معیارهای تقسیم بندی بازار
- در پایان این درس، دوستان متممی باید بتوانند دسته بندی پنج گانه در تقسیم بندی بازار را نام ببرند و برای هر کدام مثال بزنند.
- همچنین انتظار می‌رود بتوانند تفاوت بخش بندی بازار به عنوان یک فعالیت بازاریابی و بخش بندی بازار به عنوان یک فعالیت عملیاتی را شرح داده و برای آن مثال بزنند.
- هنگام بازدید از فروشگاه‌ها یا بررسی بروشور کارخانجات و شرکت‌ها، حدس بزنند که تقسیم بندی بازار از نگاه آن فروشگاه یا کارخانه یا کسب و کار، چگونه انجام شده است.
در درس روش های بخش بندی بازار، با دو شیوه‌ی متفاوت نگاه به بخش بندی بازار آشنا شدیم.
دیدیم که در روش تقسیم بندی بازار با استفاده از داده‌ها، عملاً ما نوعی خوشه بندی انجام می‌دهیم. اما در روش تقسیم بندی بازار مبتنی بر پیش فرض، تعدادی از پارامترها را که فکر می‌کنیم مهم هستند مورد توجه و بررسی قرار می‌دهیم.
در این درس می‌خواهیم برخی از متغیرهای رایج در تقسیم بندی بازار را با هم مرور کنیم.
آنچه در این درس می‌خوانید را شاید بتوان کلاسیک‌ترین بحث مدیریت بازاریابی دانست که نزدیک به صد سال است دانشجویان مدیریت آن را می‌خوانند.
اما چاره‌ای نیست و ما هم برای ورود به بحث‌های تخصصی بخش بندی بازار، باید از این قسمت عبور کنیم.
توضیح: متمم در تبیین این بحث، از مدل دانبار و ملکوم مک‌دونالد استفاده کرده است (+).
دوست عزیز. مطالعه مجموعه درسهای مدیریت بازاریابی، صرفاً برای کسانی امکان پذیر است که از هر دو ویژگی زیر برخوردار باشند:
- کاربر ویژه متمم باشند.
- پروژه درس ارزش آفرینی را انجام داده باشند و پروژه آنها پذیرفته شده باشد.
البته اگر کاربر ویژه متمم باشید، به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا می‌کنید که فهرست آنها را می‌توانید در این‌جا ببینید:
فهرست درسهای مختص کاربران ویژه متمم
البته از میان درس‌ها و مطالب مطرح شده، ما فکر می‌کنیم شاید بهتر باشد درسهای دوره مدیریت کسب و کار (MBA) متمم را به شکل منظم بخوانید؛ یا لااقل ابتدا مطالعه‌ی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
مثلاً اینکه:
- آیا فرد به خاطر نیاز واقعی محصول آنها را می‌خرد یا برای بهبود موقعیت اجتماعی خود به سراغ محصول آنها رفته است.
- آیا فرد خواسته‌های مستقیم خودش را مورد توجه قرار می‌دهد و یا قضاوت دیگران را در تصمیم خود لحاظ میکند؟
- آیا فرد خرید را صرفاً از سر تفنن و به عنوان خریددرمانی انجام می‌دهد یا به صورت برنامه ریزی شده اقدام به خرید محصول میکند؟
این نوع نگاه به بخش‌بندی بازار، از لحاظ اجرایی سخت و دشوار است.
اما در صورتی که موفق انجام شود می‌تواند دستاوردهای ارزشمندی داشته باشد.
در حال حاضر، عمده‌ی مدیران بازاریابی که به سراغ بخش بندی سایکوگرافیک می‌روند، نهایتاً دستاوردهای بخش‌بندی را در تبلیغات و #طراحی پیام تبلیغاتی و شیوه طراحی کمپین تبلیغاتی به کار می‌گیرند و کمتر وارد فاز اصلاح و بهبود طراحی محصول می‌شوند.
تمرین:
برای هر مورد از شیوه های بخش بندی فوق، مثالی بزنید که به نظر شما، بخش بندی به آن شیوه می‌تواند مفید یا توجیه پذیر باشد.
حتماً توجه دارید که چون از بخش‌بندی بر اساس پیش‌‌فرض‌ها صحبت می‌کنیم، هیچ جوابی نمی‌تواند به صورت مطلق نادرست باشد.
اما باید لااقل برای انتخاب آن نوع تقسیم بندی بازار توجیهاتی داشته باشیم.
