روانشناسی رشد چیست؟

روانشناسی رشد (Developmental Psychology) یکی از شاخه‌های دانش روانشناسی است که به بررسی تحولات و تغییرات انسان‌ها در طول زمان، از بدو تولد تا کهنسالی و مرگ می‌پردازد.

وقتی از رشد و تحول و تغییرات انسان در دوره‌های مختلف زندگی حرف می‌زنیم، رشد و تغییر و دگرگونی در حوزه‌های زیر را مد نظر داریم:

• جنبه های شناختی (Cognitive)
• جنبه های انگیزشی (Motivational)
• جنبه های روانی – فیزیولوژیک (Psycho-physiologic)
• کارکردها و رفتارهای اجتماعی (Social Functions)

روانشناسی رشد، در ابتدا بیشتر بر روی کودکان و نیازهای پرورشی و نیز رفتارهای آنها متمرکز بود.

اما به تدریج در نیمه های قرن بیستم، گذار کودکان به نوجوانی و جوانی و سپس تحولات انسان‌های بالغ و تغییرات دوران کهنسالی هم، مورد توجه قرار گرفت.

به این صورت، روانشناسی رشد عملاً تمام محدوده‌ی عمر انسان را مورد توجه قرار داد و به همین علت، گاهی به این شاخه از عمر روانشناسی، Life-span Psychology (روانشناسی دوره‌های مختلف عمر) نیز گفته می‌شود.

گفته می‌شود که روانشناسی رشد، سه هدف اصلی را تعقیب می‌کند (+):

• توصیف فرایند رشد و تغییر انسان‌ها در طول زمان
• تشریح علمی فرایند تغییر انسان‌ها در طول زمان
• بهینه سازی فرایند رشد انسان‌ها در طول زمان

روانشناسی رشد، هم جنبه‌های ژنتیکی و ارثی و هم جنبه‌های محیطی را در تغییر و تحولات انسان‌ها در نظر می‌گیرد و می‌کوشد که از سهم هیچ‌ یک از آن دو غافل نشود.

از جمله مطرح‌ترین دانشمندانی که بر روند توسعه‌ی روانشناسی رشد تاثیر گذاشتند می‌توان از ژان پیاژه، بی اف اسکینر و اریک اریکسون نام برد.