تصمیم گیری سازمانی | چک لیست تصمیم گیری برای مدیران
- مطالعه درسهای تصمیم گیری مقدماتی و پذیرش و تایید پروژه درس تصمیم گیری شما
- مرور درس خطاهای شناختی
- بتوانند برای منافع شخصی معقول و منافع شخصی نامتعارف در تصمیمهای سازمانی مثال بزنند.
- بتوانند شرح دهند که چگونه یک نفر (یا یک واحد سازمانی) عاشق یک راهکار میشود.
- به خاطر بسپارند که تصمیمی که هیچ مخالفی ندارد، الزاماً مطمئنترین و بهترین تصمیم نیست.
بخش قابل توجهی از درس تصمیم گیری مقدماتی، به معرفی و مرور خطاهای شناختی ذهن انسان گذشت.
در مورد هر خطای شناختی، سعی کردیم مشکلات و اشتباهات ناشی از آن خطا در فرایند تصمیم گیری را با هم مرور کنیم.
اگر چه ما تعداد کمی از خطاهای شناختی را مرور کردیم، اما فهرست این خطاها بسیار طولانی است و بعید است کسی بتواند در لحظهی تصمیم گیری، به همهی آنها فکر کند.
به همین علت، کسانی مثل دنیل کانمن که در زمینه تصمیم گیری مطالعات و تحقیقات گستردهای داشتهاند، معمولاً توصیه میکنند که همواره یک چک لیست تصمیم گیری داشته باشیم و هنگام تصمیم گیریهای مهم به آن رجوع کنیم.
در این درس، میخواهیم به سراغ یک نمونه چک لیست تصمیم گیری برویم که دنیل کانمن برای مدیران پیشنهاد کرده تا بتوانند در تصمیمهای سازمانی از آن استفاده کنند.
این چک لیست را هم میتوانید به نوعی، جمع بندی خطاهای شناختی در درس تصمیم گیری مقدماتی بدانید و هم، به عنوان یک ابزار مدیریتی آن را در محیط کار خود مورد استفاده قرار دهید.
اکنون با این مفروضات، نکات زیر را مرور کنید:
معمولاً هر وقت بحث منافع شخصی مطرح میشود، ما به این مسئله فکر میکنیم که ممکن است یکی از همکاران ما به خاطر منافع خود، اخلاق و اصول و چارچوب حرفهایگری را کنار بگذارد و پیشنهادی را مطرح کند.
البته به هر حال، چنین مواردی اجتنابناپذیر هستند.
اما در اینجا باید به نکتهی مهمی توجه کنیم:
بنابراین، بحث منافع شخصی، بحث وابسته بودن یا نبودن فرد به اخلاق نیست. بلکه سوال کلیدی آن، این است که: آیا ممکن است منافع فرد، او را آگاهانه یا ناآگاهانه به سمت یک گزینهی مشخص سوق داده باشد؟
در اینجا باید بر یک نکتهی دیگر هم تاکید کنیم:
ما نمیتوانیم یک همکار خود را صرفاً به خاطر اینکه بیشتر تلاش میکند تا به واسطهی فروش بیشتر، موقعیتی بالاتر از همکارانش به دست آورد سرزنش کنیم.
یا اینکه صرفاً چون در ساختار سازمانی جدید، سمت بهتری خواهد داشت، دفاع کردن او از چارت جدید را زیر سوال ببریم.
آنچه کانمن و همکارانش بر آن تاکید میکنند: منافع نامتعارف است. منافعی که با تلاش و شایستگیهای فرد یا گروه، نامتناسب باشد.
اگر تصمیم بر اساس منافع شخصی بود چه باید کرد؟
آیا میتوانیم به خاطر اینکه یک فرد یا دپارتمان، در یک تصمیم، منافع شخصی یا دپارتمانی بسیار جدی دارد، آن گزارش را رد کنیم؟
الزاماً چنین نیست؟ همچنان ممکن است آن تصمیم برای سازمان هم مفید باشد.
بنابراین پیشنهاد میشود:
مطمئن شوید که گزینههای دیگر (آلترناتیوها) هم مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتهاند. به عبارتی، شما را وادار نکرده باشند که از یک فهرست یک گزینهای، یک گزینه را انتخاب کنید.
مطمئن شوید که گزینهی مطلوب، با خوشبینی بیش از حد و سایر آلترناتیوها با بدبینی بیش از حد ارزیابی نشدهاند.
سایر مواردی را که در چک لیست میبینید، با دقت بیشتری بررسی کنید.
همانطور که انسانها عاشق یکدیگر میشوند، گاهی عاشق راهکارها و ایدهها و تصمیمها هم میشوند.
عشق هم معمولاً ما را کور میکند. البته دانشمندان تصمیمگیری ترجیح میدهند از اصطلاح Affect Heuristic یا جستجو و ارزیابی احساسی استفاده کنند.
سه مورد از تصمیمهایی که بار احساسی بالایی دارند و ممکن است پیشنهاددهندگان آنها، عاشق تصمیمها و گزینههای خود شوند:
تصمیمهایی که به کارکنان سازمان مربوط هستند. تصمیمهایی که بر روی برند کل مجموعه تاثیر دارند. تصمیمهایی که به انتخاب مکان (برای دفتر، نمایشگاه، مسافرت، انبار یا هر چیز مشابه دیگر) مربوط میشوند.البته موارد فوق، تنها چند مثال هستند و ممکن است بسیاری از موضوعات دیگر هم گرفتار چنین دامی بشوند.
در اینجا هم همان توصیههایی که در سوال اول مطرح کردیم مصداق دارند:
مطمئن شوید که گزینههای دیگر (آلترناتیوها) هم مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفتهاند.
نگران خطای خوشبینی بیش از حد باشید.
سایر مواردی را که در چک لیست میبینید، با دقت بیشتری بررسی کنید. خصوصاً اگر پاسخ شما به سوال اول هم مثبت است (منافع شخصی)، منطقی است وسواس بیشتری به خرج دهید.
دوست عزیز. مطالعه مجموعه درسهای تصمیم گیری پیشرفته، صرفاً برای کسانی امکان پذیر است که هر دو شرط زیر را دارا باشند:
- کاربر ویژه متمم باشند.
- پروژه درس تصمیم گیری را انجام داده باشند و پروژه آنها پذیرفته شده باشد.
ضمناً اگر کاربر ویژه متمم باشید، به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا میکنید که فهرست آنها را میتوانید در اینجا ببینید:
البته از میان درسها و مطالب مطرح شده، ما فکر میکنیم شاید بهتر باشد ابتدا مطالعهی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
و سپس به سراغ تصمیم گیری پیشرفته بیایید.
تمرین
آیا به عنوان مدیر، یا به عنوان همکاری که ناظر تصمیم مدیر خود بوده است، گزارشها یا تصمیمهایی را به خاطر دارید که یکی از سه مورد مطرح شده در این درس در آنها مصداق داشته است؟
ممکن است خودتان این تصمیم را به توصیهی همکارانتان گرفته باشید یا اینکه دیده باشید که مدیرتان، به واسطهی یک گزارش یا جلسه یا توصیهی یک فرد (یا یک واحد) گرفتار این دام شده است.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تصمیم گیری پیشرفته به شما پیشنهاد میکند:
- درس تصمیم گیری پیشرفته (ریسک و شهود)
- شهود چیست؟ آیا تفکر شهودی و تصمیم شهودی مهارت محسوب میشوند؟
- گری کلین | کتاب قدرت شهود و بررسی شهود در روانشناسی
- اهمیت داستان گویی و داستان سازی در تصمیم گیری تشخیصی
- تصمیم گیری شهودی | نقش انتخاب سوال کلیدی درست در تصمیم گیری بهتر
- قضاوت درباره طعم کیک بر اساس یک برش | نالینی آمبادی
- چه زمانی به تصمیم گیری شهودی اعتماد کنیم؟ (۱)
- کالبدشکافی پیش از مرگ | شیوهای برای ارزیابی تصمیم گیری
- نقش احساسات در تصمیم گیری – قسمت اول
- تفاوت ریسک و عدم قطعیت (ابهام / عدم اطمینان)
- انواع احتمال | سه مفهوم متفاوت احتمال در گفتگوها و تحلیلها
- تصمیم گیری گروهی | مزایا، معایب و انواع روشها
- انواع سبک های تصمیم گیری
- انواع سیستمهای رای گیری | چند روش رای گیری برای تصمیم گیری گروهی
- روش دلفی چیست و چه کاربردی دارد؟
- نظریه چشم انداز (تئوری چشم انداز) | دانیل کانمن و آموس تورسکی
- درد از دست دادن | مثالی از دن اریلی برای نظریه دورنما
- تصمیم گیری سازمانی | چک لیست تصمیم گیری برای مدیران
- کتاب بینش و تفکر شهودی (دیدن آنچه دیگران نمیبینند) | گری کلین
- ماکس بیزرمن | نویسنده و محقق در مذاکره و تصمیم گیری
- کار اخلاقی چیست؟ | مروری بر داستان دزدی از داروساز (لارنس کلبرگ)
- کتاب مدیران و چالش های تصمیم گیری | ماکس بیزرمن
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : هما
چند سال پیش ما با شرکتی در پروژه ای کار می کردیم. شرکت مورد نظر کارفرمای ما بود. یکی از مشکلاتی که با اون ها داشتیم استفاده از یک نرم افزار بود که همیشه از طرف اون ها به ما گفته می شد از یه نرم افزار دیگه که مد نظر اون هاست استفاده کنیم. در آخر به خاطر اینکه نرم افزار نهایی برای کار رو انتخاب کنیم با اون ها جلسه گذاشتیم.
یادمه تو جلسه ما لیست مزایا و معایب استفاده از هر دو نرم افزار رو برای کارفرما عنوان کردیم ولی باز هم کارفرمای ما اصرار داشت که نرم افزار اون ها مورد استفاده قرار بگیره. در آخر برای اینکه اون ها کارفرما بودن ما پذیرفتیم.
بعد از جلسه با یکی از کارشناس ها در شرکت کارفرما صحبت کردیم و متوجه شدیم علت اصرار اون ها عدم آشنایی مدیر با کار با نرم افزار ما بود. یعنی مدیر بدون توجه به مزایا و معایب و صرفا به خاطر بلد نبودن کار با نرم افزار پیشنهاد ما رو نپذیرفته بود.