیق مفهوم مهارت به این علت مهم است که بسیاری از حوزه‌هایی که امروز به عنوان مهارت شناخته می‌شوند، بیشتر از جنس دانش هستند. هم‌چنین گاهی اوقات آن‌چه در دستهٔ دانش طبقه‌بندی می‌شود، به مهارت شبیه‌تر است.

◼️ سپس مهارت های نرم را تعریف کردیم. آشنایی با مهارتهای نرم باعث می‌شود این مهارتهای کلیدی در سایهٔ مهارتهای تخصصی و حرفه‌ای گم و فراموش نشوند. مثلاً کسی که در جایگاه مدیرعامل کار می‌کند، قاعدتاً می‌داند که باید بتواند صورتهای مالی را بفهمد و تحلیل کند (مهارت تخصصی). اما ممکن است به اهمیت تسلط کلامی یا مهارت یادگیری توجه نکند (یا آن‌ها را در اولویت یادگیری قرار ندهد).

در این مرحله به سراغ مفهوم «سبد مهارت» یا «skills portfolio» می‌رویم. آشنایی با این مفهوم کمک می‌کند برنامه‌‌ریزی برای توسعه فردی را با کیفیت بهتری انجام دهیم.

منظور از سبد مهارت چیست؟ چرا از استعارهٔ پورتفولیو استفاده می‌کنیم؟

در درس تعریف پورتفولیو (زیرمجموعهٔ روانشناسی پول) گفته‌ایم که پورتفولیو یک معنای عام و یک معنای تخصصی دارد. پورتفولیو در معنای عام معادل «مجموعه» است. مثلاً معماران، نقاش‌ها و عکاس‌ها نمونه‌ کارهای خود را یک‌جا جمع می‌کنند و به عنوان پورتفولیوی آثارشان به دیگران نشان می‌دهند (چیزی شبیه رزومه). اما اصطلاح پورتفولیو در مباحث سرمایه‌گذاری معنای دقیق‌تری دارد و هر مجموعه‌ای را پورتفولیو نمی‌دانند (مثلاً در اصطلاح‌های پورتفولیوی سهام یا پورتفوی ارزی).

چون توسعه فردی شبیه سرمایه گذاری است، بهتر است پورتفولیو را هم در این‌جا به همان معنایی در نظر بگیرید که سرمایه‌گذاران می‌فهمند و به کار می‌برند. سبد مهارتها یا پورتفولیوی مهارتها از چند جهت به سبد (پورتفوی) سرمایه گذاری شبیه است:

• محدودیت منابع
• اهمیت افق زمانی و سرعت نقدشوندگی
• اهمیت تأثیر متقابل دارایی‌های سبد
• هم‌خوان بودن ترکیب سبد با ویژگی‌های فردی و شخصیتی صاحب سبد

در ادامه دربارهٔ هر یک از این چهار مورد بیشتر صحبت می‌کنیم:

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری توسعه مهارتهای فردی به شما پیشنهاد می‌کند: