آلخو کارپانتیه و قلمرو این جهان

خواننده‌ی ایرانی با خواندن آثار آلخو کارپانتیه احتمالاً بیش از هر چیز گابریل گارسیا مارکز و جورج اورول را به یاد می‌آورد.

البته برانگیختن هم‌زمان خاطره‌ی این دو نویسنده چندان ساده نیست؛ اما آلخو کارپانتیه (Alejo Carpentier) می‌تواند این کار را به خوبی انجام دهد.

نویسنده‌ای که این بار در پاراگراف فارسی متمم به سراغش می‌رویم، کوبایی است. البته کوبایی‌الاصل نیست. پدری فرانسوی داشت و مادری روس و در لوزان سوئیس به دنیا آمد. اما جوانی و میانسالی خود را در کوبا گذراند و اواخر عمر هم در سمت رایزن فرهنگی کوبا در پاریس زندگی کرد و در همان‌جا درگذشت.

او نخستین بار عبارت lo real maravilloso را به کار برد که می‌توان آن را به the marvelous real یا واقعیتِ شگفت‌آور ترجمه کرد. اگر چه ما امروز این تعبیر را بیشتر به شکلِ the magic realism یا واقعیت جادویی می‌شنویم و می‌شناسیم.

می‌گویند وقتی گابریل گارسیا مارکز کتاب قلمرو این جهان (The kingdom of this world) را خواند، قسمت‌هایی از کتاب صد سال تنهایی خود را بازنویسی کرد. اغراق نیست اگر بگوییم نوشته‌های کارپانتیه حداقل بر روی نیم‌قرن ادبیات آمریکای لاتین سایه انداخته است.

اثرگذاری او صرفاً به خاطر رمان‌هایش نیست. افکارش، تحلیل‌هایش و مقاله‌هایش همگی منظومه‌ای ساختند که باعث شده او را از نویسندگان تأثیرگذار قرن بیستم بدانند.

به نظر می‌رسد عنوان قلمرو این جهان در برابر اصطلاح معروفِ Kingdom of Heaven (قلمرو آسمانی) که در ادبیات مسیحی رایج است انتخاب شده است.

وقتی تی‌نوئل، شخصیت اصلی رمانِ قلمرو این جهان خود را به پرنده، اسب و زنبور تبدیل می‌کند، تصویرهایی از رئالیسم جادویی (یا واقعیت شگفت‌آور) پیش روی ما ترسیم می‌شود.

اما وقتی از جنبه‌های جادویی‌ِ متن فاصله می‌گیریم و با تی‌نوئل – برده‌ی سیاه پوستِ قصه‌ی او – همراه می‌شویم،‌ به تدریج خاطره‌ جورج اورول در ذهن‌مان رنگ می‌گیرد.

بسترِ رمان، انقلاب بردگان هائیتی در سال‌های نخست قرن نوزدهم است.

این انقلاب برای ما ایرانیان کمتر آشناست؛ اما برای مردم آمریکای جنوبی شناخته شده است. چون در اثر آن اولین جمهوری سیاه‌پوستان در جهان شکل گرفت و ضمناً هائیتی بعد از آمریکا، دومین کشور در قاره‌ی آمریکاست که از حاکمیت اروپایی مستقل و جدا می‌شود.

در تمام رمان، تی نئول را می‌بینیم که گام به گام تغییرات را پیگیری می‌کند و در نهایت، شرایط زندگی‌اش چندان تغییر نمی‌کند و صرفاً گروه حکمروا بر او تغییر می‌کند.

کتاب یک مفهوم کلیدی را در قالب یک روایت گسترده برای ما بیان می‌کند:

چند تذکر درباره بخش معرفی کتاب

دسته‌بندی موضوعی کتاب های مدیریت

دسته‌بندی کتاب های روانشناسی و توسعه فردی

مطالب، فایل‌ها و کتابهای مربوط به کتابخوانی

پاراگراف فارسی | جملات منتخب کتابها