پاراگراف‌هایی از کتاب امپراتوری ایران نوشته دان ناردو

انتشارات #ققنوس طی کار ارزشمندی، گروهی از کتابها تحت عنوان مجموعه تاریخ جهان را که توسط انتشارات Lucent و برای دانش آموزان منتشر می‌شود را ترجمه و منتشر کرده است.

سادگی و روانی کتابها (و ترجمه‌ی خوب آنها) در حدی است که حتی خواننده‌ی کم علاقه به تاریخ هم در هر سنی، می‌تواند آنها را مطالعه کند و از آنها بیاموزد.

این بار در پاراگراف فارسی قصد داریم بخش‌هایی از کتاب امپراتوری ایران را (که ترجمه‌ی The Persian Empire است) با هم بخوانیم.

ترجمه این کتاب توسط آقای مرتضی ثاقب فر انجام شده است.

متاسفانه ما این جامعه شناس، مترجم و نویسنده‌ی کیفی و پرکار را در سال ۱۳۹۱ از دست داده‌ایم.

ایسوکراتس، در اهانت و تحقیر خود نسبت به ایرانیان تنها نبود. ارسطو، فیلسوف مشهور آتنی نیز اعتقاد داشت که بربرها، که ایرانیان برجسته ترین آنها بودند، طبیعتاً برده هستند.

ارسطو در کتاب سیاست خود می‌نویسد:

نمی‌توان انکار کرد مردمانی وجود دارند که هر جا هستند برده‌اند و مردمان دیگری که هرگز در هیچ‌جا برده نیستند.

این در مورد افراد نجیب زاده نیز صدق می‌کند. نجیب‌زادگان ما نه تنها در کشور خود بلکه در تمامی جهان خود را اصل و نسب‌دار می‌دانند؛ در حالی که بردگان فقط در کشور خودشان با اصل و نسب هستند.

فیلسوف بر پایه این فرضیه به این نتیجه می‌رسد که حکومت یونانیان بر بربرها کاملاً طبیعی است حال آنکه بی‌گمان حکومت بربرها بر یونانیان کاملاً غیر طبیعی است.

وقتی ارسطو به مقام آموزگاری اسکندر رسید، پیشداوری‌ها و تعصبات ضد ایرانی خود را به او تلقین کرد.

کمتر از یک دهه بعد وقتی اسکندر به ایران یورش برد و سرانجام تسخیرش کرد، کلمات استاد خویش همچنان در ذهنش تازه بود.

در مقایسه با افراد یادشده [نویسندگان یونانی] بیشتر منابع ایرانی به جا مانده در سده‌ی بیستم میلادی کشف شده‌اند…

این آثار به جز استثنائاتی اندک، اطلاعات ناچیزی درباره موضوعاتی نظیر تبارنامه شاهان و بزرگان، لشکرکشی‌های مهم و طرح‌های ساختمانی بزرگ در اختیار ما می‌گذارند…

در نتیجه بازسازی جدید از ایران باستان حداقل تا اوایل ۱۹۰۰ میلادی، تقریباً به طور انحصاری از دریچه چشم یونانیان انجام گرفته است… ناگزیر این شناخت و گزارش ناقص از فرهنگ ایران با تعصبات و جبهه گیری‌های شدید ضد ایرانی منابع یونانی در آمیخته بود.

ارتش ایران از هنگ‌های هزارنفری تشکیل می‌شد.

اصطلاح پارسی باستان این هنگ‌ها هزارابام بود.

هر هنگ را هزارپاتیش می‌گفتند.

هر هنگ هزار نفری به ده صاتابا یا فوج صد نفری تقسیم می‌شد.

فرمانده هم صاتابا یک صاتاباتیس بود که به نوبه‌ی خود هر صاتابا به ده داتابا تقسیم می‌شد…

سیستم اعشاری برای واحدهای بزرگتر از هنگ‌های هزار نفری نیز مورد استفاده قرار می‌گرفت.

بنابر نوشته‌ی هرودوت:

ایرانیان دروغ گفتن و پس از آن بدهکار بودن را زشت‌تر از هر چیزی می‌دانند.

دلایل زیادی برای هراس آنها از وام داشتن وجود دارد، اما مهم این اعتقاد آنان است که هرکس قرض دارد، ناچار است دروغ بگوید.