تحلیل حساسیت چیست و چرا در تحلیل سیستمها اهمیت دارد؟

تحلیل حساسیت (به انگلیسی: Sensitivity Analysis) از جمله مفاهیم کلیدی در دینامیک سیستمها است که همه تحلیل گران سیستم، نیازمند درک عمیق و بکارگیری صحیح آن هستند.

اما حتی اگر با تحلیل سیستمها هم سر و کار نداشته باشیم لازم است بدانیم که تحلیل حساسیت چیست و حداقل مفهوم کلی آن را درک کنیم.

تحلیل حساسیت را می‌توان در دو سطح عمومی و اختصاصی تعریف کرد.

سطح عمومی تحلیل حساسیت، معنایی است که در گفتگوهای روزمره علمی در مورد پدیده های مختلف و سیستمها می‌شنویم و به کار می‌گیریم.

سطح تخصصی آن، مفهومی علمی و بسیار دقیق است که برای کسانی که به شبیه سازی سیستمها می‌پردازند کاربرد دارد.

در اینجا هر دو تعریف تحلیل حساسیت را به صورت بسیار مختصر با هم مرور می‌کنیم و در درس‌های مختلف متمم، بسته به نیاز، این مباحث‌ها را به صورت دقیق‌تر آموزش داده و مورد استفاده قرار خواهیم داد.

فرض کنید در مورد رضایت شغلی کارکنان یک سازمان صحبت می‌کنیم.

از شما می‌پرسند که با یک درصد افزایش حقوق، رضایت شغلی کارکنان چقدر افزایش پیدا می‌کند؟

خصوصاً‌ اگر بدانیم که با یک درصد افزایش بودجه آموزش یا بودجه خدمات رفاهی، رضایت شغلی چقدر افزایش پیدا می‌کند، احتمالاً می‌توانیم تصمیم‌های پخته‌تری بگیریم.

آنچه مطرح شد، مثالی از تعریف حساسیت و کاربرد تحلیل حساسیت به شکل عمومی آن است:

طبیعتاً حساسیت می‌تواند به مقدار فعلی متغیر مستقل هم ربط داشته باشد.

مثلاً ممکن است حساسیت رضایت شغلی به حقوق دریافتی برای کسی که حقوق او یک میلیون تومان است با کسی که حقوق او ده میلیون تومان است متفاوت باشد.

حالا که تعریف حساسیت را می‌دانیم، می‌توانیم معنی تحلیل حساسیت را هم بهتر بفهمیم:

حالا اجازه بدهید که شکل علمی‌تر و دقیق‌تر تحلیل حساسیت را با هم مرور کتیم:

[درس مرتبط: نقش شاخصهای پیش بینی کننده در تحلیل سیستمها]

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری دینامیک سیستم ها به شما پیشنهاد می‌کند: