ژورنال نویسی (۲) | افزودن نگاه انتقادی به گزارش‌ها

بسیاری از کسانی که در زمینهٔ گزارش‌نویسی روزانه (ژورنال نویسی) تحقیق کرده یا دوره و کارگاه برگزار می‌کنند، بر یک نکته اتفاق‌نظر دارند (+): اگر انسان‌ها را به حال خودشان رها کنیم، در نوشتن رویدادها به روایت توصیفی محدود می‌شوند.

به‌نظر می‌رسد ما برای این‌که به سمت لایه‌های عمیق‌تر تفکر تأملی برویم و به مرور خاطرات محدود نشویم، به فشار و تلنگر احتیاج داریم.

به همین خاطر در تمرین درس قبل (سهم فکر کردن در گزارش‌هایتان چقدر است؟) از شما خواستیم یک گزارش روزانهٔ تقریباً توصیفی را بخوانید و زمینه‌های بهبود آن را جستجو کنید (البته شما هنوز این کار را انجام نداده‌اید).

از کجا بفهمم چه چیزهایی باید به گزارشم اضافه کنم؟

این مسئله‌ای است که چند دهه است محققان و صاحب‌نظران ژورنال‌نویسی و تفکر عمیق را درگیر کرده است. هر یک از این افراد، به ایده‌ها و پیشنهادهایی رسیده‌اند و به‌شکلی کوشیده‌اند به ما بیاموزند چگونه به خود تلنگر بزنیم و ذهن‌مان را وادار کنیم هنگام مرور اتفاقات روزمره، به لایه‌های عمیق‌تر بیندیشد.

چون فهرست ایده‌ها،‌ سوال‌ها و تلنگرها طولانی است. ما آن‌ها را بر اساس موضوع دسته‌بندی کرده و در قالب چند درس مرور خواهیم کرد. بعضی از آن‌ها به جنبه‌های عاطفی و احساسی می‌پردازند. برخی دیگر، فرصت‌های رشد فردی را جستجو می‌کنند. و تعدادی از سوال‌ها هم با این هدف طراحی شده‌اند که نگاه انتقادی ما را پررنگ کنند.

فعلاً در گام اول در این درس می‌خواهیم به سراغ سوال‌هایی برویم که وادارمان می‌کنند با نگاهی انتقادی (critical reflection) خاطرات خود را مرور کنیم. اینو نوع سوال‌ها را بیشتر در آثار کسانی مانند جان دیویی و جنیفر مون مشاهده می‌کنید.

مراقب باشید نگاه‌تان مکانیکی نشود

پیش از این‌که سوالات را مرور کنیم، به سه نکته توجه کنید. پس از این‌که این نکات را با دقت خواندید، به سراغ سوالات خواهیم رفت:

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری فکر کردن به کمک نوشتن به شما پیشنهاد می‌کند: