شخصیت شناسی- ویلیام گلاسر، ماشین رفتار در تئوری انتخاب (۴)

۵۹ نظر برای شخصیت شناسی- ویلیام گلاسر، ماشین رفتار در تئوری انتخاب (۴)

پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

نویسنده‌ی دیدگاه : گروه متمم



دوست عزیز من. جناب آقای رفیع پور

ضمن تشکر از وقت و حوصله‌ای که برای نوشتن کامنت داشتید و لطفی که به من در مورد فایل اتیکت داشتید، دلم می‌خواست به بهانه صحبت شما، برخی نکات را در اینجا یادآوری کنم. می‌گویم به بهانه صحبت شما. به دلیل اینکه خود این مطالب را قبلاً به شکل‌های مختلف من یا همکاران من در متمم نوشته‌ایم و با توجه به دقت نظر شما مطمئنم که قبلاً مطالعه فرموده‌اید.

قبل از هر چیز، در مورد پدیده‌ای مانند احساس و فیزیولوژی و روابط آنها با هم، همانطور که گفتید، ماجرا بسیار پیچیده است و شاهد چنین پیچیدگی هم مکاتب مختلفی است که در این حوزه شکل گرفته‌اند.
هنوز نگاه‌های کلاسیک Cannon-Bard وJames-Lange و مطالعات متاخرین آنها در حد دو مکتب مذهبی روبروی هم ایستاده‌اند. کسانی که فیزیولوژی را نقطه‌ی آغاز احساس می‌دانند و می‌گویند مغز پس از مشاهده‌ی نشانه‌های فیزیولوژی متوجه می‌شود که احساسی را تجربه کرده و کسانی که ذهنیت را نقطه‌ی آغاز می‌دانند و ماجرا از سمت دیگر تعریف می‌کنند. بگذریم از ده‌ها محقق متاخر که مطالعات و تحقیقات آنها مسئله را نه تنها ساده‌تر نکرده بلکه جنبه‌های دیگری را هم به آن افزوده است که شاید آنتونیو داماسیو یکی از این افراد باشد.
به هر حال انسان موجود پیچیده‌ای است و به قول اینشتین،‌ برای درک یک مسئله شعوری بیشتر از خالق آن مسئله لازم است. بگذریم که انسان، دقیقاً خود مسئله است و حتی خالق مسئله هم نیست!
به همین دلیل، ما در درس مدلسازی، این نکته را مطرح کردیم که همه چیز (تاکید جدی دارم که همه چیز، چون این را شامل عمیق‌ترین باورهای ایدئولوژیک انسانها هم می‌دانم) صرفاً یک مدل است. و همه‌ی مدل‌ها به یک اندازه غلط هستند اما برخی از آنها مفید‌ترند.
و به همین دلیل در نخستین درس شخصیت شناسی متمم، گفتیم که همه باید بکوشیم انواع مدل‌ها را بشناسیم تا بتوانیم در هر مسئله‌ای، سودمندترین آنها را بیابیم و مورد استفاده قرار دهیم.
به شخصه، ضمن احترام به تمام بزرگان حوزه‌‌های روانشناسی و رفتارشناسی، یونگ و فروید و آلپورت و آدلر و هورنای و گلاسر و همه‌ی این دوستان را، حاضر نیستم بیشتر از «چکش» و «میخ» و «پیچ» و «آچار تخت» و «آچار چارسو» و ... ببینم.

چسبیدن به یکی از این مدل‌ها و اصرار به استفاده از آنها برای تحلیل همه‌ی مسايل، درست مانند تعمیرکاری است که به عشق «چکش» خود گرفتار شده است و این عشق، باعث می‌شود که ترجیح بدهد با پیچ هم مانند میخ رفتار کند. درها را به جای باز کردن با چکش بشکند و خلاصه اینکه سایر ابزارها را کنار بگذارد.

یا برعکس اینکه، وقتی من برای کسی از کارکردهای چکش حرف می‌زنم، او پیروزمندانه پیچی را به من نشان بدهد و توضیح دهد که چکش نمی‌تواند در بستن این پیچ کمکی کند!

بر این اساس، همچنانکه جداگانه در نوشته‌های شخصی خودم تحت عنوان قوانین یادگیری نوشتم، به نظر می‌رسد که در مطالعه مدل‌ها، ذهن مصداق یاب می‌تواند به یادگیری کمک کند و ذهن استثنا یاب می‌تواند مانع رشد و یادگیری و موجب صلب شدن نگرش ما بشود.

نظریه انتخاب تلاش دارد انسان را به سمت مرکز کنترل درونی سوق دهد و طبیعی است که چنین چارچوبی را مطرح کند که البته به شخصه باور دارم که متوسط ما در فرهنگ خود، از این نگرش تا حد زیادی فاصله گرفته‌ایم و نزدیک شدن به این فضا می‌تواند برای بسیاری از ما مفید باشد. اما آیا این تنها راهکار کسب تسلط بیشتر بر خود و محیط است؟ قطعاً چنین نیست. به همان اندازه که فروید با بخشی از نظریه‌های خود کمک می‌کند که مرکز کنترل بیرونی در ذهن ما ثبات بهتری پیدا کند.

برای همه‌ی تئوری‌ها، مثال نقض هست. چیزی که مثال نقض را نمی‌پذیرد، علم نیست. دیگر از جنس ایمان است. بنابراین فکر کنم در آشنایی با انبوه تئوری‌های روانشناختی و رفتارشناسی، به دنبال کارکردهای هر کدام بگردیم، نه تناقض‌های آنها با «باور غالب خودمان».
وگرنه در همین دامی می‌افتیم که الان هنوز به صورت جدی مشاهده می‌شود. روانپزشکان متعصبی که روانکاوی و حوزه‌های شناختی روانشناسی را به بهانه‌ی نگاه «انسان شیمیایی و کارکردهای نوروترنسمیترها و هورمون‌ها» انکار می‌کنند و روانشناسان حوزه‌ی شناختی که به اتکاء مطالعه‌ها و تجربیات متعدد در حوزه شناخت و ادراک انسان و با تایید گرفتن از خطاها و تحلیل‌های ادراکی و موارد مشابه، هر گونه حرکت به سمت دارو و درمان شیمیایی و Chemical را به صورت نامشروط، نامشروع می‌دانند.
روزی که بپذیریم هیچ مدلی از انسان و جهان، هرگز به طور کامل درست نیست و هرگز به طور کامل نادرست نیست و به جای خود می‌تواند مفید باشد، شاید دنیا چنان متفاوت شود که حتی نیازی به «روز قضا» هم نیفتد...

محمدرضا شعبانعلی
---------------
پی نوشت: اگر چه قبلاً هم گفته‌ام، اما از آنجا که اکانت گروه متمم توسط همه دوستان مورد استفاده قرار می‌گیرد من جاهایی که نظر شخصی خودم را می‌نویسم، برای تاکید بر اینکه اینها نظر گروه نیست، نام خودم را ذکر می‌کنم. بنابراین موارد فوق نظر شخصی من (مانند هر کاربر دیگر متمم) است و نه بیشتر.

 
تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
.