خطاهای بصری و شبکه بندی هرمن

در میان انواع خطاهای بصری (Optical Illusions) که به صورت روزمره در کتابها و مجلات و سایت‌ها می‌بینیم، خطاهای شبکه بندی یا Grid Illusions برای محققان و دانشمندان بسیار جذاب و مورد توجه هستند.

یکی از قدیمی‌ترین این خطاهای بصری شبکه بندی که به احتمال زیاد آن را مشاهده کرده‌اید، شبکه بندی هرمن (Hermann’s Grid) است.

این شبکه بندی به عنوان یکی از خطاهای بصری قدیمی حدود یک و نیم قرن قدمت دارد و توسط لودیمار هرمن در سال ۱۸۷۰ مطرح شده است (+):

سوالی که در مورد این تصویر پرسیده می‌شود این است که در این تصویر چند رنگ می‌بینید؟

معمولاً سه رنگ تشخیص داده می‌شود:

• سیاه (مربع‌ها)
• سفید (خطوط افقی و عمودی)
• خاکستری (تقاطع خطوط عمودی و افقی)

در حالی که همان‌طور که می‌دانید (یا می‌توانید با نرم افزارهایی مانند فتوشاپ کنترل کنید) در محل تقاطع‌ها از رنگ خاکستری استفاده نشده و این صرفاً خطای شبکیه چشم در تشخیص رنگ آن نقطه‌هاست.

شکل‌های بسیار متنوعی از این خطای بصری وجود دارد که با توجه به بازنشر گسترده‌ی آنها، لازم نیست در اینجا آنها را مرور کنیم.

اما یکی از طراحی های ویژه و آموزنده در این زمینه، طراحی نینیو (Ninio’s Hermann Alternative) است که در اینجا آن را مشاهده می‌کنید:

گیورگی بیکیشی دانشمند مجارستانی برنده جایزه نوبل، در کتاب خود به نام Sensory Inhibition که دانشگاه پرینستون آن را منتشر کرده است، به بررسی مثال‌های متنوعی از این پدیده پرداخته است و او را از افراد راهگشا در توسعه سیستم های سنسوری می‌دانند.