گفتگو با نجف دریابندری | سابقه ترجمه در زبان فارسی
نجف دریابندری از نویسندگان و مترجمان معاصر کشورمان است که خدمات ارزشمندی را به زبان و فرهنگ ایران ارائه کرده است.
محدوده‌ی فعالیت‌های او، چنان وسیع است که از ترجمه‌ی کتاب تاریخ فلسفه غرب نوشته‌ی برتراند راسل تا تالیف کتاب مستطاب آشپزی را در برمی‌گیرد.
در این قسمت از سلسله مطالب پاراگراف فارسی، قسمت کوتاهی از کتاب گفتگو با نجف دریابندری را که به کوشش مهدی مظفری ساوجی تهیه و تنظیم شده است، خدمت شما ارائه می‌کنیم.
این کتاب توسط انتشارات مروارید منتشر شده است.
پراکندگی و تنوع موضوعات کتاب، باعث می شود که حتی خواننده‌ی کم حوصله نیز، در صورتی که علاقمند به ادبیات باشد، از خواندنش خسته نشود و از مطالعه‌ی آن لذت ببرد و بیاموزد.
سابقه‌ی ترجمه در زبان فارسی
سابقه‌ی ترجمه در زبان فارسی به چه زمانی بازمی‌گردد؟
قدیم‌ها هم ظاهراً ترجمه می‌کردند.
منظورتان از قدیم‌ها چه زمانی است؟
یعنی زمان‌های خیلی گذشته.
مثلاً فرض کنید نصرالله منشی کلیله و دمنه را از عربی به فارسی ترجمه کرده، ولی ترجمه‌ی او یک ترجمه‌ی آزاد است. یعنی برای خودش هر چه خواسته گفته. و به نظر من متن بسیار ملال‌آوری است.
می‌دانید که کلیله و دمنه یک بار به دست ابن مقفع به زبان عربی ترجمه شد و یک بار هم به دست نصرالله منشی به فارسی نوشته شد. ظاهراً ابن مقفع دقیق ترجمه کرده.
[…]
منظورتان از نوشتن همان ترجمه است؟
بله. ولی ترجمه‌اش ترجمه‌ی دقیقی نیست. یعنی هرچه دلش خواسته گفته. اینها مربوط به قدیم است.
اما ترجمه به معنای جدید کلمه در حقیقت از زمان فتحعلی شاه آغاز می‌شود.
در زمان فتحعلی شاه، شخصی یونانی، کتابی را به فارسی ترجمه کرده.
این کتاب چاپ هم شده. نسخه‌ای هم از آن در کتابخانه‌ی ملی موجود است که من آن را دیده‌ام و سعی کرده‌ام بخوانم.
این کتاب بسیار جالب است. برای این که تقریباً هیچ چیزی از آن فهمیده نمی‌شود.
یعنی چون مترجم خواسته زبان آن مطابق اصل باشد، در ترجمه دچار مشکل شده.
لابد این کتاب را شاه یا مثلاً اطرافیانش خوانده‌اند و فکر کرده‌اند غربی‌ها به این صورت حرف می‌زنند.
به نظر من، این ترجمه نمونه‌ی بسیار جالبی است.
[…]
در واقع در دوره‌ی قاجار، نهضت ترجمه به فارسی شروع شد.
منتها به همین ترتیبی که گفتم.
یعنی اولین اثری که به فارسی ترجمه می‌شود، غیرقابل فهم است.
این ترجمه چه نام دارد؟
الان اسمش را فراموش کرده‌ام.
پس به نظر شما فقط در حد یک اثر تاریخی ارزش دارد؟
بله. هیچ چیز از آن فهمیده نمی‌شود. ولی بعد در حدود چهل پنجاه سال که از این ترجمه می‌گذرد، معنی ترجمه معلوم می‌شود.
در واقع معلوم می‌شود ترجمه آن چیزی نیست که آن شخص یونانی انجام داده.
یا مثلاً نصرالله منشی؟
کلیه و دمنه‌ی نصرالله منشی ترجمه نیست. در واقع نصرالله منشی برای خودش یک انشاهایی نوشته.
پس چطور این همه مورد توجه واقع شده؟ این کتاب الان در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود.
خوب بله. باید هم تدریس بشود. من وقتی می‌گویم مزخرف است، منظورم این نیست که تدریس نشود.
اثری است که به هر حال در ادبیات فارسی اثر مهمی به شمار می‌آید. من از آن خوشم نمی‌آید.
چیزهایی است انشاوار که برای دیکته گفتن به بچه‌ها در مدرسه خوب است.
قدیم‌ها از روی آن دیکته می‌گفتند…
چند تذکر درباره بخش معرفی کتاب
متمم سایت فروش کتاب نیست. و جز کتاب «از کتاب» محمدرضا شعبانعلی - که خود متمم آن را منتشر کرده - صرفاً به معرفی، بررسی و نقد کتاب می‌پردازد.
صِرف معرفی کتاب در متمم لزوماً به معنای تأیید محتوای آن کتاب نیست. پس حتماً متن معرفی را کامل بخوانید. ممکن است نقاط ضعف برخی کتابها پررنک‌تر از نقاط قوت‌شان باشد.
معرفی کتاب در متمم لزوماً به این معنا نیست که آن کتاب جزو منابع تدوین درس‌ها بوده است (مگر این که صریحاً به این نکته اشاره شده باشد). در باقی موارد صرفاً ممکن است با هدفی مشخص (نقل یک مطلب از کتاب، نقد کتاب، آشنایی با نویسنده و ...) به کتاب اشاره شده باشد.
متمم برای معرفی کتابها هیچ نوع هزینه‌ای دریافت نمی‌کند و صرفاً اهداف آموزشی خود را مد نظر قرار می‌دهد.بنابراین اگر ناشر هستید و کتابی در متمم معرفی شده، کتاب مرتبط دیگری را که در آن حوزه ترجمه یا تألیف کرده‌اید (یا اگر ترجمه دیگری از همان کتاب را عرضه کرده‌اید) در کامنت‌ها معرفی کنید. متمم ممکن است بعد از بررسی کتاب را به متن بیفزاید یا معرفی آن را در قالب مطلبی مستقل منتشر کند.
دسته‌بندی موضوعی کتاب های مدیریت
دسته‌بندی کتاب های روانشناسی و توسعه فردی
فهرست کامل کتاب های روانشناسی | نقد و خلاصه کتاب
کتابهایی در مورد یادگیری و مدل ذهنی
چند کتاب درباره بهبود مهارت های ارتباطی
مطالب، فایل‌ها و کتابهای مربوط به کتابخوانی
خرید کتاب از کتاب نوشته محمدرضا شعبانعلی
راهنمای خواندن و خریدن کتاب (فایل صوتی)
کتابخوانی | چگونه کتابخوان شویم؟
فهرست کتابهای پیشنهادی برای ترجمه
پاراگراف فارسی | جملات منتخب کتابها
دوست عزیز.
شما با عضویت رایگان به عنوان کاربر آزاد متمم (صرفاً با تعیین نام کاربری و کلمه‌ی عبور) می‌توانید به حدود نیمی از چند هزار درس متمم دسترسی داشته باشید.
همچنین در صورت تمایل، با پرداخت هزینه عضویت، به همه‌ی درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. فهرست برخی از درسهای مختص کاربران ویژه متمم را نیز می‌توانید در اینجا ببینید:
فهرست درسهای مختص کاربران ویژه متمم
از میان درس‌هایی که در فهرست بالا آمده است، درسهای زیر از جمله پرطرفدارترین موضوعات هستند:
دوره MBA | مذاکره | کوچینگ | توسعه فردی
فنون مذاکره | تصمیم گیری | مشاوره مدیریت
تحلیل رفتار متقابل | تسلط کلامی | افزایش عزت نفس
چگونه شاد باشیم | هوش هیجانی | رابطه عاطفی
خودشناسی | شخصیت شناسی | پرورش کودکان هوشمندتر
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:
سوال‌های پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری می‌توانید نقشه راه‌های مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحه‌های دوره MBA و توسعه فردی می‌توانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را می‌توانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا می‌دانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور می‌توانید به جمع متممی‌ها بپیوندید؟
نویسنده‌ی دیدگاه : یاور مشیرفر
ایتالیایی ها ضرب المثلی دارند که می گوید: «مترجم خائن است»
برای من هم همیشه این موضوع مصداق داشته است. گاها و شاید در بیشتر موارد خواندن از روی متن اصلی چنان جذابیتی دارد که متن فارسی اش اصلا نمیتواند حتی با بهترین ترجمه هم با آن متن برابری کند. همین است که برای خواندن فلسفه خودم را ملزم به یادگیری زبان آلمانی کرده ام. در واقع آن چه مثلا هگل در متن هایش به آلمانی نوشته است، زمین تا آسمان با آنچه مترجمین حتی به «انگلیسی» برگردانده اند تفاوت دارد.
من هنوز هم با ترجمه مخالفم. یعنی با «بومی سازی ترجمانی رایج» که در آن بدون تفکر درباره متن و نوشته و اندیشه ای، فقط و فقط کلمات را به فارسی برمی گردانیم و نه جغرافیا و نه فرهنگ آن نوشته را هضم و سپس نمی نویسیم، مخالفم.