تهاتر چیست؟ | معنی تهاتر در معامله و جایگاه معاملات تهاتری در اقتصاد امروز
حتماً تا کنون کلمهٔ تهاتر را شنیده‌اید. ده‌ها اصطلاح بر پایهٔ تهاتر ساخته شده و در گفتگوهای روزمره و معاملات تجاری و اقتصادی به کار می‌رود: تهاتر ملک، تهاتر کالا با کشورها، تهاتر کالا به کالا، تهاتر گاز، تهاتر نفت با کالا، اقتصاد تهاتری و …
در این درس می‌‌خواهیم دربارهٔ معنی تهاتر حرف بزنیم. اما اجازه دهید پیش از آن‌که وارد جزئیات شویم، به زبان ساده بگوییم تهاتر چیست.
آنچه در ادامه می‌خوانید
تهاتر چیست؟ | تعریف تهاتر به زبان ساده
فرض کنید یک مقدار قابل‌توجهی لوازم یدکی خودرو وارد کرده‌اید و قصد دارید با سود حاصل از فروش آنها یک خودرو بخرید. در حالی که در جستجوی مشتری مناسب هستید، با فردی آشنا می‌شوید که مغازهٔ فروش لوازم یدکی دارد و اتفاقاً خودرویی هم که از آن استفاده میکند، همان چیزی است که شما در پی آن هستید. هنگام گفتگو با او متوجه می‌شوید که قصد دارد خودروی خود را بفروشد. پس به او پیشنهاد می‌کنید که بخشی از بار لوازم یدکی‌تان را به او داده و در مقابل، خودرو را از او بگیرید. آنچه در اینجا اتفاق افتاده «تهاتر» یا «بارتر / Barter» یا «معامله پایاپای» نامیده میشود.
مثالهای دیگری هم از تهاتر وجود دارد که حتماً آنها را شنیده‌اید یا شاید تجربه کرده باشید. تهاتر ملک یکی از رایج‌ترین معاملات تهاتری است. وقتی دو نفر به جای خرید و فروش ملک، املاک خود را با یکدیگر مبادله میکنند، تهاتر انجام شده است.
تهاتر ملک با مصالح ساختمانی هم یکی دیگر از انواع تهاتر است. فردی که پروژهٔ ساختمانی در دست دارد، ممکن است به علل مختلف از جمله کمبود نقدینگی تصمیم بگیرد به جای پرداخت بهای مصالح، یک یا چند واحد از ساختمان خود را به فروشندهٔ مصالح واگذار کند.
در سطح ملی و بین‌المللی هم نمونه‌های متنوعی از تجارت تهاتری وجود دارد. مثلاً ایران در مقاطعی گاز خود را با نفت عراق تهاتر کرده و چون در این شیوه پولی رد و بدل نشده، این کار عملاً مصداق نقض تحریمهای بین‌المللی محسوب نشده است.
تعریف تهاتر (ساده)
هر نوع معامله که در آن دو کالا، خدمت، محصول یا هر نوع مال دیگر مستقیم با یکدیگر مبادله شوند، معامله پایاپای یا تهاتر نامیده میشود.
اقتصاددان‌ها هم تهاتر را به همین شکل می‌شناسند. اما ترجیح می‌دهند در شرح معنی barter از اصطلاح «ابزار مبادله / medium of exchange» استفاده کنند. حتماً می‌دانید که رایج‌ترین ابزار مبادله، پول نقد است:
تعریف تهاتر (در علم اقتصاد)
معامله تهاتری یا معامله پایاپای، معامله‌ای است که در آن از ابزار مبادله استفاده نشود.
تاریخچه تهاتر
هنوز کسی ادعا نکرده که توانسته قدمت تهاتر و معاملات تهاتری را مشخص کند. با وجودی که نمی‌دانیم تهاتر از چه زمانی شروع شده، این را می‌دانیم که قدیمی‌ترین نشانه‌های کشف شده از زندگی انسان کهن (از جمله در تمدن بین‌النهرین) نیز از وجود معاملات تهاتری خبر می‌دهند.
گلین دیویس در این باره در کتاب تاریخچه پول خود به نکتهٔ جالبی اشاره میکند (+): تاریخ تهاتر به اندازه تاریخ بشر قدمت دارد. وقتی حشرات و حیوانات با یکدیگر تهاتر میکنند، قابل‌درک است که انسان‌ها هم در دورترین نقطه‌های تاریخ از معاملات تهاتری استفاده می‌کرده‌اند. در واقع اگر قرار باشد از تهاتر تعجب کنیم، نه به‌خاطر قدمت آن، بلکه به خاطر ماندگاری آن است. اینکه چگونه روشی تا این حد قدیمی، هنوز هم زنده و فعال باقی مانده و به‌کار گرفته میشود.
می‌توانیم حرف دیویس را به شکل دیگری هم بیان کنیم: تاریخچه تهاتر چنان طولانی است که عمر پدیده‌هایی مثل پول و سیستمهای مالی مدرن را میتوان در حد یک جرقه، کوتاه دانست.
آیا پول اختراع شد تا جایگزین تهاتر شود؟
امروز هر جا بگویید پول آمده که جایگزین معاملات تهاتری شود، انسان‌شناس‌ها بلافاصله به شما یادآوری خواهند کرد که: «نه! این دو هم‌زمان با هم و در کنار یکدیگر وجود داشته‌اند و اقتصاد هیچ جامعه‌ای صرفاً مبتنی بر تهاتر نبوده است.» به نظر می‌رسد اقتصاددان‌ها هم کم‌و‌بیش این حرف را پذیرفته‌اند. از کتابهای سادهٔ عامه‌پسند (مثلاً پول – داستان واقعی یک چیزی الکی) تا کتابهای تخصصی اقتصادی، به این نکته اشاره میشود که پول جایگزین تهاتر نشده است (+/+/+).
اما باز هم اقتصاددان‌ها هنگام آموزش مفهوم پول، ترجیح می‌دهند از اقتصاد تهاتری شروع کنند و به اقتصاد پول‌محور برسند. علت هم مشخص است: بهترین شیوه برای درک کارکرد پول این است که با خود فکر کنید: «اگر پول نبود، باید چه میکردیم؟ تهاتر.»
آیا هنوز هم معاملات تهاتری انجام می‌شوند؟
با وجودی که تهاتر (بارتر) روشی قدیمی و کهنه به نظر می‌رسد، این روش تهاتر هنوز هم رونق دارد و هیچ‌وقت ارزش و اعتبار آن کم نشده و معامله‌کنندگان به علل متعددی به – از جمله مواردی که در زیر می‌آیند – ممکن است به جای معامله نقدی به سراغ معامله پایاپای یا تهاتری بروند:
◼️ وقتی استفاده از ابزار مبادله دشوار و پرهزینه است. مثلاً وقتی بانک‌ها محدودیت‌هایی برای معاملات و تراکنش‌ها تعریف میکنند و یا اینکه دولت‌ها مالیات‌هایی سنگین بر معاملات وضع میکنند. به همین علت معمولاً اصطلاح «تهاتر ملک با ملک» یا «تهاتر زمین با آپارتمان» را بیشتر از «تهاتر لباس و پوشاک» می‌شنویم.
◼️ وقتی مشکل تأمین نقدینگی وجود دارد. شاید آشناترین نمونه از این دست، تهاتر در صنعت ساختمان‌سازی باشد. کسانی که در این صنعت فعالیت میکنند هر روز اصطلاحاتی مثل تهاتر تیرآهن، تهاتر پکیج، تهاتر پله برقی و آسانسور را می‌شنوند. چون در این صنعت معمولاً پول نقدِ در دسترس بسیار کمتر از پول نقدِ مورد نیاز است و سازندگان بارها مجبور می‌شوند از تهاتر برای تأمین مصالح و تأسیسات ساختمان استفاده کنند.
◼️ فرار مالیاتی هم می‌تواند انگیزهٔ دیگری برای تهاتر باشد.
◼️ وقتی تورم سنگین وجود دارد. در تورم‌های شدید، بسیاری از فروشندگان فکر میکنند فروختن اموال می‌تواند خسارت‌بار باشد. چون حتی اگر مدت کوتاهی بین فروش یک دارایی و جایگزین کردن آن با دارایی دیگر فاصله بیفتد، بخشی از ارزش پول از دست می‌رود. حتماً شنیده‌اید که گاهی مردم می‌گویند: «اگر الان خانه‌ام را بفروشم، چند هفته بعد با همین پول همین خانه را به من نمی‌دهند.» در چنین شرایطی تجارت تهاتری رونق پیدا میکند.
◼️ تحریمهای اقتصادی هم از دیگر عوامل رونق‌دهندهٔ معاملات بارتر هستند. زمانی که دسترسی به سیستمهای مالی بین‌المللی برای کشورها دشوار میشود، یکی از نخستین راه‌هایی که تاجران و سیاستمداران انتخاب میکنند، معاملات تهاتری است. حتی شرکتهای بزرگ دنیا هم بارها اتاق تهاتر تشکیل داده‌اند و از این ابزار استفاده کرده‌اند:
تمرین و مشارکت در بحث
برخی تحلیل‌گران معتقدند با گسترش تکنولوژی های ارتباطی و اپلیکیشن های موبایل، میتوان انتظار داشت که حجم معاملات خرده تهاتری مجدداً افزایش یابد. حتی عده‌ای معتقدند که هم‌اکنون هم حجم این معاملات افزایش یافته است. اما چون این نوع معاملات، بخش خاکستری اقتصاد را تشکیل می‌دهند، شیوه‌ای برای سنجش دقیق آنها وجود ندارد.
شما جایگاه تهاتر را در دهه‌های آیندهٔ جهان چگونه می‌بینید؟
از نظر لغوی تهاتر یعنی چه؟
تهاتر واژه‌ای عربی است و در شرح معنی تهاتر چنین می‌گویند که تهاتر کردن یعنی باطل کردن ادعای یکدیگر (+). به عنوان یک مثال برای تهاتر فرض کنید شما مدعی هستید که یک میلیون تومان از دوست خود طلبکارید و وقتی پیش قاضی می‌روید، او هم سندی ارائه کند که نشان دهد یک میلیون تومان از شما می‌خواهد. در این حالت بدهی شما دو نفر با یکدیگر تهاتر شده است. همچنین وقتی دو نفر هم‌زمان یکدیگر را به یک کار متهم کنند، می‌گویند تهاتر کرده‌اند. بر همین مبنا فرهنگستان زبان فارسی آن را معادل واژه پایاپای می‌داند (مثلاً: داد و ستد پایاپای).
آیا خود اعراب هم از تهاتر برای بیان مفهوم «بارتر» استفاده میکنند؟
خیر. آنها اصطلاح‌های «تبادل» و «استبدال» را برای «Barter» به‌کار می‌برند و تهاتر برای آنها اصطلاحی حقوقی محسوب میشود.
آیا تهاتر با معاوضه تفاوت دارد؟
در گفتگوهای روزمره معمولاً این دو اصطلاح به‌جای یکدیگر به‌کار می‌برند. مثلاً می‌بینیم که دو نفر املاک‌شان را با یکدیگر معاوضه میکنند و می‌گویند تهاتر کردیم. اما باید دقت کنید که از نظر حقوقی این دو اصطلاح معنای یکسانی ندارند. در همهٔ انواع تهاتر حتماً باید دو طرف معامله یکسان باشند (الف چیزی را به ب می‌دهد. ب چیز دیگری را به الف می‌دهد). اما در معاوضه لزوماً چنین نیست. پس اگر شما ملک خودتان را به آقای الف واگذار کنید و او خانه‌ای را که به نام همسرش است به شما واگذار کند، معاوضه انجام شده و نه تهاتر.
آیا میتوان گفت تهاتر یعنی مبادله کالا به کالا؟
بسیاری از مبادله‌های کالا به کالا مصداق تهاتر هستند، اما هر تهاتری از جنس مبادله کالا به کالا نیست؛ چنان‌که خدمات هم می‌توانند موضوع تهاتر باشند.
وقتی یک موسسه‌ی آموزشی به جای پرداخت هزینه‌ی تبلیغ در یک روزنامه یا وب‌سایت، تعدادی از کارکنان آن روزنامه یا وب‌سایت را در سمینار خود ثبت‌نام میکند، تهاتر انجام شده، اما مبادله کالا به کالا انجام نشده است. به نظر می‌رسد اگر تأکید داشته باشید از مبادله استفاده کنید، مبادله پایاپای دقیق‌تر از مبادله کالا به کالا باشد.
شما با عضویت ویژه در متمم، می‌توانید به هزاران درس دربارهٔ موضوعات مختلف از جمله موضوعات زیر دسترسی کامل داشته باشید:
دوره MBA (یادگیری منظم درس‌ها)
استراتژی | کارآفرینی | مدل کسب و کار | برندسازی
فنون مذاکره | مهارت ارتباطی | هوش هیجانی
فکر کردن به کمک نوشتن | تسلط کلامی | یادگیری
توسعه فردی | مهارت یادگیری | تصمیم گیری | تفکر سیستمی
کوچینگ | مشاوره مدیریت | کار تیمی | کاریزما | هدف گذاری
عزت نفس | زندگی شاد | خودشناسی | شخصیت شناسی
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تاریخچه پول و آینده آن به شما پیشنهاد میکند:
سوال‌های پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.
برای آشنا شدن بیشتر با متمم به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کنید و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری می‌توانید نقشه راه‌های مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحه‌های دوره MBA و توسعه فردی می‌توانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۲۴۰ هزار تومان)، فصلی (۶۱۰ هزار تومان)، نیم‌سال (یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان) بخرید.
توجه داشته باشید که خرید شش‌ماهه و یکساله به‌ترتیب معادل ۲۰٪ و ۳۸٪ تخفیف (نسبت به خرید یک‌ماهه) محسوب می‌شوند.برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را می‌توانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا می‌دانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور می‌توانید به جمع متممی‌ها بپیوندید؟
نویسنده‌ی دیدگاه : امین جباری اصل
معرفی سایت هایی با موضوع تهاتر
با کمک گوگل، با سایت های زیادی آشنا شدم که مشغول به ارائه خدمات تهاتر بودند( لینک آشنایی با ۳۶ سایت تهاتر )خیلی از اونها تقریبا به یک شکل بودند و تمرکزشون بر مبادله کالاهای مصرفی و عمومی و سرمایه گذاری بود. ۲ تا از این سایت ها توجهم رو خیلی جلب کرد:
سایت اول: homeexchange
از طریق این سایت می تونید خونه تون رو با یک خونه دیگه برای مدت مشخص معاوضه کنید. مثلا شما به شیراز میرید و دوست دیگه ای به شهر شما میاد. شما می تونید با صرف هزینه جزئی، از خونه همدیگه استفاده کنید. البته متاسفانه این سایت گزینه ای برای ایران نداره
سایت دوم: sharedearth
این سایت زمین داران و کشاورزان رو به هم ارتباط میده. کشاورزان و باغچه داران در ملک صاحبان زمین کشت می کنند و در ازای اون درصدی از محصولاتشون رو به صاحبان زمین می دهند.