به این معنا که معتقد باشیم پاسخ یک بخش به یک پیشنهاد محصول می‌تواند کاملاً با بخش دیگر متفاوت باشد.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری بخش بندی بازار به شما پیشنهاد میکند:
- بخش بندی بازار – تقسیم بندی بازار و مشتریان چگونه به ما کمک میکند؟
- شناخت بازار همگن و ویژگیهای بازارهای همگن
- چرا به سراغ بخش بندی بازار میرویم؟
- روش های بخش بندی بازار: استفاده از پیش فرض ها / استفاده از داده ها
- معیارهای تقسیم بندی بازار
- بخش بندی بازار بر اساس داده‌ها: روش خوشه بندی K-Means
- چک لیست بخش بندی بازار: آیا بخشبندیتان مفید است؟
- دسته بندی مشتریان در عصر تکنولوژی و دنیای دیجیتال (تکنوگرافی)
- مثال تقسیم بندی بازار – بخش بندی بازار موبایل
- بخش بندی بازار (جمع بندی نهایی درسهای گذشته)
سوال‌های پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری می‌توانید نقشه راه‌های مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحه‌های دوره MBA و توسعه فردی می‌توانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را می‌توانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا می‌دانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور می‌توانید به جمع متممی‌ها بپیوندید؟
نویسنده‌ی دیدگاه : شهرزاد راسخ
* بخش بندی بر اساس محصول:
در مورد بخش بندی بر اساس محصول، مثالی که به ذهنم میرسه و شاید این نوع بخش بندی بتونه براش تا حدی قابل توجیه باشه، مثلا میتونه یک رستورانی بزرگ در جایی مانند دربند تهران باشه. این رستوران، بخش بندی بازار رو میتونه بر اساس غذاهای سنتی، فست فود، و صبحانه ای که سرو میکنه، انجام بده که هر کدوم از این بخش ها هم میتونن تقریباً مشتریان خاص خودشون رو داشته باشن و به صورت متفاوتی در هر بخش، نسبت به سایر بخش ها مورد استقبال قرار بگیرن. به عنوان مثال، مشتریان صبحانه میتونن بیشتر کسانی باشند که برای کوهنوردی یا لذت بردن از هوای صبحگاهی کوهسار به صورت انفرادی یا با خانواده یا دوستان به اون مکان میرن. مشتریان غذاهای سنتی، میتونن بیشتر، خانواده های تهرانی یا مسافرانی باشن که از شهرهای دیگه برای تفریح به اونجا سر زدند و مشتریان فست فودها رو میتونه بیشتر، افراد جوانتر، تنها یا به هراه دوستانشون تشکیل بده. که در صورت هوشمندی در این نوع بخش بندی، صاحب اون رستوران میتونه مثلا با ارائه ی صبحانه ی قوی مورد پسند کوهنوردان، یا تمهیداتی جهت اجرای موسیقی سنتی زنده در هنگام صرف غذاهای سنتی، یا اجرای موسیقی کلاسیک یا غربی برای افرادی که فست فود میل می کنند، (همانطور که در درس اشاره شد) به طراحی پیشنهادهای محصول اختصاصی برای هر بخش و کسب درآمد و سود قابل توجهی دست پیدا کنه.
* بخش بندی بر اساس فاکتورهای دموگرافیک:
در مورد این نوع بخش بندی، شاید بشه یک عرضه کننده ی اسباب بازی های کودکانه رو مثال زد که گروه جمعیت هدفش رو فقط کودکان - به عنوان یکی از شاخص های مورد توجه در دموگرافی - در نظر میگیره.
* بخش بندی بر اساس موقعیت جغرافیایی:
شاید بشه برای این نوع بخش بندی، یه آژانس مسافرتی و گردشگری رو مثال زد که در بخش های مختلفی از شهر شعبه داره و با توجه به مثلاً بافت سنتی تر یا مذهبی تر یا مدرن تر یا هر مورد مشابه دیگری در اون ناحیه جغرافیایی، نوع گردش ها یا مسافرت هایی که در اون شعبه ترتیب میده و ارائه میکنه رو متفاوت در نظر بگیره. مثلا در یک منطقه، بیشتر سفرهای زیارتی ترتیب بده و در منطقه ی دیگری، بیشتر سفرهای تفریحی.
* بخش بندی بر اساس کانال دسترسی به مشتری:
در مورد این نوع بخش بندی هم شاید بشه، یک فروشگاه کتاب رو مثال زد که عده ای که احتمالاً بیشتر علاقمند و مشتاق به چرخیدن در فضای دوست داشتنی یک کتاب فروشی و انتخاب و خرید کتاب از خود فروشگاه و علاقمند به خوندن کتاب کاغذی هستند به صورت حضوری از خود فروشگاه خرید می کنند. عده ای هم ترجیح میدن از وب سایت این فروشگاه، کتاب هاشون رو سفارش بدن و بعدن به دست شون برسه و مطالعه اش کنن. و عده ای هم ترجیح میدن فقط عنوان و جلد کتاب رو در اینستاگرام یا تلگرام ببینن و شاید خلاصه ای از اون رو هم بخونن و در عین حال، دغدغه یا علاقه یا نیاز جدی برای خرید اون کتاب نداشته باشن. بنابر این رفتار هر گروه در هر کانال دسترسی میتونه با دیگری کاملا متفاوت باشه.
* بخش بندی بر اساس فاکتورهای روانشناختی:
مثلا این نوع بخش بندی رو میتونه یک فروشگاه کفش ورزشی بهش توجه بکنه. اینکه اون مشتری که میخواد از او یک کفش ورزشی بخره، آیا فقط دوست داره یه کفش کتونی یا ورزشی رو بپوشه، یا از اون آدم هایی که زود از کفش قبلی اش خسته میشه و میخواد یه کفش جدیدتر بخره، یا اینکه صرفاً برای پیاده روی میخواد، یا یه کفش حرفه ای برای ایروبیک لازم داره، یا برای کوهنوردی به کفش مناسبی نیاز داره، یا ...