زنگ تفریح | خفاشها – پستانداران پرندهی بیآزار
خفاشها، در تعامل با ما انسانها، چندان خوششانس نبودهاند.
بسیاری از ما انسانها، از خفاشها میترسیم و چهرهی آنها را دوستداشتنی نمیدانیم. گروهی دیگر هم – که از خفاشها ترس ندارند – آنها را به عنوان غذا میخورند و برای بقیهی انسانها دردسر میسازند.
البته فقط ظاهر خفاشها نیست که آنها را برای بسیاری از ما ترسناک میکند. تصورات نادرست دربارهی خفاشها هم فراوان است.
مثلاً کم نیستند افرادی که خفاشهای خونآشام (Vampire Bats) را نماد و نمونهی خفاشها درنظر میگیرند و بر تصور ترسناکی که از این حیوان وجود دارد میافزایند.
این در حالی است که از میان بیش از ۱۰۰۰ گونهی مختلف خفاش، تنها سه گونهی آنها خونآشام هستند. این سه گونه هم بومی آمریکای مرکزی و جنوبیاند و با انسان هم کاری ندارند. بلکه به سراغ حیواناتی مانند کرهاسب و گوساله و مانند اینها میروند.
سایر گونههای خفاشها (یعنی بیش از ۹۹/۷٪ گونهها) از حشرات و شهد گیاهان تغذیه میکنند و گونههایی بسیار مفید محسوب میشوند.
تنوع گونهها در خفاشها به حدی است که آنها را پس از موشها، به متنوعترین دستهی پستانداران تبدیل کرده است.
خفاشها حداقل ۶۵ تا ۱۰۰ میلیون سال است که مهمان زمین هستند و میتوان آنها را معاصر دایناسورها در نظر گرفت.
این جانوران، تنها پستانداران پرندهی روی کرهی زمین هستند. البته پستانداران بالدار دیگری هم وجود دارند (مثلاً سنجابهای پرنده). اما آنها پرواز نمیکنند و از بال خود، صرفاً برای سُر خوردن روی هوا (Gliding) و پرشهای بلند استفاده میکنند. در حالی که خفاش، درست مثل پرندگان، بال میزند و پرواز میکند و برخی گونههای آن حتی میتوانند در یک شب، مسافتی بیش از ۴۰۰ کیلومتر را پرواز کنند.
خفاشها از نظر ابعاد فیزیکی، بسیار متنوعند. طول بدن آنها از پنج سانتیمتر تا بیستوپنج سانتیمتر تغییر میکند و طول بالهایشان از دوازدهسانتیمتر تا دو متر متغیر است.
اگر چه عمر بعضی از گونههای خفاش، کمتر از بیست سال است، اما گونههایی با عمر بیش از سی سال هم، مشاهده شده و مورد مطالعه قرار گرفتهاند.
احتمالاً شنیدهاید و میدانید که خفاشها برای دید بهتر در شب، از سیستم اکو-لوکیشن (Echolocation) استفاده میکنند. به این معنا که صدایی را تولید میکنند و از روی انعکاس صدا تشخیص میدهند که چه چیزهایی در اطرافشان وجود دارد. قدرت تشخیص این سیستم در حدی بالاست که میتوانند موانعی با ضخامت یک تار مو را هم تشخیص دهند. البته همهی خفاشها از توانمندی اکولوکیشن برخوردار نیستند و خفاشهایی که این ویژگی را دارند، گوشهای بسیار بزرگی دارند.
از ویژگیهای دیگر خفاشها میتوان به حضور آنها تقریباً در همه جای کرهی زمین اشاره کرد. قطبها و بیابانها تنها نقاطی هستند که در آنها خفاش وجود ندارد.
گفته میشود بزرگترین جمع خفاشهای جهان در Bracken Cave تگزاس آمریکا قرار دارد. برآورد میشود که در آن غار حدود بیست میلیون خفاش در کنار یکدیگر زندگی کنند (پرجمعیتتر از بسیاری از شهرهای پرجمعیت انسانی).
برای اینکه درکی از این جمعیت داشته باشید کافی است به این نکته توجه کنید که آنها در هر شب حدوداً ۲۰۰ تن حشره میخورند. اگر این حجم بالای خوردن حشره توسط خفاشها نبود، صنعت کشاورزی در سراسر جهان باید از مقدار بسیار بیشتری سم برای نابود کردن حشرات استفاده میکرد که هم هزینهزاست و هم به محیط زیست آسیب میزند.
البته گفتیم که همهی خفاشها حشرهخوار نیستند. اما خفاشهای شهدخوار و میوهخوار هم نقش مهمی در چرخهی طبیعت دارند. از جمله اینکه در گردهافشانی نقش فعال ایفا میکنند. مجموعاً حدود ۵۰۰ گونهی گیاهی از جمله موز، عنبه و آووکادو برای گردهافشایی و تکثیر طبیعی، به حمایت و فعالیت خفاشها وابستهاند.
تازه این فواید، جدا از ارزش مدفوع آنهاست. مدفوع خفاش به علت حجم بالای نیتروژن و فسفر، یک کود عالی محسوب میشود و نقش مهمی در بارورسازی خاک جنگلها ایفا میکند.
در فضای وب، مطلب دربارهی خفاشها کم نیست و کافی است به مراجعی مانند National Geographic یا Fact Retriever که منبع این مطلب متمم بودهاند مراجعه کنید تا نکات جالب بسیاری را دربارهی آنها بخوانید.
اما برای اینکه کمی بیشتر با این حیوانات دوست شوید و شاید آنها هم در دایره همدلی شما قرار بگیرند، در بخش پایانی این مطلب، یک کلیپ کوتاه از یک خانم استرالیایی میآوریم که از بچهخفاشهای یتیم شده مراقبت میکند. خفاشهایی که به مناطق شهری نزدیک هستند، به خاطر ساختوسازهای انسانی، به شدت در معرض آسیب قرار دارند و ممکن است در برخورد با شیشهها و یا کابلهای برق و سایر موانع دستساز بشر، آسیب ببینند یا جان خود را از دست بدهند.
در چنین شرایطی، فرزندان آنها – که در چهار ماه اول رشدشان نیازمند حمایت مادر هستند – ممکن است آسیب ببینند و نتوانند به زندگی خود ادامه دهند.
دوست عزیز.
شما با عضویت رایگان به عنوان کاربر آزاد متمم (صرفاً با تعیین نام کاربری و کلمهی عبور) میتوانید به حدود نیمی از چند هزار درس متمم دسترسی داشته باشید.
همچنین در صورت تمایل، با پرداخت هزینه عضویت، به همهی درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. فهرست برخی از درسهای مختص کاربران ویژه متمم را نیز میتوانید در اینجا ببینید:
فهرست درسهای مختص کاربران ویژه متمم
از میان درسهایی که در فهرست بالا آمده است، درسهای زیر از جمله پرطرفدارترین موضوعات هستند:
دوره MBA | مذاکره | کوچینگ | توسعه فردی
فنون مذاکره | تصمیم گیری | مشاوره مدیریت
تحلیل رفتار متقابل | تسلط کلامی | افزایش عزت نفس
چگونه شاد باشیم | هوش هیجانی | رابطه عاطفی
خودشناسی | شخصیت شناسی | پرورش کودکان هوشمندتر
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : فرهاد جهشجهش
من افغانستانی هستم و بین مردم ما نگاه جالبی نسبت به این حیوان حاکم است. دو نکته در رابطه با خفاش تقدیم به هموطنان فرهنگیام، صفای وجودتان:
1- در افغانستان -بخاطر شب فعال بودن و همینطور جنس بالهای خفاش- به این جاندار شاپرک (شَب پرک) چرمی میگن. به نظر من از دو جنبه این واژه نسبت به خفاش بهتر هست: یکی بخاطر اینکه کلمه پارسی اصیل هست در حالی که خفاش واژهایست عربی، و دوم به دلیل اینکه اون بار منفی و ترسناک بودن کلمه خفاش رو بسیار تعدیل و تلطیف میکنه.
2- کرونا که تازه فراگیر شده بود، یک شب مادرم قصه میکرد که این ناقل بودن شاپرک چرمی از قدیم در بین مردم ما آوازه بود. مردم ما از همان زمانهای دور از شاپرک چرمی اجتناب میکردن چرا که میگفتن اگر کسی رو گاز بگیره در اون شخص زخم ناسور ایجاد میشه. یعنی زخمی که در اثر گزیدن این جاندار ایجاد میشه خوب شدنی نیست.