تقسیم کار در تیم | مدل رنگی مردیت بلبین
از دوستان عزیز متممی انتظار میرود پس از مطالعه این درس:
- بتوانند وظیفه و مسئولیت را از یکدیگر تفکیک کرده و تفاوت این دو مفهوم را شرح دهند.
- دستهبندی هفتگانهی کارها را بر اساس مدلی که بلبین شرح داده درک کنند (به خاطر سپردن این دستهبندی لازم نیست).
- بتوانند در محیط کار یا فضای زندگی خانوادگی خود، برای هر یک از دستههای هفتگانه، مثالها و مصداقهایی را بیابند.
- هنگام واگذاری کارها و نیز مدیریت تعارضهای مربوط به تقسیم کار از الگوی بلبین برای رفع ابهامها استفاده کنند.
موضوعی که در این درس به آن میپردازیم، ممکن است در نگاه اول بسیار ساده بهنظر برسد: تعیین هفت رنگ برای هفت نوع کار.
میتوانید بحث مطرح شده در این درس را بخوانید و به سرعت از روی آن عبور کنید.
اما اگر آن را واقعاً جدی بگیرید و برای درک بیشتر آن وقت بگذارید، میتواند به یک ابزار ارتباطی قدرتمند در دستان شما تبدیل شود:
وقتی یک تیم میخواهد کارها را میان اعضای خود تقسیم کند، وقتی مدیری میخواهد چند فعالیت را به همکاران خود واگذار کند، وقتی مدیر پروژه در حال خرد کردن کارهای اجرایی یک پروژهی بزرگ است، وقتی اختلافنظر میان همکاران یا میان کارشناس و سرپرست به وجود آمده، به ابزاری نیاز دارید که ارتباط را شفافتر و اثربخشتر کند.
بلبین با مدل رنگی خود، این ابزار را در اختیار شما قرار میدهد.
پیشنهاد ما برای جدیتر گرفتن این درس آن است که فرض کنید در یک کارگاه یک روزهی مدیریت تعارض در واگذاری کارها و تقسیم فعالیتها شرکت کردهاید و قرار است دستاوردی متناسب با زمان و هزینهی یک کارگاه یکروزه داشته باشید.
آیا تا به حال به تفاوت مسئولیت و وظیفه توجه کردهاید؟
بلبین معتقد است که ما بسیاری از واژهها را در مدیریت منابع انسانی، مدیریت پروژه و کار تیمی، به شکلی بسیار مبهم بهکار میبریم.
مثلاً او اشاره میکند که پیتر دراکر به عنوان یکی از بزرگان مدیریت که مفاهیم بسیاری را شرح و بسط داده است، در کتاب خود تحت عنوان مدیریت، وظایف و مسئولیتها (Management: Task & Responsibilities) با وجودی که دو کلمهی وظیفه و مسئولیت را در عنوان کتاب بهکار برده، نتوانسته در محتوای کتاب به شکلی دقیق و شفاف، این دو مفهوم را از یکدیگر تفکیک کند.
ضمن اینکه هر یک از این واژهها هم میتوانند به معانی متنوعی بهکار برده شوند. مثلاً واژهی مسئولیت میتواند سه مفهوم متفاوت را پوشش دهد:
- من مسئول هستم (از نظر اخلاقی در مقابل آنچه اینجا روی میدهد مسئولم)
- من مسئول هستم (مدیریت و ریاست این مجموعه به من واگذار شده)
- من مسئول هستم (اگر نتیجه بد باشد، من مورد بازخواست و مواخذه قرار میگیرم)
او تعریف زیر را برای وظیفه و مسئولیت پیشنهاد میکند:
گاهی اوقات من به صورت دقیق به شما میگویم که چه کاری را از چه مسیری و به چه شیوهای و با چه جزئیاتی انجام دهید.
این یعنی یک وظیفه (Task) را به شما واگذار کردهام.
گاهی هم، به شما به صورت مشخص و دقیق میگویم که چه نتیجهای از شما انتظار دارم. اینکه در نهایت باید چه کاری تحویل دهید.
این یعنی به شما یک مسئولیت (Responsibility) واگذار شده است.
بنابراین وظیفه یعنی کاری که روش انجام آن به شکل دقیق تعریف و مشخص شده باشد (اصالت با روش انجام فعالیت است).
اما مسئولیت یعنی نتیجهای که به شکل دقیق، تعریف و مشخص شده و فرد باید خود، روش انجام کار را تعیین و انتخاب کند (اصالت با نتیجهی انجام فعالیت است).
با این تعریف، من نمیتوانم همزمان به شما وظیفه و مسئولیت را واگذار کنم.
اگر جزئیات را به شما دیکته کردهام (وظیفه)، پس مسئولیت نتیجه با من است و اگر نتیجه را مشخص کردهام (مسئولیت) نمیتوانم جزئیات را دیکته کنم. چون شما میتوانید بگویید که عملی نشدن نتیجه، تقصیر شما نیست و ناشی از مسیر نادرستی است که من مشخص کردهام.
در ابتدای شروع یک کار تیمی یا آغاز یک پروژه یا تدوین شرح وظایف یک عضو جدید از شرکت، معمولاً به این ابهامها توجه نمیکنیم و همه فرض میکنیم که حرفها و مفروضات و انتظارات یکدیگر را به درستی درک کردهایم.
اما وقتی اختلافنظرها و تعارضها به وجود میآیند، تازه متوجه میشویم که بخشی از مشکلات، در ابهام واژهها و اصطلاحاتی که بهکار میبریم ریشه دارند.
بلبین پس از سالها مطالعه روی تعریف و واگذاری کارها در تیمهای اجرایی، به نتیجه رسید که میتواند کارها و فعالیتها را به چهار دسته (چهار رنگ) تقسیم کند:
دسترسی کامل به این درس و ۳۳ درس دیگر دربارهٔ کار تیمی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. تا کنون ۳۵۳۹ نفر از متممیها مجموعاً ۲۰۲۶ تمرین در درسهای کار تیمی ثبت کردهاند.
با عضویت ویژهٔ متمم علاوه بر این ۳۳ درس به هزاران درس دیگر از جمله درسهای زیر دسترسی خواهید داشت:
مذاکره | هوش هیجانی | کوچینگ | مسیر شغلی
شخصیت شناسی | خودشناسی | هدف گذاری
مهارت های ارتباطی | حمایت اجتماعی | مدیریت تعارض
تصمیم گیری | حل مسئله | مشاوره مدیریت
دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درسها)
تمرین و مشارکت در بحث
در محیط کار یا محیط خانه، نمونههایی از هر رنگ کار را پیدا کنید و مثال بزنید.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مهارت کار تیمی به شما پیشنهاد میکند:
- دوره تیم سازی و کار تیمی | از کار گروهی تا کار تیمی موفق
- مردیت بلبین | نظریه پرداز کار تیمی و طراح تست بلبین
- جان کاتزن باخ | اصول کار تیمی و تیم سازی
- فعالیت های تیمی ناموفق (تجربههای مردیت بلبین)
- تقسیم کار در تیم | مدل رنگی مردیت بلبین
- کارهای صورتی: یکی مهمترین علل کاهش اثربخشی کار تیمی
- مدل بلبین و نقش افراد در تیم ها
- کار تیمی و نقش ایده پردازی در آن
- کار تیمی و نقش جستجوگر منابع
- نقش ارزیاب (یا مراقب یا ناظر) در کار تیمی
- نقش هماهنگ کننده فعالیت ها در پروژه ها و کار تیمی
- نقش موتور محرک در کار تیمی
- افراد اجرایی یا اجراکارها در کار تیمی
- تمام کننده ها و نقش و اهمیت آنها در کار تیمی
- نقش Teamworker یا گروهی کار در فعالیت تیمی
- متخصصها (Specialists) و نقش آنها در کار تیمی
- هواپیمای کنکورد و سندروم کنکورد در کار تیمی و کسب و کار
- مدل تاکمن و مراحل پنج گانه رشد یک تیم
- موانع کار تیمی اثربخش | تیم هایی که تیم نیستند
- موانع کار تیمی اثربخش | سندرم آپولو در تشکیل تیمها
- مشکلات کار تیمی اثربخش | تفکر گروهی یا گروه اندیشی
- تنبلی گروهی | وقتی اعضای گروه به اندازهی کافی مایه نمیگذارند
- ایدهها را به کمیتهها نسپارید
- اثر تماشاگر | چگونه پخش شدن مسئولیت روی رفتار ما تأثیر میگذارد؟
- کتاب پنج دشمن کار تیمی | آشنایی با چالش های کار تیمی اثربخش
- کتاب بازیکن تیمی ایده آل (پاتریک لنچیونی) | سه ویژگی ضروری برای کار تیمی
- معرفی کتاب تیم سازی و رهبری تیم | ریچارد هکمن
- معرفی چند کتاب تیم سازی و کار تیمی
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : سامان عزیزی
کار آبی: به حسابدار شرکت سپردم که هر ماه گزارش کاملی از وضعیت نقدینگی شرکت ارائه دهد و دقیقا مشخص کردم که توی این گزارش چه عددهایی رو میخوام.حتی طراحی فرم اکسل این گزارش رو گفتم که به چه شکل باشه تا با یک نگاه نتایجی رو که میخوام بتونم ببینم!
کار زرد: به واحد بازرگانی گفتیم که تا پایان نیمه اول امسال،ده عدد محصول جدید که بتونن هشت آیتم کیفی شرکت رو تامین کنند به شرکت معرفی کنند تا فرایند مذاکره قرارداد اونها شروع بشه
کار سبز: مدیر فروش شرکت قراره که دو نفر کارشناس فروش استخدام کنه، فرایند مصاحبه و استخدام در شرکت تدوین شده و تقریبا کامله(هرچند وقت یکبار آپدیت هم میشه) ولی شیوه پیدا کردن افراد دست خودشونه(آگهی روزنامه-آگهی های اینترنتی-دایره دوستان و آشنایان-معرف ها و ...)،همچنین گزینش افراد و تائیدیه ورود اونها به مرحله دوم مصاحبه کاملا به ایشان واگذار شده.
کار نارنجی: ما برای شروع یا عدم شروع یک فاز جدید محصولات(ادویه جات) حدود شش ماهه مشغول تحقیق هستیم و همچنان هم ادامه داره.برای این کار یک تیم سه نفره متشکل از اعضای هیئت مدیره درگیر کار هستند و تقریبا هیچ چیزش از اول برامون روشن نبود و برای روشنتر شدن بعضی جوانبش از راههای مختلفی اقدام کردیم و تاحدی به نتایجی رسیدیم و شاید طی دو یا سه ماه آینده بتونیم تصمیم نهایی رو بگیریم