توسعه محصول جدید (طراحی محصول و سایر فعالیت‌های وابسته)

توسعه محصول جدید یا New Product Development‌ (که به شکل مخفف NPD هم شناخته می‌شود) شامل همه‌ی گام‌ها و فعالیت‌هایی است که از نقطه‌ی صفر (زمانی که هنوز هیچ‌چیز وجود ندارد) تا لحظه‌ای که محصول آماده‌ی تجاری شدن (Commercialization) و عرضه به بازار (Launch) است را پوشش می‌دهند.

به زبان خیلی ساده، از زمانی که به بررسی شرایط و بازار می‌پردازید، تا لحظه‌ای که یک محصول برای قیمت گذاری و فروش روی میز کارتان قرار می‌گیرد، درگیر توسعه محصول (Product Developemt) هستید.

پس از این مرحله، فرایند تولید محصول جدید در مقیاس انبوه و عرضه‌ی گسترده به بازار آغاز می‌شود.

همان‌طور که در شرح اهمیت فرایند توسعه محصول توضیح دادیم، به علت اهمیت این بحث، آن را در قالب یک مجموعه‌ی جدا از درس‌های مدیریت بازاریابی ارائه کرده‌ایم.

در این‌ مجموعه درس، منظور ما از محصول، همان چیزی است که در ارزش آفرینی مطرح کرده‌ایم:

ما یکی از درس‌های مجموعه‌ی توسعه محصول جدید را به کامودیتی (Commodity) اختصاص داده‌ایم.

کامودیتی شکلی از محصول است که حداقل تمایز را می‌توان در آن ایجاد کرد (مثلاً تیرآهن ST37 برای ساختمان‌سازی یا نفت خام با واحد بشکه برای صادرات).

هر چه بتوانیم از کامودیتی فاصله بگیریم، دست‌مان برای بازاریابی، قیمت گذاری، تأمین رضایت مشتری، رقابت و کسب سود اقتصادی افزایش بازتر می‌شود.

بنابراین، می‌توانید هر بار اصطلاح طراحی محصول یا توسعه محصول را می‌شنوید، در ذهن خود این توضیح را اضافه کنید که: «طراحی و توسعه به شکلی که بیشترین فاصله‌ی ممکن را از کامودیتی داشته باشد.»

کامودیتی چیست؟

تفاوت توسعه محصول جدید با طراحی محصول

هنگامی که از خلق یک محصول جدید صحبت می‌شود، با دو اصطلاح کلیدی مواجه می‌شوید:

• توسعه محصول (Product Development)
• طراحی محصول (Product Design)

در بسیاری از متن‌های غیرتخصصی، و حتی برخی کتاب‌های اختصاصی کارآفرینی و بازاریابی، این دو واژه با معنای نزدیک به یکدیگر و گاهی به جای یکدیگر به کار برده می‌شوند.

اما اگر اصرار داشته باشید دقیق صحبت کنید، توسعه محصول عنوانی بزرگتر و گسترده‌تر از طراحی محصول است.

در واقع، طراحی محصول را می‌توانید زیرمجموعه‌ی توسعه محصول در نظر بگیرید.

اگر چه منابع مختلف، فرایند توسعه محصول را به شیوه‌های متفاوتی تعریف می‌کنند، اما می‌توان گفت مراحل زیر، تقریباً بین همه‌ی تعریف‌هایی که از توسعه محصول انجام می‌شود، مشترک است:

• شناخت فضای موجود و بررسی نیازهای مشتری
• فرصت یابی، ایده پردازی و غربال کردن ایده‌ها
• طراحی محصول
• بررسی و تحلیل اقتصادی محصول
• تست محصول

شناخت فضای موجود و بررسی نیازهای مشتری

فرصت یابی، ایده پردازی و غربال کردن ایده ها

طراحی محصول (Product Design)

تحلیل اقتصادی محصول

تست محصول

وقتی از مراحل توسعه محصول یا فرایند طراحی محصول یا سایر اصطلاحات مربوط به این حوزه صحبت می‌کنیم، باید به خاطر داشته باشیم که این مراحل قرار نیست مانند یک الگوریتم به شکل کاملاً مکانیکی اجرا شوند.

ممکن است بارها میان این مراحل، عقب و جلو برویم و حتی گاهی ترتیب آن‌ها را تغییر دهیم.

مثلاً ممکن است در مرحله‌ی نیازسنجی، صرفاً تصویری کلی از نیاز بازار به دست بیاورید و وقتی طراحی اولیه محصول را انجام دادید، تازه متوجه شوید که اصلاً باید چه نیازهایی را بسنجید.

در چنین شرایطی، ممکن است بخشی از فرایند توسعه محصول، یک یا چند بار تکرار شود.

ضمن این‌که هر یک از این مرحله‌ها می‌توانند نقطه توقف توسعه محصول باشند. به این معنا که به نتیجه برسیم مفروضات اولیه‌ی ما نادرست بوده و بهتر است این پروژه را متوقف کرده یا به شکل دیگری پیگیری کنیم.

معرفی چند کتاب طراحی و توسعه محصول

واضح است که دنیای طراحی محصول و توسعه محصول جدید، بسیار گسترده‌تر از معدود درس‌هایی است که ما در این زمینه در متمم در نظر گرفته‌ایم.

اگر قصد داشته باشید این حوزه را به عنوان زمینه‌ی تخصصی خود انتخاب کرده و مسیر شغلی خود را حول محور آن قرار دهید، طبیعتاً لازم است کتاب‌ها و منابع بیشتری را مطالعه و بررسی کنید.

کتابهای زیر، برخی از بهترین کتابهای طراحی و توسعه محصول هستند که ما در جستجوی منابع درسی، آن‌ها را یافته‌ایم:

کتاب طراحی و توسعه محصول اولریچ و اپینگر

Product Leadership (Banfield)

The Product Manager’s Toolkit (Gabriel Steinhardt)

Project Management in Product Development (George Ellis)

Innovation Management and New Product Development

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری کارگاه طراحی محصول جدید به شما پیشنهاد می‌کند: