تحلیل حساسیت چیست و چرا در تحلیل سیستمها اهمیت دارد؟
تحلیل حساسیت (به انگلیسی: Sensitivity Analysis) از جمله مفاهیم کلیدی در دینامیک سیستمها است که همه تحلیل گران سیستم، نیازمند درک عمیق و بکارگیری صحیح آن هستند.
اما حتی اگر با تحلیل سیستمها هم سر و کار نداشته باشیم لازم است بدانیم که تحلیل حساسیت چیست و حداقل مفهوم کلی آن را درک کنیم.
تحلیل حساسیت را میتوان در دو سطح عمومی و اختصاصی تعریف کرد.
سطح عمومی تحلیل حساسیت، معنایی است که در گفتگوهای روزمره علمی در مورد پدیده های مختلف و سیستمها میشنویم و به کار میگیریم.
سطح تخصصی آن، مفهومی علمی و بسیار دقیق است که برای کسانی که به شبیه سازی سیستمها میپردازند کاربرد دارد.
در اینجا هر دو تعریف تحلیل حساسیت را به صورت بسیار مختصر با هم مرور میکنیم و در درسهای مختلف متمم، بسته به نیاز، این مباحثها را به صورت دقیقتر آموزش داده و مورد استفاده قرار خواهیم داد.
فرض کنید در مورد رضایت شغلی کارکنان یک سازمان صحبت میکنیم.
از شما میپرسند که با یک درصد افزایش حقوق، رضایت شغلی کارکنان چقدر افزایش پیدا میکند؟
خصوصاً اگر بدانیم که با یک درصد افزایش بودجه آموزش یا بودجه خدمات رفاهی، رضایت شغلی چقدر افزایش پیدا میکند، احتمالاً میتوانیم تصمیمهای پختهتری بگیریم.
آنچه مطرح شد، مثالی از تعریف حساسیت و کاربرد تحلیل حساسیت به شکل عمومی آن است:
تعریف حساسیت (Sensitivity)
در یک شرایط مشخص و تعریف شده و با فرض ثابت بودن سایر متغیرها، اگر مقدار یک متغیر مستقل را تغییر دهیم، متغیر وابسته به آن چقدر تغییر خواهد کرد؟
طبیعتاً حساسیت میتواند به مقدار فعلی متغیر مستقل هم ربط داشته باشد.
مثلاً ممکن است حساسیت رضایت شغلی به حقوق دریافتی برای کسی که حقوق او یک میلیون تومان است با کسی که حقوق او ده میلیون تومان است متفاوت باشد.
حالا که تعریف حساسیت را میدانیم، میتوانیم معنی تحلیل حساسیت را هم بهتر بفهمیم:
تحلیل حساسیت
وقتی رفتار یک سیستم را تحلیل میکنیم، تحلیل حساسیت به این معنا خواهد بود که محاسبه و برآورد کنیم که رفتاری که برای سیستم پیش بینی کردهایم (خروجی آن سیستم) تا چه حد به مقادیر متغیرهای مستقل (ورودی آن سیستم) حساس است.
حالا اجازه بدهید که شکل علمیتر و دقیقتر تحلیل حساسیت را با هم مرور کتیم:
[درس مرتبط: نقش شاخصهای پیش بینی کننده در تحلیل سیستمها]
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری دینامیک سیستم ها به شما پیشنهاد میکند:
- تحلیل دینامیک سیستمها یا تحلیل سیستمهای پویا
- کتاب پویایی شناسی کسب و کار (دینامیک سیستم) جان استرمن
- تعریف رفتار چیست؟ چگونه رفتار را در تحلیل سیستمها به کار میگیرند؟
- تعریف و بررسی رفتار غیرخطی در یک سیستم
- دینامیک سیستمها: دینامیک سیستمها و متغیرهای جریان
- ترسیم نمودارهای علت و معلول (۱)
- دینامیک سیستمها: بررسی حلقه های مثبت
- ترسیم دیاگرام علت و معلول (۲)
- اتاق گفتگو: تمرینهای ترسیم نمودارهای دینامیک سیستم
- تحلیل حساسیت چیست و چرا در تحلیل سیستمها اهمیت دارد؟
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
سوالهای پرتکرار دربارهٔ متمم
متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحثهای مهارتی و مدیریتی.
برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کرده و گوش دهید.
فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟
هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه» دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص میکند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری میتوانید نقشه راههای مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.
همچنین در صفحههای دوره MBA و توسعه فردی میتوانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.
هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟
شما میتوانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.
اعتبار را میتوانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیمسال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید. لطفاً برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.
آیا در متمم فایل های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟
مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که میتوانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.
همچنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آنها را میتوانید در فروشگاه متمم ببینید.
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
نویسندهی دیدگاه : علی نوبنده
یکی از شاخص های تحلیل حساسیت که کاربردی عملی دارد مفهومی به نام اهرم عملیاتی است. این شاخص عبارت است از حساسیت سود سازمان نسبت به میزان فروش . یعنی یک درصد افزایش حجم فروش چند درصد در سود عملیاتی سازمان موثر خواهد بود. نکته قابل توجه اینکه هر قدر حجم فروش شرکت ها کمتر باشد و وضعیت نابسامان تری داشته باشند و به نقطه سر به سر عملیاتی نزدیک تر باشند این اهرم بالاتر است یعنی افزایش حجم فروش تاثیر بیشتری در سود آوری سازمان خواهد گذاشت. برخی مواقع شرکت ها این شاخص را نادیده گرفته و در عوض روی تغییر قیمت ها یا کاهش هزینه ها برنامه ریزی میکنند که تبعات خاص خود را به همراه خواهد داشت.
در عوض برخی دیگر از شرکت ها با توجه به همین نکته تا جای امکان حجم فروش خود را افزایش داده و حتی از طریق دامپینگ به کشورهای دیگر با افزایش حجم فروش، سود عملیاتی خود را حفظ نموده یا افزایش میدهند.