انواع سیستمهای رای گیری | چند روش رای گیری برای تصمیم گیری گروهی

وقتی صحبت از رای گیری (Voting) می‌شود، بسیاری از ما به رای گیری های انتخاباتی (مثلاً برای مجلس، ریاست جمهوری یا شورای شهر) فکر می‌کنیم.

در حالی که هر گروهی که به فعالیت مشترک مشغولند یا منافع مشترکی دارند، ممکن است برای تصمیم گیری و انتخاب گزینه‌ی نهایی به سراغ رای گیری بروند.

 در واقع رأی گیری جایگزین توافق عمومی است  و هر زمان تمام اعضای گروه سلیقه‌ و انتخاب یکسانی نداشته باشند، ناگزیر باید به سراغ رای گیری بروند (چون نمی‌شود یک جلسه را تا ابد ادامه داد و منتظر ماند که همه بر سر یک گزینه قانع شوند).

با این توضیح، همان‌طور که در درس تصمیم گیری گروهی گفتیم، اعضای یک تیم استارت‌آپی، اعضای هیأت مدیره یا هیأت امنای یک مجموعه، مدیران ارشد یک سازمان، همسایگان یک مجتمع مسکونی و حتی یک گروه دوستی که در پی انتخاب مقصد سفر آخر هفته‌ی خود هستند، ممکن است به رأی گیری نیاز پیدا کنند.

اگر در رای گیری فقط دو گزینه وجود داشت، رای گیری و انتخاب گزینه‌ی نهایی هرگز به یک چالش تبدیل نمی‌شد: هر کس ترجیح خود را اعلام می‌کرد و گزینه‌ای که مورد ترجیح اکثریت بود، انتخاب می‌شد.

این را هم باید بگوییم که در گروه‌های کوچک باید چاره‌ای هم برای رأی برابر در نظر گرفته شود. البته این مشکل چندان دشوار نیست و راهکارهای گوناگونی برای حل آن وجود دارد که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• انتخاب تصادفی (مثلاً به کمک پرتاب سکه یا هر روش تصادفی دیگر)
• نظرسنجی از یک عضو بیرونی (به شرطی که از قبل مشخص باشد در چنین شرایطی معمولاً از چه فرد یا افرادی نظرخواهی می‌شود)
• انتخاب بر اساس ارشد بودن (مثلاً گروهی که میانگین سنی آن‌ها بالاتر است یا گروهی که مدیر شرکت در سمت آن قرار دارد)

ولی مسئله اینجاست که ما در بسیاری از تصمیم گیری های دنیای واقعی، با بیش از دو گزینه روبرو هستیم و وقتی تعداد گزینه‌ها از دو فراتر می‌رود، چالش‌ها و ابهام‌های پیچیده‌ای به وجود می‌آید.

اما پیچیدگی‌ها فراتر از این‌هاست و رأی گیری به صورت بالقوه می‌تواند خطاهای بسیاری به همراه داشته باشد. به همین خاطر، کسانی که در یک گروه یا سازمان فعالیت می‌کنند، مهم است که با مکانیزم‌های مختلف رای‌گیری آشنا باشند و بسته به نیاز، بتوانند الگوی متناسب با نیازهای خود را به‌کار بگیرند.

برای این‌که با انواع روش های رأی گیری آشنا شویم، یک مسئله‌ی ساده از زندگی روزمره را در نظر می‌گیریم و سپس بر اساس آن، چند روش را توضیح می‌دهیم:

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تصمیم گیری پیشرفته به شما پیشنهاد می‌کند: