مخاطب شناسی چیست و مخاطب چگونه تعریف میشود؟
مخاطب یا Audience اصطلاحی است که همهی ما آن را میشنویم و به کار میبریم.
واژهای که با وجود کاربرد فراوان، همچنان مفهوم آن مبهم است و حتی در حد مفرد و جمع بودن آن هم، در بسیاری از زبانها توافقی نهایی وجود ندارد.
به نظر میرسد نخستین گروه مخاطبان رسمی را باید در سخنرانیهایی که هزاران سال قبل انجام میشدهاند جستجو کرد.
در زبان انگلیسی Audience از ریشهی لاتین Audire به معنای شنیدن گرفته شده است (Audio و Audible و Auditor نیز همگی از همین ریشه هستند).
بنابراین ظاهراً کار Audience این بوده که شنونده باشند و سخنران برای او سخنرانی کند.
ما هم در زبان خود از واژهی مخاطب استفاده میکنیم که روبروی خطیب قرار دارد. به عبارتی خطیب، خطبه میخواند و مخاطب به خطبهها گوش میدهد.
به هر حال، ظاهراً از نظر تاریخی، وظیفهی اولیهی مخاطبان، شنیدن بوده است.
اما امروزه تعریف مخاطب بسیار پیچیدهتر شده و مخاطب شناسی به یک تخصص تبدیل شده است.
اگر بخواهیم از تعریفهای جدی و دقیق آکادمیک دوری کنیم، شاید کلیترین تعریف این باشد که مخاطب، کسی است که محتوا برای او تهیه، تنظیم و عرضه میشود.
البته اینکه محتوا در نهایت به دست مخاطب میرسد یا نمیرسد بحث دیگری است.
به عنوان مثال، ممکن است مخاطب یک برنامه تلویزیونی، کارشناسان علوم اجتماعی باشند؛ اما در لحظهی پخش برنامه هیچ کارشناسی پای تلویزیون نباشد و آن برنامه را نبیند.در چنین وضعیتی همچنان میتوانیم بگوییم مخاطب برنامه، کارشناسان علوم اجتماعی بودهاند (یا هستند).
حالا قاعدتاً چنین تعریفی میتواند در هر فضایی مصداقهای متفاوتی داشته باشد. به این مثالها توجه کنید:
مخاطب سخنران، کسانی هستند که قرار است سخنرانی او را بشنوند و او به قصد آنها و برای آنها حرف میزند.
مخاطب در بازاریابی محتوا، کسانی هستند که قرار است محتوا را دریافت و مصرف کنند.
مخاطب روابط عمومی یک سازمان، تمام ذینفعان سازمان در سطح کلان و در کل جامعه هستند.
مخاطب تبلیغات، مشتریان بالقوه یک محصول یا کسب و کار هستند.
مخاطب هر رسانهای کسانی هستند که رسانه به امید دسترسی به آنها راهاندازی شده و برای رساندن پیام خود به آنها تلاش میکند.
کتاب مخاطب شناسی
کتابهای متعددی در مورد مخاطب و مخاطب شناسی تألیف شدهاند که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کتاب مخاطب شناسی یا Audience Analysis (دنیس مک کوایل)
- کتاب مخاطبان رسانه یا Media Audiences (جان سالیوان)
- کتاب روش تحقیق مخاطبان رسانه یا Media Audience Research (گراهام میتون)
- کتاب تکامل مخاطب با رسانه های جدید یا Media Evolution (فیلیپ ناپولی)
مزیت کتابهای فوق این است که با مرور فهرست مطالب و سرفصلهای آنها میتوانید تا حدی به بزرگی دنیای مخاطب شناسی پی ببرید و حتی شاید علاقمند شوید که این حوزه را به عنوان زمینهی تخصصی خودتان انتخاب کنید.
اما اگر نمیخواهید به یک متخصص یا تحلیلگر حوزه رسانه تبدیل شوید و صرفاً قصد دارید مخاطب شناسی را در حوزهی تخصصی مورد نظر خودتان یاد بگیرید، بهتر است به سراغ کتابهای دیگری بروید.
به عنوان مثال، بسیاری از کتابهای استراتژی محتوا (مثلاً Content Inc) بخشی را به مخاطب شناسی اختصاص میدهند که برای علاقمندان به استراتژی محتوا میتواند مفیدتر از این کتاب تخصصی مخاطب شناسی باشد.
یا بخش مخاطب شناسی کتابهای تبلیغات و برندسازی، میتواند برای علاقمندان به حوزه بازاریابی جذابتر و مفیدتر باشد.
مخاطب شناسی در متمم
ما در درسهای مختلف بسته به موضوع و نیاز آن مبحث، مخاطب شناسی در آن حوزه را مورد توجه قرار میدهیم.
به عنوان مثال، بحث مخاطب شناسی در حوزه استراتژی محتوا، تحت عنوان پرسونای مخاطب مطرح شده است.
همچنین در مجموعه مطالب مرتبط با مهارت سخنرانی هم، درسی در مورد مخاطب شناسی برای سخنرانی در نظر گرفتهایم.
[ درس مرتبط: مخاطب شناسی برای سخنرانی در جمع ]
[ درس مرتبط: تعریف پرسونای مخاطب ]
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدیریت رسانه به شما پیشنهاد میکند:
- مدیریت رسانه برای کسب و کارها
- تعریف رسانه چیست؟ | انواع رسانه | رسانه فردی، رسانه جمعی، رسانه اجتماعی
- همگرایی رسانه ای | چرا باید همگرایی رسانه ها را جدی بگیریم؟
- سواد رسانه ای چیست؟ | اهمیت سواد رسانه ای و آموزش آن
- زنگ خواب (Toddlers’ Truce) | روزگاری که BBC درگیر تربیت مردم بود!
- برخی از انواع رسانه های اجتماعی
- انواع رسانه | انتخاب رسانه مناسب (مدل POEM)
- اهمیت اندازه گیری در رسانه های جمعی و رسانه های اجتماعی
- آیا کسب و کار شما به رسانه نیاز دارد؟
- مخاطب شناسی چیست و مخاطب چگونه تعریف میشود؟
- رام کردن غولها – درباره تاثیر شبکه های اجتماعی بر جامعه
- اعتیاد به اخبار | مغز در جستجوی خبر
- سیستمی برای افزایش دقت خبرها و کاهش شایعه پراکنی و خبرهای دروغ
- ارزش خبرهای حذف شده | جیمز گلیک
- معرفی کتاب خبر (راهنمای کاربران) | آلن دو باتن
- دیگر اخبار نخوانید | رولف دوبلی
- کتاب سواد رسانه ای | جیمز پاتر
- مارشال مک لوهان و دنیای رسانه
- مصاحبه با مارشال مک لوهان | ویژگیهای دنیای جدید
- کتاب تاجران توجه | اقتصاد توجه چگونه شکل گرفته است؟
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
۳ نظر برای مخاطب شناسی چیست و مخاطب چگونه تعریف میشود؟