آرکتایپ‌های سیستمی | هدف گذاری اشتباه برای سیستمها
فرض کنید حجم کارهای شرکت زیاد شده و مدیر، در جلسه‌ای که با کارکنان دارد، به آن‌ها می‌گوید که: «من از شما انتظار دارم این روزها بیشتر از ساعت رسمی کار کنید. دوست دارم همه‌ی شما برای اضافه‌کاری در شرکت بمانید.» نتیجه چه خواهد شد؟ نمی‌دانیم که کارها بهتر انجام می‌شود یا نه، اما یک
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
مالیات پنجره | نیت خیری که سنگفرش جادهٔ جهنم شد
«پنجره» شما را به یاد چه می‌اندازد؟ پنجره شاید برایتان واژه‌ای شاعرانه باشد؛ همان پنجره‌ای که فریدون مشیری پیشنهاد می‌کرد بازش کنید و جشن روز میلاد اقاقی‌ها را ببینید. یا پنجره‌ای که اخوان ثالث از آن می‌گفت: «ما چون دو دریچه روبه‌روی هم…» پنجره می‌تواند واژه‌ای فلسفی هم باشد. چنان‌که آن فریدبرگ در کتاب «پنجرهٔ
✔ تفکر سیستمی
✔ مختص کاربر ویژه
نگرش سیستمی (مرور و جمع‌بندی) | به روایت راسل اکاف
در مجموعه درس‌های تفکر سیستمی با مباحث مختلفی در حوزهٔ سیستمها آشنا شدیم: از تعریف سیستم تا ویژگی‌های سیستمها؛ از رفتارهای غیرمنتظرهٔ سیستمها تا اثر مار کبرا و داستان جنگ با گنجشکها. اکنون پس از درس‌های متنوعی که خواندیم، فرصت مناسبی است تا بحث‌مان را کمی مرور کنیم. به عبارت دیگر، دوباره دربارهٔ اصل و
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر آزاد فعال
تعریف سیستم چیست؟ | سیستمهای باز و بسته | چند مثال از انواع سیستم
«باید به مسائل نگاه سیستم داشته باشیم.» «وقتی انسان را به عنوان یک سیستم در نظر بگیرید، نگرش‌تان به درمان تغییر می‌کند.» «سیستم آموزشی ما نیاز به اصلاح دارد. اجزای این سیستم نمی‌توانند هدف مد نظر ما را تأمین کنند.» «تفکر سیستمی در سازمان ما جا نیفتاده است. اکثر بچه‌ها سازمان را به عنوان یک
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
بدهی ما به آینده | عمری به اندازهٔ عمر همهٔ انسان‌ها
«تجربه های ذهنی» تمرین‌هایی هستند که برای پرورش تصویرپردازی ذهنی و افزایش قدرت تحلیل به کار گرفته می‌شوند. به این شکل که وضعیت‌هایی – که لزوماً در دنیای واقعی امکان‌پذیر نیستند – را تصور می‌کنیم و می‌کوشیم درباره‌شان قضاوت کرده یا عکس‌العمل خود را در آن وضعیت پیش‌بینی کنیم. نویسندگان و صاحب‌نظران بسیاری بسته به
✔ تجربه ذهنی
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
سیستم باز چیست؟ | ویژگی‌های سیستم باز و چند مثال
«سازمان یک سیستم باز است.» «فرهنگ یک سیستم باز است.» «اقتصاد را نمی‌توان در قالب یک سیستم بسته اداره کرد.» «در نگاه سیستمی، موجودات زنده همگی سیستم باز هستند.» «اکوسیستم‌ها را نباید سیستم بسته در نظر بگیرید. این اشتباه باعث می‌شود نتوانید آن‌ها را به درستی تحلیل کنید.» «کره زمین یک سیستم باز است.» «تعامل
✔ تفکر سیستمی
✔ مختص کاربر ویژه
راسل اکاف (راسل ایکاف) | تدوین‌گر تفکر سیستمی
راسل اکاف – که نامش را راسل ایکاف هم می‌خوانند – از دانشمندان و صاحب‌نظران مطرح مدیریت در جهان بوده است. او در سال ۱۹۱۹ به دنیا آمد و نود سال بعد در سال ۲۰۰۹ درگذشت. اکاف را از نظر جایگاه، نوع نگرش و شیوهٔ فعالیت تا حد زیادی می‌توان شبیه پیتر دراکر دانست. چون
✔ تفکر سیستمی
✔ مختص کاربر آزاد
هم پایانی در سیستمها | برای رسیدن به مقصد تنها یک راه وجود ندارد
در بخشی از مجموعه درس‌های تفکر سیستمی در متمم به این موضوع پرداخته‌ایم که سیستم چیست و چرا باید تفکر سیستمی داشته باشیم. این بحث اگرچه مهم است، اما صرفاً مقدمه‌ای بر اصل موضوع محسوب می‌شود. اصل درس تفکر سیستمی از این جا آغاز می‌شود که به این سوال پاسخ دهیم: «برای تقویت نگرش سیستمی
✔ تفکر سیستمی
✔ مختص کاربر ویژه
جنگ با گنجشکها | هزینهٔ نادیده گرفتن پیچیدگی‌های سیستمی
پیش‌نیاز مطالعهٔ این درس مطالعهٔ درس تعریف سیستم و انجام تمرین آن (ضروری) مطالعهٔ درس مقاومت سیستم در برابر سیاست‌گذار (پیشنهاد) مطالعهٔ درس اثر مار کبری (پیشنهاد) از دوستان متممی انتظار می‌رود پس از مطالعهٔ این درس داستان جنگ مائو با گنجشکها را به عنوان مثالی از سیاست‌گذاری کوته‌بینانه به خاطر بسپارند. به خاطر داشته باشند