تجربه شخصی از تهاتر در ایران:
در حال حاضر تهاتر در میان سازمان ها دولتی و نیمه دولتی بسیار رواج دارد. به عنوان مثال شهرداری ، هزینه صدور مجوز حفاری و یا صدور پروانه ساختمانی برای شرکت توزیع برق رو با هزینه انشعاب برق درخواستی تهاتر میکنه
همچنین کارفرماها راغبند با پیمانکارانی وارد معامله شوند که ظرفیت تهاتر دارند. به عنوان مثال حاضرند در ازای کاری که انجام می دهند، به جای دریافت پول نقد، اموالی به شکل ملک و مصالح دریافت کنند.
برخی از پیمانکاران نیز با پی بردن به این موضوع، از فرصت به دست آمده نهایت استفاده را می کنند. کاهش نقدینگی در سازمان ها، سبب افزایش تمایل به این شکل از معامله شده است.
قطعا تهاتر جایگاه ویژه ای در معاملات آینده خواهد داشت. برای روشن شدن موضوع توجه شما رو به مقاله ای که در روزنامه دنیای اقتصاد چاپ شده جلب میکنم:
تکنیک‌های امروزی بسیاری پیچیده و حرفه‌ای این سیستم باستانی را در مبادلات تجاری کلان به‌کار می‌گیرند. اما در فرم ساده نگاهی به سیستمهای مبادله کالا و خدمات بدون پرداخت پول در اقتصاد نوین بشری میکنیم. (لازم به‌ذکر است وب‌سایت‌های مورد اشاره در این یادداشت فقط برای مثال آورده شده‌اند و دلیلی بر تایید آنها نیست) برای مثال سایت مخصوص مبادله خانه (Home exchange) که در آن خانه‌های مربوط به بیش از ۱۴۲ کشور دنیا لیست شده است. این وب‌سایت برای ورود به بازار تهاتری مبلغی به‌صورت ماهانه دریافت میکند تا علاوه بر تامین مخارج خود هم بر این بازار نظارت داشته باشد و هم تضمین اجرای مبادلات را فراهم کند. در این مبادله دو نفر که به‌دنبال جابهجایی از محل زندگی خود هستند پس از توافق و عقد قرارداد منزل خود را با یکدیگر مبادله میکنند، بدون اینکه نیاز باشد ابتدا ماه‌ها در بنگاه‌های املاکی به جستوجوی مشتری و تبدیل ملک خود به پول نقد باشند.
اگر فردی قصد مسافرت به مکانی دارد و پول لازم برای اقامت در مکان‌های مختلف را ندارد کوچ‌سرفینگ (Couch Surfing) یک بازار تهاتری بسیار منصفانه فراهم کرده است. اعضای این سایت وسیع با بیش از ۳ میلیون نفر در ۲۴۶ کشور دنیا تعهد میکنند وقتی مسیر عبوری شخصی از محل زندگی آنها باشد برای مدت زمان کوتاهی امکان اقامت او را فراهم کنند تا فرد بتواند به مسیر خود ادامه دهد. با ارائه این خدمت فرد مستحق دریافت پاداشی پایاپای خواهد بود و آن پاداش اقامت رایگان برای سفر آتی او در طول مسیر دیگری خواهد بود. خدمات بهینه چنین سایتی معرفی مکان‌های زیبا در دنیا، مسیرهای بهینه و تضمین یک سفر دل‌پذیر خواهد بود. برخی سایت‌ها نظیر «Thredup» برای مبادله نیازهای کودکان برای لباس و اسباب‌بازی طراحی شده‌اند. در این سایت‌ها انواع اسباب‌بازی و لباس در اندازه و رنگ‌های مختلف برای تمامی سنین آماده مبادله است. افراد می‌تواند با رشد کودکان خود و تغییر نیازها و علایق آنها وارد این بازار شده و وسایل قدیمی و غیرسازگار با انگیزه‌های کودکانشان را با وسایل مورد نیاز آنها مبادله کنند.
برخی سایتهای دیگر محل مناسبی برای مبادله کالاهای با دوام منزل نظیر تخت‌خواب و مبلمان هستند. اغلب انسان‌ها بعد از مدتی از طراحی و نوع وسایل درون منزل خود احساس خستگی میکنند و نیاز به تنوع دارند. در اینجا به‌جای دور انداختن وسایل قبلی یا فروش آنها در بازار دست‌دوم که خیلی پایین‌تر از ارزش واقعی کالا نصیب فرد میکند، میتوان آن را با هزاران نوع کالای دیگر که افراد حاضرند در قبال دریافت لوازم شما، آنها را به شما بدهند معاوضه کرد. کالاهایی که دوام عمر طولانی دارند برای مثال عمر یک لوستر بیش از یک قرن خواهد بود بنابراین معامله در چنین بازاری مثل خرید یک کالای نو برای منزلتان خواهد بود. برخی دیگر از این وب‌سایت‌ها به مبادله خدمات رانندگی افراد می‌پردازند. در اینگونه سایت‌ها افراد اطلاعات مربوط به نوع وسیله نقلیه، ساعات عبور خود از مسیرهای مختلف را در اختیار یکدیگر قرار می‌دهند. برای مثال فرض کنید شما عصر سه‌شنبه می‌خواهید برای خرید میوه و سبزیجات به میدان تره‌بار خارج از شهر بروید. در این حالت در جستوجوی فردی خواهید بود که در این زمان برای امور خود در این مسیر تردد میکند و جای کافی برای حمل یک مسافر دیگر نیز دارد.
شما نیز با ارائه یک خدمت حمل‌ونقلی دلخواه او با او وارد مبادله می‌شوید. تحت این شرایط در زمان‌هایی که شما به‌تنهایی مسیری را سپری می‌کردید با ارائه خدمت به فردی دیگری هزینه حمل‌ونقل خود در زمان و مکان دیگری را به‌صورت رایگان تبدیل می‌کنید. در فرم‌های پیشرفته‌تر افراد حتی در زمان‌هایی که به ماشین خود احتیاج ندارند مثل زمانی که قصد مسافرت برای مدت زمانی مشخص را دارند ماشین خود را به دیگران اجاره می‌دهند تا خود نیز پس از رسیدن به مقصد وسیله‌ای برای جابهجایی داشته باشند. در پایان باید گفت از اصول مهم در اجرای بازارهای تهاتری که بیشتر بر رفتارهای انسانی و اخلاقی استوار است، فرهنگ یک جامعه و کشور است. فرهنگ مناسب بستر احترام به حقوق یکدیگر و استفاده درست از این‌چنین فرصت‌های مبادله‌ای را برای افراد مختلف در نقاط مختلف یک کشور فراهم میکند.
با جمله ی آخر از نظر دوستمان آقای امین جباری اصل موافقم: کاهش نقدینگی در سازمان ها، سبب افزایش تمایل به این شکل از معامله شده است.
بخصوص که از جمله مسئولیت هایم برای شرکتم پیگیری وصول مطالبات می باشد.
درمورد تعریف تهاتر فراتر از مبادله ی کالا به کالا، بنظرم فضای مناسبی برای توسعه کسب و کارها می باشد که نیاز مند خلاقیت و ابتکار و شناخت اشتراکات حوزه های مختلف کسب و کارها به منظوراستفاده از تهاتر به عنوان روش جایگزین مناسب است.
اونطوری که من متوجه شدم، تهاتر در این چند حالت بهتر از استفاده از پول یا ابزار مبادله‌ای است:
۱-خریدار پول نقد به اندازه‌ی کافی نداشته باشه ولی در ازای آن بتواند شی، ملک، یا خدماتی که مورد استفاده‌ی ما هست را ارایه دهد.
۲-تبادل پول نقد ممکن نباشد، مثل شرایط تحریم‌ها
۳-ما به خدمتی از طرف مقابل نیاز داریم و می‌توانیم با وارد شدن به تهاتر و مذاکره نیازهای دو طرف را برآورده کنیم و احتمالا از حالتی که پول مبادله میشود سود بیش‌تری بکنیم. در واقع فرض کنیم که برای خدمتی شرکت الف یک میلیارد تومان هزینه درخواست میکند. شرکت الف شاید حاضر باشد به ازای خرید یک محصول هشتصد میلیون تومان به شرکت الف بدهد یا آن خدمت یک میلیارد تومانی را به شرکت ب ارایه کند. درینجا شرکت ب اگر احساس میکند به آن خدمت نیاز دارد و شرکت الف آن را به خوبی ارایه میکند بهتر است با آن شرکت تهاتر کند تا اینکه پول او را پرداخت کند.
من احساس میکنم احتمالا با گسترش ارتباطات احتمالا کاندید‌های تهاتر راحت‌تر پیدا می‌شوند ولی از طرفی خدمات پولی هم بسیار گسترده شده‌اند. من در نهایت فکر میکنم تهاتر در شرکتهای بزرگ افزایش یابد اما در بیزینس‌های کوچک و محلی کاهش یابد. یعنی اگر روستاییان در حال تهاتر با هم هستند، این‌ها احتمالا آرام آرام به سمت پول روی می‌آورند اما شرکتهای بزرگ احتمالا امروزه راحت‌تر می‌توانند برای تهاتر وارد عمل شوند و همدیگر را پیدا کنند.
با سلام
مطالب خیلی جالب و پرمحتوایی بود. بنده لازم دونستن مطلبی رو بگم؛ اون هم اینه که: «تهاتر در قانون مدنی ایران تعریف شده است.» مطرح کردن تعریف، تهاتر و معاوضه، از منظر علم حقوق به نظرم خیلی می تونه مفید فایده باشه.
