نیازمندان دوردست | فاصلهٔ فیزیکی چه تأثیری بر وظایف اخلاقی میگذارد؟
در حالی که در کنار یک تالاب کمعمق قدم میزنید، کودکی را میبینید که دارد غرق میشود. شما میتوانید او را نجات دهید. اما لباس دهمیلیونیتان آسیب میبیند و دیگر به درد نمیخورد. چهکار خواهید کرد؟ آیا اجازه میدهید آن کودک بمیرد؟ یا جان او را – به قیمت نابود شدن لباستان – نجات میدهید؟
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
آلاینده های محیطی | مفهوم «آلاینده» و «محیط» را گستردهتر ببینیم
با شنیدن اصطلاح «آلاینده های محیطی» یاد چه چیزهایی میافتید؟ ماشینهایی که دود میکنند؟ گازهای منوکسیدکربن و دیاکسیدکربن که در اثر احتراق سوختهای فسیلی از اگزوز ماشینها و دودکش کارخانهها به هوا میرود؟ اثر گلخانه ای و گرمایش زمین؟ ذرات معلق حاصل از فرایندهای صنعتی؟ پسماندها و مواد سمّی که از فاضلاب کارخانجات و واحدهای
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
نباید چنین میشد | دربارهٔ متناسب نبودن علت و معلول!
همانطور که میدانید ما گاهی در متمم جملهها و نقلقولها را بهانه میکنیم تا دربارهٔ یک موضوع صحبت کنیم. جملههایی که برای این هدف انتخاب میکنیم، لزوماً گزارههایی منطقی نیستند که بتوان دربارهٔ درست یا نادرست بودنشان اظهارنظر کرد. بلکه ویژگی اصلیشان این است که فرصتی برای گفتگو فراهم میکنند. به همین خاطر عنوان #دعوت
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر آزاد
رویکرد سیستمی | نگاه چندبعدی در برابر تکبعدی
پیشنیاز مطالعهٔ این درس مطالعهٔ درس تعریف سیستم و انجام تمرین آن مطالعهٔ معرفی کتاب تفکر سیستمی قراچهداغی (ضروری نیست؛ اما توصیه میشود) از دوستان متممی انتظار میرود پس از مطالعهٔ این درس بتوانند اصطلاح نگاه تکبعدی (Unidimensional) را شرح دهند و برای آن مثال بزنند. توضیح دهند که نگاه تکبعدی در چه شرایطی مفید
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
مالیات آمازون یک راهکار سیستمی است یا غیرسیستمی؟
دِیو لوییس (Dave Lewis) مدیرعامل شرکت TESCO، یکی از فعالان بزرگ و شناختهشدهی صنعت خرده فروشی است. این شرکت انگلیسی نزدیک به هفتهزار سوپرمارکت و هایپرمارکت را در انگلیس، هند، مالزی، لهستان و برخی کشورهای دیگر در اختیار دارد و اداره میکند. لوییس مدیر موفقی است که توانسته طی پنج سال مدیریت خود بر این شرکت،
✔ تفکر سیستمی
✔ دعوت به گفتگو
✔ مختص کاربر ویژه
چگونه میتوان بهترین خودرو جهان را ساخت؟ | دام بهینه سازی جزئی
بعضی موضوعات در بیان سادهاند. اما توجه به آنها در عمل دشوار است. بسیاری از حرفهایی که در تفکر سیستمی میخوانیم و میآموزیم، از این جنس هستند. وقتی تعریف سیستم را مرور میکنیم، همهچیز ساده و شفاف بهنظر میرسد: «سیستم مجموعهای از دو یا چند جزء است که با یکدیگر در ارتباط هستند و بر یکدیگر
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
آرکتایپهای سیستمی | هدف گذاری اشتباه برای سیستمها
فرض کنید حجم کارهای شرکت زیاد شده و مدیر، در جلسهای که با کارکنان دارد، به آنها میگوید که: «من از شما انتظار دارم این روزها بیشتر از ساعت رسمی کار کنید. دوست دارم همهی شما برای اضافهکاری در شرکت بمانید.» نتیجه چه خواهد شد؟ نمیدانیم که کارها بهتر انجام میشود یا نه، اما یک
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
تجربه ذهنی | مشارکت در درآمد فارغ التحصیلان دانشگاهها
تا کنون بارها در متمم به سراغ تجربه های ذهنی رفتهایم. تجربههای ذهنی را میتوان نرمشی برای ذهن در نظر گرفت: فرصتی برای خارج شدن از چارچوب مسئلههای روزمره و فشار آوردن به مغز برای تجزیه و تحلیل مسائل و سناریوهایی که ممکن است در دنیای واقعی هرگز روی ندهند. چنین تمرینهایی میتوانند برای پرورش
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
مالیات پنجره | نیت خیری که سنگفرش جادهٔ جهنم شد
«پنجره» شما را به یاد چه میاندازد؟ پنجره شاید برایتان واژهای شاعرانه باشد؛ همان پنجرهای که فریدون مشیری پیشنهاد میکرد بازش کنید و جشن روز میلاد اقاقیها را ببینید. یا پنجرهای که اخوان ثالث از آن میگفت: «ما چون دو دریچه روبهروی هم…» پنجره میتواند واژهای فلسفی هم باشد. چنانکه آن فریدبرگ در کتاب «پنجرهٔ