✔ تفکر سیستمی
✔ مختص کاربر ویژه
تفکر سیستمی به زبان ساده
ما در درس‌های «به زبان ساده» می‌کوشیم تا حد امکان، ضمن حفظ دقت کلامی، از پیچیدگی و دشواری زبان رایج دانشگاهی فاصله بگیریم و مفاهیم مدیریت و کسب‌وکار را به ساده‌ترین شکل ممکن برای دوستان متممی توضیح دهیم. این درسها جایگزین درس‌های تخصصی متمم نیستند، اما می‌توانند نقطهٔ شروع مناسبی برای مطالعهٔ جدی‌تر باشند. تمام
✔ تفکر سیستمی
✔ مختص کاربر ویژه
رفتارهای غیرمنتظرهٔ سیستمها | وقتی سیستم در برابر سیاست‌گذار مقاومت می‌کند
پیش‌نیاز مطالعهٔ این درس مطالعهٔ درس تعریف سیستم و انجام تمرین آن از دوستان متممی انتظار می‌رود پس از مطالعهٔ این درس به خاطر بسپارند که یکی از ویژگی‌های سیستمها، رفتارهای غیرمنتظره یا ضدشهود است. بتوانند معنی اصطلاح «مقامت در برابر سیاست‌گذاری» یا Policy Resistance را شرح دهند. بتوانند توضیح دهند که چرا سیستمها خارج از انتظار
✔ تفکر سیستمی
✔ مختص کاربر ویژه
رویکرد سیستمی | نگاه چندبعدی در برابر تک‌بعدی
پیش‌نیاز مطالعهٔ این درس مطالعهٔ درس تعریف سیستم و انجام تمرین آن مطالعهٔ معرفی کتاب تفکر سیستمی قراچه‌داغی (ضروری نیست؛ اما توصیه می‌شود) از دوستان متممی انتظار می‌رود پس از مطالعهٔ این درس بتوانند اصطلاح نگاه تک‌بعدی (Unidimensional) را شرح دهند و برای آن مثال بزنند. توضیح دهند که نگاه تک‌بعدی در چه شرایطی مفید
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
لودویگ فون برتالانفی | نویسندهٔ کتاب نظریه عمومی سیستمها
مارک دیویدسن در زندگینامهٔ برتالانفی (Bertalanffy) تعبیر جالبی دربارهٔ او به کار برده است: ناشناخته‌ترین غول فکری قرن بیستم (+). نمی‌توانیم بگوییم دیویدسن در این توصیف اغراق کرده است. این روزها کتاب‌های مدیریت و سیاست‌گذاری پر از اصطلاحاتی است که یا برتالانفی آن‌ها را ابداع کرده، یا اگر هم پیش از او وجود داشته‌اند، آن‌ها
✔ تفکر سیستمی
کتاب تفکر سیستمی (مدیریت آشوب و پیچیدگی) | جمشید قراچه داغی
کتاب تفکر سیستمی نوشتهٔ جمشید قراچه داغی از جمله کتاب‌های مطرح این حوزه در سطح جهان است و بسیاری از دانشگاه‌ها و مراکز عالی به عنوان منبع و مرجع آموزش نگرش سیستمی استفاده می‌کنند. از آن‌جا که قصد داریم در تدوین و به‌روزرسانی درس‌های تفکر سیستمی متمم از این کتاب نیز در کنار منابع دیگر
✔ تفکر سیستمی
کتاب تفکر سیستمی | چگونه جزوه تفکر سیستمی دنلا مدوز به کتاب تبدیل شد؟
دنلا اچ مدوز (Donella H. Meadows) یکی از نام‌های شناخته‌شده در تفکر سیستمی و دینامیک سیستم‌هاست. دوستانش او را «دانا» صدا می‌کنند. کتاب تفکر سیستمی مدوز را که باز می‌کنید، خیلی زود چشم‌تان به صفحهٔ تقدیم می‌افتد: «تقدیم به دانا.» عجیب نیست؟ چرا باید یک نویسنده کتابش را به خودش تقدیم کند؟ جواب را با
✔ تفکر سیستمی
اثر گلخانه ای | گرمایش زمین چیست و چرا باید به آن توجه کنیم؟ | بخش اول
اثر گلخانه‌ای موضوعی است که به نوعی با زندگی همهٔ ما سر و کار دارد و خوب است که اندکی دربارهٔ آن بدانیم. در عین حال طی سال‌های اخیر، دولت‌ها در سراسر جهان، به این موضوع بسیار حساس شده‌اند و یکی از علت‌های سخت‌گیری در زمینهٔ تولید آلاینده‌ها، همین اثر گلخانه‌ای است. تشویق‌ها و تنبیه‌های
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
دایره همدلی | ما با چه کسانی هم‌سرنوشت هستیم؟
این‌بار در دعوت به گفتگو می‌خواهیم به سراغ مفهومی برویم که با مباحث تفکر سیستمی، قرابت و نزدیکی زیادی دارد. این مفهوم را افراد مختلف به شکل‌های متفاوتی بیان کرده‌اند. مثلاً یرون لنیر (Jaron Lanier) در کتاب شما یک ابزار نیستید (You are not a gadget) آن را تحت عنوان دایره همدلی (Circle of Empathy) مطرح کرده
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ دعوت به گفتگو
تفکر سیستمی چیست؟ | دوره آموزشی تفکر سیستمی | از تعریف تا تحلیل سیستمها