مواد قانونی مربوط به تهاتر زیر مجموعه سقوط تعهدات محسوب می شه (مبحث پنجم: تهاتر، مواد ۲۹۴ الی ۲۹۹)؛ یعنی تهاتر باعث از بین رفتن تعهدات می شه. مطالعه ماده ۲۹۵ قانون مدنی به ما کمک می کنه مفهوم حقوقی تهاتر رو بهتر درک کنیم.
«تهاتر، قهری است و بدون این که طرفین در این موضوع تراضی نمایند حاصل می‌گردد. بنابراین به محض این که دو نفر در مقابل یکدیگر در آن واحد مدیون شدند هر دو دین تا اندازه‌ای که با هم معادله می‌نمایند به طور تهاتر برطرف شده و طرفین به مقدار آن در مقابل یکدیگر بَری می‌شوند.» (بَری ، یعنی: مبرا شدن، بی حساب شدن)
بنابراین می شه گفت: تهاتر خود به خود اتفاق می افته. مثلا در یک تصادف، یه نفر به ماشین کسی می زنه که یک میلیون تومن ازش طلب داشته. اتفاقا خسارت وارد شده به بدهکار هم یک میلیون تومنه. در اینجا طلب راننده مقصر، با بدهی طرف مقابل، تهاتر می شه و هیچ مال یا پولی بین طرفین رد و بدل نمی شه. (البته لازم به تذکر هست که: تهاتر فقط در مورد دو دینی حاصل میشود که موضوع آنها از یک جنس باشد، با اتحاد زمان و مکان تادیه، ولو به اختلاف سبب.)
اما ماهیت معاوضه در علم حقوق با ماهیت تهاتر متفاوته. تهاتر گفتیم که: به طور قهری ایجاد می شه ولی برای تحقق معاوضه ، بایستی توافق صورت بگیره. یعنی تحقق معاوضه نیازمند توافق هست. ماده ۴۶۴ قانون مدنی در تعریف معاوضه می گوید: «معاوضه عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین مالی می دهد به عوض مال دیگر که از طرف دیگر اخذ می کند …»
وقتی از این دیدگاه مطالب فوق رو بخونیم متوجه می شویم که: منظور از تهاتر، معاوضه است و بهتر بود اصلا واژه تهاتر در اینجا به کار نمی رفت. البته در هر علمی تعریف اصطلاحات می تونه متفاوت باشه. صرفا خواستم از منظر حقوقی هم به ماهیت تهاتر و معاوضه اشاره کنم.
با در نظر گرفتن شرایط اقتصاد جهانی و کشور های در حال توسعه میتوان به نظر رسید که در سطح جز در میان جامعه شاهد رشد تهاتر هستیم و در جوامع بزرگتر نیز در حال ایجاد راهکارهای عملی برای رسیدن به نوع معاملات هستند
بر اساس تعریف شما از تهاتر در بین مردم و جامعه
تهاتر در بسیاری از موارد جامعه حضور دارد؛ برای مثال در رفتارهای فردی و اجتماعی بین افراد؛ مثلا محبت بین افراد و مهربانی؛ به فردی محبت می کنیم چون به ما محبت شده است.
از طرف دیگر، در بحث های قدرت وسیاست، یک نفر با سیاست روابطی با دیگران دارد و از آن ها خواسته ای دارد و از آن ها می خواهد تا برای او نیز کاری کنند. که نوعی بده بستان ها است.
من در این مورد فکر زیادی تا بحال نکرده بودم اما حرفی که توسط یکی از دوستان ساکن فرانسه شنیدم الان برایم روشن تر شد. وی گفت که در فرانسه یکی از دوستان رشته اقتصاد با تیمش دارند روی این موضوع کار می کنند که برگردند به سیستم قبلی یا همان تهاتر. با توجه به این شنیده و اتفاقات و فساد های مالی شاید احتمال این مورد کم نباشد و شاید راهی بهتر از نظام پولی باشد. یک روز ارزش یک پول پایین می آید و نتایج زحمات مان از بین می رود. یا پول تغلبی و ….. این گزینه با کمک وسایل دیجیتال می تواند بسیار کارآمد تر از قبل از پیدایش پول و پایدار تر و بهتر از نظام فعلی باشد.
البته قطعاً ضعفهایی خواهد داشت. ولی می تواند بسیار کارامد باشد. تمام وسایلی که دارم ارزشمند خواهد بود. من شش گردو دارم برای آن زحمت کشیده ام. با آن می توانم چیزهایی هم ارزش آن تهیه کنم. اما الان شش گردوی من را که برایش زحمت کشیده ام یک واسطه به مبلغی کم از من می خرد. آنرا با سود مطلوب خود به فروشنده می فروشد. و …
من با واسطه ها مشکلی ندارم. اما اینکه فردی که تمام زحمت را کشیده بسیار اندک سود کند و فردی که هیچ کاری نکرده بیشترین سود را کسب نماید به نظر درست نیست.
سلام
با رشد فناوری اطلاعات این امکان وجود دارد که بتوان مدلی را در اقتصاد تعریف کرد تهاتر خورد بتواند جای پول یا هر واسطه ای رابگیرد و صرفا با توجه به نیاز افراد و میزان فراوانی کالا، کالا را با کالا تهاتر کرد.
فرض کنید بتوانیم سیستمی را طراحی کنیم که بتواند میزان ارزش کالا را بر اساس عرضه و تقاضا مشخص نماید اگر من در آن سیستم کالا و یا خدماتی را عرضه کنم بتوانم معادل آن کالا یا خدمات دریافت کنم.
در این سیستم می توان بانک کالا و یا خدمات ایجاد کرد و از سرمایه خود در این سیستم خرید انجام داد. یعنی تهاتر کرد.
دوران کارشناسی پروژه های کوچیک دوستهام رو انجام میدادم و در مقابل یک یا دو وعده به یه رستوران خوب میرفتیم و اونها غذامو حساب میکردن.
به نظر من دنیا داره به سمت تخصصی شدن پیش میره و هرکسی فقط در تخصص خودش، چیزی بلده و خارج از اون باشه نمیتونه حرفی بزنه (یجورایی مثل تصویری که هاکسلی تو کتاب دنیای قشنگ نو درموردش حرف میزنه). بنظرم کارهای خدماتی عادی رو بلد نخواهیم بود و در مقابل باید دانشی که داریم رو هزینه کنیم تا چیزی در مقابل دریافت کنیم.
من در حوزه کاری خودم که بحث هوشمندسازی ساختمان ها است تهاتر بسیار رواج دارد در خیلی از پروژه به ازای تامین تجهیزات مورد نیاز هوشمندسازی واحدهای ساختمان را میگیریم.
فکر میکنم با وضعیت فعلی تحریم‌ها بیش از پیش کشور به تهاتر روی بیاورد.
عراق در پایان عصر صدام، به وضعیت تهاتر رسیده بود و نفت در برابر غذا و دارو برای مدتی انجام میشد.
من در یک شرکت پیمانکاری ساختمانی شاغل هستم
وقتی برای اولین بار تهاتر را شنیدم نمی دونستم معنیش چیه، ولی بعدا متوجه شد که شرکت های بزرگ، در مقابل خدمات ساختمانی، از همان مجموعه ساخته شده، یا سایر مجموعه های ساخته شده، ملکی با مبلغ معادل خدمات انجام گرفته، در اختیار پیمانکار قرار می دهد
و البته جدیدا هم متوجه شدم که یک بخشی از سود اصلی پیمانکار، علاوه بر کلیم و الحاقیه و غیره، دقیقا در همین ملک های تهاتر هست
به این صورت که پیمانکار ملکی را مثلا با قیمت تقریبی متری ۵ میلیون تومان بصورت تهاتری از کارفرما دریافت می کند – البته به ضرطی که توان مالی مناسبی داشته باشد – به جای فروش آنی و بلافاصله ملک، بعد از یکی دو سال که قیمت رفت بالا، ملک را شاید متری ۱۰ بفروشد و اینگونه سود بالایی کسب کند
مباحث مربوط به سازوکار مالی اروپا از مصادیق کنونی تهاتر هست
تحریم ها باعث میشه که ایران نتونه پول حاصل از فروش نفت رو در سوئیفت جابه جا کنه و مجبور میشه جنس وارد کنه یا همون مثال موز که برای شرکت بنز بود یا فرار مالیاتی که همه جز اقتصاد غیر شفاف تلقی میشه.
به نظر میرسه هر چقدر محدودیت ها برای مدیران یا سیاستمداران بیشتر میشود تهاتر هم بیشتر میشود.بخاطر همین تهاتر به اقتصاد کشور ها و شرکت ها بستگی دارد که باعث میشود شرکت ها به تهاتر و اقتصاد خاکستری کشیده شوند.
به نظر من حجم معاملات خرده تهاتری در آینده افزایش پیدا میکنه.دلیلش اینه که اپلیکیشن های موبایل و سایتهای مبادلات و خرید و فروش ، این امکان رو در اختیار همه افراد جامعه قرار دادن که بتونن بعنوان فروشنده و عرضه کننده کالا و خدمات، در بازار حضور جدی داشته باشن. نه سال پیش که من وارد صنعت مبلمان شدم ، تولید کننده ها امکان این رو نداشتن که به راحتی کالای تولیدیشون رو بفروشن. مکانی برای عرضه کالا نداشتن، تبلیغات از طریق رسانه های سنتی گران بود، تعداد عرضه کنندگان مستقیم {از تولید به مصرف} کم بود و در نتیجه مشتری امکان انتخاب زیادی نداشت. این عوامل باعث میشد که تولید کننده، برای عرضه کالای تولیدیش، وابسته به نمایشگاه دار باشه. فقط کسانی میتونستن بعنوان فروشنده حضور جدی در بازار داشته باشن، که در بهترین جای بازار مغازه داشته باشن. اپلیکیشن هایی مانند اینستاگرام، تلگرام، دیوار و شیپور، شرایط رو به کلی تغییر داد. بهمن ماه نود و شش که ما برای اولین بار تونستیم مبل کامل شده به بازار عرضه کنیم،{ قبل از اون فقط کلاف چوبی مبل تولید میکردیم} ، من به دنبال نمایشگاه دار خوش حساب و قابل اعتمادی میگشتم که باهاش کار کنیم. شریکم یه تبلیغ توی سایت دیوار گذاشت. واقعیتش رو بخواین من انتظار نداشتم که از این طریق بتونیم کار بفروشیم. در سه روز بعد از گذاشتن این تبلیغ، پنجاه و چهار نفر زنگ زدن، دوازده نفر برای دیدن کار اومدن، و شش نفر خرید کردن. من شوکه شده بودم. انقدر درگیر بخش فنی کار بودم، که از تغییرات بازار بی خبر مونده بودم. من زمانی در فروشگاه مبلمان کار کرده بودم. نرخ تبدیل بازدید کننده به خریدار، در بهترین حالت یک درصد بود. یعنی از هر صد نفری که وارد فروشگاه میشدن، یک نفر خرید میکرد. این نرخ برای ما پنجاه درصد بود. یعنی نصف کسانی که وارد کارگاه میشدن و کار رو میدیدن، خرید میکردن. این ابزارها باعث شدن که کار تبلیغات و فروش، خیلی راحت و ارزون بشه. من و شریکم میخوایم فروردین امثال به ترکیه و کردستان عراق بریم ، برای مبل کامل شده یا کلاف مبل مشتری پیدا کنیم، و بجای پول نقد پارچه مبلی از طرف معامله بگیریم. قسمتی از این پارچه رو برای خودمون استفاده میکنیم و قسمتیش رو میفروشیم. الان صنف پارچه فروش ها گروه تلگرامی دارن. وقتی من برای خرید پارچه تماس میگیرم، گاهی اوقات فروشنده میگه ؛ نمیدونم این کد پارچه رو داریم یا نه، باید تو انبار رو نگاه کنم و بهت خبر بدم. ولی واقعیت اینه که بعد از قطع کردن گوشی، یه کامنت توی گروه تلگرامی میذاره و اعلام میکنه که مثلن، من سی متر پارچه جاسمین کد سی و هفت لازم دارم. کسی که داشته باشه اعلام میکنه، و بعد از گرفتن پول ، پارچه رو با پیک براش میفرسته. میخوام بگم که با این شرایط جدید، هیچ جنسی رو دست هیچ کسی باد نمیکنه. در نتیجه تمایل فعالین اقتصادی برای مبادله کالا به کالا بیشتر میشه. من زمانی که کندو سازی میکردم، خیلی از زنبوردارا پیشنهاد میدادن که در قبال خرید کندو، به من عسل بدن. چون زنبور در فصل بهار بچه میده و زنبوردار به کندو احتیاج داره، در این فصل نقدینگی زنبوردارا کاهش پیدا میکنه{ برداشت عسل در اواخر تابستان انجام میشه}. اگر میدونستم که از طریق این اپلیکیشن ها میشه به این راحتی جنس فروخت، حتمن پیشنهادشون رو قبول میکردم.
من سواد مالی ندارم، اما با توجه به تجربیاتم و اون چیزایی که دیدم و شنیدم، احساس میکنم که معاملات خرده تهاتری در آینده رشد زیادی میکنه.
به نظر من در تهاتر نباید ارزش کالاهای مبادله شده سنجیده بشه و برابر باشه
و در تهاتر فقط بحث رفع نیاز طرفین مطرح هست و بحث سود و زیان رو نباید در نظر گرفت .
بنابراین خیلی از مثالهایی که در نظرات اومده اشتباه هست . مثلا مبادله ماشین با ویلا تهاتر محسوب نمیشه چون کالاها ارزش گذاری میشن و در صورت نابرابری ارزش آنها باید یکی از طرفین مابه التفاوت پرداخت کنه.
مثالی که از تهاتر به ذهن من میرسه اپلیکیشن هایی هست که در ازا انجام تراکنشهای مالی (مثل پرداخت قبوض و …) به شما امکان استفاده از یکسری محتوا (مثل فیلم یا موسیقی و …) رو میده که لزوما ارزش و میزان بهره ای که هر یک از طرفین میبره برابر نیست
به نظرم اگر قرار باشد که جهان از به سبک فکری سیاستمداران فعلی جهان مدیریت شود قطعا تهاتر یکی از مهمترین روش هایی ادامه حیات برخی کشورها خواهد بود. همین چند سال پیش بود که توتال درخواست داده بوده که به جای بدهی اش به ایران به دلیل تحریم ها برای ایران برنج تهیه کند.
من به شخصه در آگهی هایی دیدم که معاوضه ویلا در شمال با خودرو.این یک نوع تهاتر است.
یکی از مصادیق بارز تهاتر در دوره کنونی سوآپ (swap) است که بسیار از به گوش می‌رسد ، مثل سوآپ نفتی.
در سوآپ توافقی بین دو شرکت برای معاوضه جریان نقدی در آینده (با دو نوع پرداخت متفاوت از دارایی یا بدهی) صورت می گیرد.