زندگی و اندیشه وارن بنیس (از متفکران حوزه‌ی رهبری سازمانی)

جایگاه وارن بنیس (Warren Bennis) را در بحث کاریزما و رهبری سازمانی، می‌توانید با موقعیت دانیل گلمن در هوش هیجانی مقایسه کنید.

به این معنا که اهمیت او، بیش از آن‌که به توسعه‌ی علمی این حوزه بازگردد، به تلاش و نقش بنیس در ترویج بحث رهبری سازمانی در میان مدیران و فعالان کسب و کارهاست.

اگر تا کنون با فهرستی تحت عنوان تفاوت مدیر و رهبر مواجه شده‌اید و زیر آن نام کسی را ندیده‌اید، شاید برایتان جالب باشد که بخش مهمی از این نوع فهرست‌ها و مقایسه‌ها، توسط وارن بنیس انجام شده و امروز چنان ادبیات مدیریت را فراگرفته که حتی بر روی نام خودِ بنیس هم سایه انداخته است.

چند نکته مختصر از زندگی وارن بینس

وارن بنیس ۸۹ سال عمر کرد و در سال ۲۰۱۴ درگذشت. بخش مهمی از زندگی او از نظر زمانی با دوران پیتر دراکر هم‌پوشانی دارد (بنیس حدوداً یک دهه بعد از دراکر به دنیا آمد و یک دهه هم بعد از او فوت کرد که در ۹۰ سال زندگی، تفاوت کمی محسوب می‌شود).

در بررسی زندگی و افکار دراکر به نکاتی اشاره کردیم که درباره‌ی بنیس هم مصداق دارند.

جنگ جهانی تجربه‌ی مشترک این متفکران است و بنیس هم بارها در نوشته‌های خود به تأثیر جنگ جهانی بر اندیشه و افکارش اشاره کرده است.

همچنین توسعه اقتصاد صنعتی، گسترش دانش مدیریت و افزایش سرعت تحولات، از جمله ویژگی‌های آن دوران بود و باعث می‌شد که نگاه سنتی به مدیریت (و به طور خاص، مکتب مدیریت علمی) چندان کارا نباشد.

بنیس، دراکر و سایر متفکران بزرگ مدیریتی در آن دوران، نقش مهمی در یادآوری این نکته به مدیران کسب و کارها و فعالان صنعت و اقتصاد داشته‌اند.

[ مطالعه بیشتر: زندگی و زمانه‌ی پیتر دراکر ]

[ مطالعه بیشتر: تیلور، تیلوریسم، مدیریت علمی ] 

اهمیت فرد را دست‌کم نگیریم

اگر بخواهیم حرف بنیس را در یک جمله خلاصه کنیم باید بگوییم که او تأکید بسیار مهمی بر نقش فرد در سرنوشت سازمان‌ها و کسب و کارها دارد.

از این منظر می‌توان دیدگاه او را مقابل کسانی قرار داد که همه چیز را در قالب سیستم می‌بینند.

البته بنیس، نگرش سیستمی را به خوبی درک می‌کند و تحلیل‌هایش هم نشان می‌دهد که خود نیز نگاه سیستمی قدرتمندی دارد. اما معتقد است که پس از رواج یافتن نگرش سیستمی، به اهمیت جنبه‌های فردی مدیران در سرنوشت کسب و کارها کمتر پرداخته شده است.

برای ما که امروز این تفاوت را می‌خوانیم، پذیرش این نکته کمی دشوار است که مدیر، قرار نیست دیوار درست را پیدا کند.

مگر می‌شود مدیر هر جا دیواری پیدا کرد، نردبان خود را به آن تکیه دهد؟

این به آن معنا نیست که حرف‌های دراکر و بنیس و دیگران، امروز دیگر مفید نیستند. بلکه پیام این توضیحات آن است که آن‌چه زمانی به عنوان وظایف رهبر کسب و کار اعلام می‌شد یا ویژگی‌هایی مثل کاریزما که بیشتر در توصیف رهبران به کار می‌رفت (رهبر کاریزماتیک)، امروز برای هر مدیر و سرپرستی در هر موقعیت و جایگاهی می‌تواند مفید باشد. درست به همان اندازه که تشخیص دیوار مناسب، جزو وظایف اجتناب‌ناپذیر بسیاری از مدیران است و مهارت در تکیه دادن نردبان، به تنهایی چندان ارزشمند محسوب نمی‌شود.

کتابهای وارن بنیس

از وارن بنیس کتابها و مقالات بسیاری به جا مانده که در برخی از آن‌ها تنها نویسنده یا نویسنده‌ی اصلی است. او هم‌چنین به عنوان مولف همکار در تألیف کتابهای متعددی نقش ایفا کرده است.

موارد زیر تنها برخی از تألیفات او هستند:

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری پرورش کاریزما به شما پیشنهاد می‌کند: