تصمیم گیری سازمانی | چک لیست تصمیم گیری برای مدیران

معمولاً هر وقت بحث منافع شخصی مطرح می‌شود، ما به این مسئله فکر می‌کنیم که ممکن است یکی از همکاران ما به خاطر منافع خود، اخلاق و اصول و چارچوب حرفه‌ای‌گری را کنار بگذارد و پیشنهادی را مطرح کند.

البته به هر حال، چنین مواردی اجتناب‌ناپذیر هستند.

اما در اینجا باید به نکته‌ی مهمی توجه کنیم:

بنابراین، بحث منافع شخصی، بحث وابسته بودن یا نبودن فرد به اخلاق نیست. بلکه سوال کلیدی آن، این است که: آیا ممکن است منافع فرد، او را آگاهانه یا ناآگاهانه به سمت یک گزینه‌ی مشخص سوق داده باشد؟

در اینجا باید بر یک نکته‌ی دیگر هم تاکید کنیم:

ما نمی‌توانیم یک همکار خود را صرفاً به خاطر اینکه بیشتر تلاش می‌کند تا به واسطه‌ی فروش بیشتر، موقعیتی بالاتر از همکارانش به دست آورد سرزنش کنیم.

یا اینکه صرفاً چون در ساختار سازمانی جدید، سمت بهتری خواهد داشت، دفاع کردن او از چارت جدید را زیر سوال ببریم.

آنچه کانمن و همکارانش بر آن تاکید می‌کنند: منافع نامتعارف است. منافعی که با تلاش و شایستگی‌های فرد یا گروه،‌ نامتناسب باشد.

اگر تصمیم بر اساس منافع شخصی بود چه باید کرد؟

آیا می‌توانیم به خاطر اینکه یک فرد یا دپارتمان، در یک تصمیم، منافع شخصی یا دپارتمانی بسیار جدی دارد، آن گزارش را رد کنیم؟

الزاماً چنین نیست؟ همچنان ممکن است آن تصمیم برای سازمان هم مفید باشد.

بنابراین پیشنهاد می‌شود:

 مطمئن شوید که گزینه‌های دیگر (آلترناتیو‌ها) هم مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته‌اند. به عبارتی، شما را وادار نکرده‌ باشند که از یک فهرست یک گزینه‌ای، یک گزینه را انتخاب کنید.

 مطمئن شوید که گزینه‌ی مطلوب، با خوش‌بینی بیش از حد و سایر آلترناتیو‌ها با بدبینی بیش از حد ارزیابی نشده‌اند.

 سایر مواردی را که در چک لیست می‌بینید، با دقت بیشتری بررسی کنید.

همان‌طور که انسان‌ها عاشق یکدیگر می‌شوند، گاهی عاشق راهکارها و ایده‌ها و تصمیم‌ها هم می‌شوند.

عشق هم معمولاً ما را کور می‌کند. البته دانشمندان تصمیم‌گیری ترجیح می‌دهند از اصطلاح Affect Heuristic یا جستجو و ارزیابی احساسی استفاده کنند.

سه مورد از تصمیم‌هایی که بار احساسی بالایی دارند و ممکن است پیشنهاددهندگان آنها، عاشق تصمیم‌ها و گزینه‌های خود شوند:

البته موارد فوق، تنها چند مثال هستند و ممکن است بسیاری از موضوعات دیگر هم گرفتار چنین دامی بشوند.

در اینجا هم همان توصیه‌هایی که در سوال اول مطرح کردیم مصداق دارند:

 مطمئن شوید که گزینه‌های دیگر (آلترناتیو‌ها) هم مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته‌اند.

 نگران خطای خوش‌بینی بیش از حد باشید.

 سایر مواردی را که در چک لیست می‌بینید، با دقت بیشتری بررسی کنید. خصوصاً اگر پاسخ شما به سوال اول هم مثبت است (منافع شخصی)، منطقی است وسواس بیشتری به خرج دهید.