✔ تفکر سیستمی
✔ مختص کاربر ویژه
نگرش سیستمی (مرور و جمعبندی) | به روایت راسل اکاف
در مجموعه درسهای تفکر سیستمی با مباحث مختلفی در حوزهٔ سیستمها آشنا شدیم: از تعریف سیستم تا ویژگیهای سیستمها؛ از رفتارهای غیرمنتظرهٔ سیستمها تا اثر مار کبرا و داستان جنگ با گنجشکها. اکنون پس از درسهای متنوعی که خواندیم، فرصت مناسبی است تا بحثمان را کمی مرور کنیم. به عبارت دیگر، دوباره دربارهٔ اصل و
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر آزاد فعال
بدهی ما به آینده | عمری به اندازهٔ عمر همهٔ انسانها
«تجربه های ذهنی» تمرینهایی هستند که برای پرورش تصویرپردازی ذهنی و افزایش قدرت تحلیل به کار گرفته میشوند. به این شکل که وضعیتهایی – که لزوماً در دنیای واقعی امکانپذیر نیستند – را تصور میکنیم و میکوشیم دربارهشان قضاوت کرده یا عکسالعمل خود را در آن وضعیت پیشبینی کنیم. نویسندگان و صاحبنظران بسیاری بسته به
✔ تجربه ذهنی
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
رفتارهای غیرمنتظرهٔ سیستمها | وقتی سیستم در برابر سیاستگذار مقاومت میکند
پیشنیاز مطالعهٔ این درس مطالعهٔ درس تعریف سیستم و انجام تمرین آن از دوستان متممی انتظار میرود پس از مطالعهٔ این درس به خاطر بسپارند که یکی از ویژگیهای سیستمها، رفتارهای غیرمنتظره یا ضدشهود است. بتوانند معنی اصطلاح «مقامت در برابر سیاستگذاری» یا Policy Resistance را شرح دهند. بتوانند توضیح دهند که چرا سیستمها خارج از انتظار
✔ تفکر سیستمی
✔ مختص کاربر ویژه
اثر گلخانه ای | گرمایش زمین چیست و چرا باید به آن توجه کنیم؟
اثر گلخانهای موضوعی است که به نوعی با زندگی همهٔ ما سر و کار دارد و خوب است که اندکی دربارهٔ آن بدانیم. در عین حال طی سالهای اخیر، دولتها در سراسر جهان، به این موضوع بسیار حساس شدهاند و یکی از علتهای سختگیری در زمینهٔ تولید آلایندهها، همین اثر گلخانهای است. تشویقها و تنبیههای
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
دایره همدلی | ما با چه کسانی همسرنوشت هستیم؟
اینبار در دعوت به گفتگو میخواهیم به سراغ مفهومی برویم که با مباحث تفکر سیستمی، قرابت و نزدیکی زیادی دارد. این مفهوم را افراد مختلف به شکلهای متفاوتی بیان کردهاند. مثلاً یرون لنیر (Jaron Lanier) در کتاب شما یک ابزار نیستید (You are not a gadget) آن را تحت عنوان دایره همدلی (Circle of Empathy) مطرح کرده
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ دعوت به گفتگو
سواری رایگان | پسورد اینترنت همسایهام را میدانم!
سواری رایگان یا Free-riding موضوعی است که اقتصاددانها توجه ویژهای به آن دارند. چنانکه کتابهایی هم اختصاصاً دربارهی این موضوع نوشته شده است (مثلاً کتاب Free riding نوشته ریچارد تاک). وقتی اقتصاددانها از سواری رایگان حرف میزنند، معمولاً منظورشان این است که برخی افراد، بدون اینکه هزینهی لازم را پرداخت کنند، از کالاهای عمومی که
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
مدل کوه یخ در تفکر سیستمی | آیا به تفاوت رویداد و روند توجه دارید؟
پیش نیاز مطالعه درس مدل کوه یخ (تفاوت رویداد و روند) مطالعه درس تعریف سیستم (ضروری نیست، اما پیشنهاد میشود). از شما دوستان عزیز متممی انتظار میرود پس از مطالعه این درس بتوانند تفاوت رویداد و روند را درک کنند و برای آن مثال بزنند. توضیح دهند که بیتوجهی به روندها و محدود شدن به
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
راهکارها را با توجه به محدوده اثر و افق زمانی آنها تحلیل کنید
از دوستان عزیز متممی انتظار میرود پس از مطالعه این درس: بتوانند دو مفهوم محدودهی اثر و افق زمانی را شرح دهند و برای آنها مثال بزنند. هنگام یافتن راه حل برای مسائل و مشکلات، به این نکته توجه کنند که «محدودهی اثر» و «افق زمانی» راهکارشان چقدر است و آیا با حل یک مسئله، مسائل جدیدی
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ محتوای تشویقی
✔ مختص کاربر ویژه
تعریف سیستم چیست؟ | سیستمهای باز و بسته | چند مثال از انواع سیستم