هنر خیابانی | وقتی خلاقیت شهر را زیباتر می‌کند

معمولاً وقتی اصطلاح هنر خیابانی (Street art) را می‌شنویم، کارهای گرافیتی و نقاشی‌های در و دیوار شهر را به خاطر می‌آوریم.

بی‌تردید کارهای گرافیتی مثال بسیار خوبی از هنر خیابانی هستند. اما هنر خیابانی صرفاً به کارهای گرافیتی محدود نمی‌شود. هر نوع تلاش برای بیرون آوردن هنر از فضاهای خاص و وارد کردن آن به فضای عمومی شهری، می‌تواند نمونه‌ای از هنر خیابانی باشد.

بنابراین کسی که روی زمین می‌نشیند و ساز می‌نوازد، فردی که مجسمه‌ای را برای یک خیابان یا میدان شهر می‌سازد و نیز آن کس که نقاشی خلاقانه‌ای را روی یکی از المان‌های معماری شهری ترسیم می‌کند، همگی به نوعی دست‌اندرکارِ هنر خیابانی‌اند.

ما پیش از این هم در زنگ تفریح متمم مطلبی تحت عنوان نقاشی روی ریل راه آهن داشته‌ایم که آن را هم به نوعی می‌توان نمونه‌ای از هنر خیابانی در نظر گرفت. این بار در زنگ تفریح به سراغ کارهای مایکل پدرسون (Michael Pederson) می‌رویم. او کار گرافیکی، هنر حجمی و خلاقیت نگارش را ترکیب کرده و نمونه هایی زیبا و خلاقانه از هنر خیابانی را خلق کرده است.

این هنرمند مقیم سیدنی که با نام هُنریِ میگوئل مارکز (miguel marquez) فعالیت می‌کند،‌ صفحه‌ای هم در اینستاگرام دارد که می‌توانید نمونه‌ی کارهایش را در آن‌جا ببینید.

اجازه بدهید مرور کارها را با تابلوی کوچکی که بر دیوار یک خیابان نصب شده شروع کنیم. در نگاه اول چیز عجیبی به نظر نمی‌رسد:

اما وقتی کمی به تابلو نزدیک‌تر می‌شویم، می‌بینیم که روی آن،‌ میزان «خسته کننده بودن این محله» ثبت شده است. درجه‌بندی از کم و متوسط شروع می‌شود و به غیرقابل تحمل می‌رسد:

پدرسون جای دیگری روی ماشین فرسوده‌ای که پشت یک درخت افتاده نوشته است: به آنها نگویید من اینجا قایم شده‌ام:

او از کنار یک دوچرخه‌ی کهنه‌ و زنگ‌زده‌ی رها‌شده در طبیعت هم بی‌توجه عبور نکرده است.

نوشتن جمله‌ی کوتاهِ «می‌خوام برم خونه» بر روی چرخ، روحی تازه در بدنه‌ی فرسوده و بی‌جان آن دمیده و احساس را در دل رهگذارانی که آن را می‌بینند زنده می‌کند:

گلایه‌ی مبل کهنه‌ای هم که بیرون و در فضای آزاد رها شده، خواندنی است و برای لحظاتی، مخاطب را به خود جلب می‌کند. مبلی که انگار از تراکم و شلوغی خانه به ستوه آمده و فضای خلوتی را برگزیده است. روی مبل نوشته شده: «دیگه اتاق خلوت و ساکت پیدا نمی‌شه.»

صبر کنید. یک دیوار دیگر هم هست که روی آن چیزی شبیه یک بروشور نصب شده است:

کمی نزدیک‌تر که می‌رویم، متن بروشور نظرمان را جلب می‌کند: یک بروشور برای آخرین انسان روی زمین؛ راهنمایی برای بقا و زنده ماندن.

بالای بروشور نوشته شده: «اگر همه جا را جستجو کردی و هیچ انسانی نیافتی، لطفاً بروشور زیر را بردار.»

چنان‌که از روی جلد بروشور می‌توان فهمید، سه موضوع در آن آموزش داده شده است:

• پذیرش و تحسین تنهایی
• غلبه بر ملال
• مقاومت در برابر نوستالژی

تلفن‌های عمومی هم، این روزها استفاده‌ی کمی دارند یا عملاً بی‌استفاده‌اند.

آنها هم محل خوبی برای کار هنری خیابانی پدرسون بوده‌اند. از دور همه چیز عادی است: