اتوتومی – ماجرای مارمولک های دم بریده!
وجه مشترک مارمولک ها با دستمال توالت چیست؟ این تیتر مطلبی بود که چند سال پیش در نشنال جئوگرافیک در مورد اتوتومی (Autotomy) منتشر شد (+).
شاید در نگاه اول این تیتر کمی عجیب به نظر برسد.
اما اگر به خاطرات بازی های کودکی خود (یا شاید هم روزهای اخیر خود) مراجعه کنید، مارمولک های دم بریده را به خاطر خواهید آورد.
بین مردم رایج است که میگویند دم مارمولک زود کنده میشود و بعداً هم دوباره دم در میآورد.
اگر هم برای گرفتن یا کشتن مارمولک به دم او ضربه بزنید، دمش به سادگی جدا میشود و مارمولک میگریزد.
همانطور که دستمال توالت از قبل در نقاط متعددی پرفراژ شده و به سادگی از آن نقاط مشخص بریده و جدا میشود، دم مارمولک هم در نقاط متعددی میتواند به سادگی جدا شود.
جالب اینجاست که مارمولک ها از این کار برای فریب دادن شکارچیان خود یا سرگرم کردن آنها استفاده میکنند و بسیاری از آنها، میتوانند به ارادهی خود و حتی بدون فشار یا ضربه بیرونی، دم خود را جدا کنند و فرار کنند.
البته مزیت دیگر این کار، سبک تر شدن و دویدن سریعتر است. به هر حال دم دوباره در میآید اما جان از دست رفته، به تن بازنخواهد گشت!
جالب اینجاست که تحقیقات نشان میدهند این مسئله، بسیار پیچیدهتر و حرفهایتر از چیزی است که به نظر ما میآید.
در انتهای دم مارمولک، یک سیستم عصبی قرار دارد که وقتی از بدن جدا شد، کنترل دم را بر عهده میگیرد و طی مدتی نسبتاً طولانی و چند دقیقه، با رقص و حرکات پیچیده شکارچی را سرگرم میکند و حواس او را پرت میکند تا مارمولک بتواند فرار کند. این سیستم عصبی چنان پیچیده و حرفه ای عمل میکند که نشریه LiveScience از آن به عنوان مغز دوم مارمولک که در دم او قرار دارد، نام میبرد (+).
برای مشاهدهٔ متن کامل این مطلب کافی است (بدون پرداخت هرگونه هزینه) در سایت متمم ثبت نام کنید. پس از ثبتنام به تعداد قابلتوجهی از درسهای متمم دسترسی پیدا خواهید کرد نمونهٔ آنها را میتوانید از طریق لینک زیر ببینید:
البته اگر بخواهید به همهٔ درسهای متمم دسترسی داشته باشید، لازم است حق اشتراک بپردازید.
ثبت نام رایگان تجربهٔ متممیها
عناوین زیر تعدادی از درسهای مختص اعضای ویژه متمم هستند:
مدیریت کسب و کار (MBA) | توسعه فردی
فنون مذاکره | خودشناسی | شخصیت شناسی
مسیر شغلی | کوچینگ | مشاوره مدیریت
در کنار گونههای فوق، هشت پاها یا اختاپوسها هم گونهی دیگری هستند که رفتار اتوتومی را از خود نمایش میدهند.
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : شهرزاد راسخ
خیلی جالب بود. حالا با دونستن مفهوم جالب اتوتومی، بهتر میفهمم که چرا وقتی مجبوریم بلایی سر این مارمولک ها بیاریم، دمشون از بدنشون جدا میشه! اتوتومی واقعا شگفت انگیزه. و بله: "به نظر میرسد که هنوز باید، طبیعت و هستی را با احترام بیشتری نگاه کنیم و زیباییهای شگفت انگیز آن را تحسین کنیم."
شاید براتون جالب باشه که در همین راستا، علاوه بر اتوتومی با چند توانایی عجیب و فوق العاده ی دیگه هم در حیوانات آشنا بشید (یا براتون یادآوری بشه)
* قورباغه ی مودار(Hairy frog) میتونه با شکستن استخوانش و فشاردادن اون از میان انگشتان پاهاش، برای خودش پنجه بسازه!
* افعی حفره دار (Pit viper)، میتونه اشعه ی مادن قرمز رو ببینه! (درون حفره های بدن این مار، گيرنده های امواج مادون قرمز (حرارت بدن جانوران خونگرم مثل پرندگان و پستانداران) وجود داره که باعث میشه بتونه با این توانایی، موجودات خونگرم رو رديابی و شكار كنه.
* ماهی سالمون، میتونه میدان مغناطیسی زمین رو حس کنه! که همین موضوع بهش کمک میکنه تا بتونه خونه اش رو به راحتی پیدا کنه.
* زنبورها میدان الکتریکی(Bees) یک گل رو احساس کنن و از اون برای پیدا کردن گرده استفاده کنن.
* بز کوهی منطقه ی آلپ (Alpine ibex)، میتونه از دیوار صاف بالا بره!
* میگو مانتیس (Mantis shrimp)، می تونه موجب حرکت و شتابِ چنگالش با سرعتی برابر با سرعت گلوله کالیبر 22 بشه! این میگوها، همچنین قادر به دیدن تمام رنگها، از جمله اشعه ماوراء بنفش هستند.
* هزارپای اژدهای صورتی (Dragon millipede)، در هنگام مواجهه با خطر، ماده ای بسیار سمی به نام سیانید هیدروژن (سیانور) تولید میکنه و اون رو به طرف شکارچی خودش پرتاب میکنه!
* فیل ها (Elephants)علاوه براینکه جزو باهوش ترین حیوانات جهان محسوب میشوند، میتونن با خرطومشون حدود 300 کیلوگرم بار رو از روی زمین بلند کنن!
* سوسکها (Dung beetles)، میتونن تا بالای 1000 برابرِ وزن خودشون رو، بکِشن!
* کَک (Flea)، میتونه در یک جهش، تا 200 برابر طول بدن خودش بپره!
* سوسک بمب افکن (Bombardier beetles)، میتونه در مواجهه با خطر، یک انفجار شیمیایی در درون خودش ایجاد کنه و با اینکار، مایع جوشان و سمی ای تولید میشه که اون مایع رو به سمت دشمنش پرتاب میکنه!
* مارمولک خانگی (Gecko)، (علاوه بر ویژگی دم بریده بودن!) میتونه به لطف نیروهای الکترواستاتیکی بین هزاران موی ریز روی پاهاش و سطح شیشه، از پنجره بالا بره!
* سمندر خال زرد (salamander)، (مثل مارمولک و ستاره دریایی) میتونه باعث ترمیم و رشد مجدد اندامهای بدنش بشه!
* پرنده ای به نام Lyrebirds میتونه هر صدایی رو که میشنوه تقلید بکنه! مثل صدای دیافراگم دوربین، دزدگیر ماشین، صدای اره برقی و ...
* پرنده ای به نام swift (سریع ترین پرنده دنیا)، میتونه 200 روز بدون توقف پرواز کنه!
* مارماهی الکتریکی (Electric eels)، میتونه شوک الکتریکی تا 600 ولت تولید کنه!
* مارمولک شاخدار (horned lizard)، میتونه از چشم خودش، خون به بیرون پرتاب کنه!
* ماهی مرکب (Cuttlefish) استاد استتار و پنهان شدنه!
* عروس دریایی (Turritopsis) رو نمیشه گفت کاملاً فناناپذیر و جاودانه. اما این قابلیت رو داره که خودش رو دوباره جوان کنه! او میتونه بارها و بارها چرخه زندگی اش رو دوباره و از نو شروع کنه!
* و ... خرس آبی، میشه گفت که این حیوان، تقریبا فناناپذیره!
پی نوشت:
منبع و تصاویر دیدنی از این حیوانات