چه کسی مقصر است؟ | به علت‌های نزدیک قانع نشویم
ما در مطلبی مستقل کتاب واقع نگری (Factfulness) نوشته‌ی هنس روسلینگ را معرفی کرده‌ایم و در آن‌جا توضیح دادیم که روسلینگ، غریزهٔ مقصریابی (یا خطای شناختی مقصریابی) را یکی از خطاهای مهم تحلیلی انسان می‌داند. با توجه به این‌که اصرار بر مقصریابی (به معنای «تلاش برای یافتن یک علت مشخص و نزدیک») از موانع جدی
✔ تفکر سیستمی
نیازمندان دوردست | فاصلهٔ فیزیکی چه تأثیری بر وظایف اخلاقی می‌گذارد؟
در حالی که در کنار یک تالاب کم‌عمق قدم می‌زنید، کودکی را می‌بینید که دارد غرق می‌شود. شما می‌توانید او را نجات دهید. اما لباس ده‌میلیونی‌تان آسیب می‌بیند و دیگر به درد نمی‌خورد. چه‌کار خواهید کرد؟ آیا اجازه می‌دهید آن کودک بمیرد؟ یا جان او را – به قیمت نابود شدن لباس‌تان – نجات می‌دهید؟
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
آلاینده های محیطی | مفهوم «آلاینده» و «محیط» را گسترده‌تر ببینیم
با شنیدن اصطلاح «آلاینده های محیطی» یاد چه چیزهایی می‌افتید؟ ماشین‌هایی که دود می‌‌کنند؟ گازهای منوکسیدکربن و دی‌اکسیدکربن که در اثر احتراق سوخت‌های فسیلی از اگزوز ماشین‌ها و دودکش کارخانه‌ها به هوا می‌رود؟ اثر گلخانه ای و گرمایش زمین؟ ذرات معلق حاصل از فرایندهای صنعتی؟ پسماندها و مواد سمّی که از فاضلاب کارخانجات و واحدهای
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
نباید چنین می‌شد | دربارهٔ متناسب نبودن علت و معلول!
همان‌طور که می‌دانید ما گاهی در متمم جمله‌ها و نقل‌قول‌ها را بهانه می‌کنیم تا دربارهٔ یک موضوع صحبت کنیم. جمله‌هایی که برای این هدف انتخاب می‌کنیم، لزوماً گزاره‌هایی منطقی نیستند که بتوان دربارهٔ درست یا نادرست بودن‌شان اظهارنظر کرد. بلکه ویژگی اصلی‌شان این است که فرصتی برای گفتگو فراهم می‌‌کنند. به همین خاطر عنوان #دعوت
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر آزاد
رویکرد سیستمی | نگاه چندبعدی در برابر تک‌بعدی
پیش‌نیاز مطالعهٔ این درس مطالعهٔ درس تعریف سیستم و انجام تمرین آن مطالعهٔ معرفی کتاب تفکر سیستمی قراچه‌داغی (ضروری نیست؛ اما توصیه می‌شود) از دوستان متممی انتظار می‌رود پس از مطالعهٔ این درس بتوانند اصطلاح نگاه تک‌بعدی (Unidimensional) را شرح دهند و برای آن مثال بزنند. توضیح دهند که نگاه تک‌بعدی در چه شرایطی مفید
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
مالیات آمازون یک راهکار سیستمی است یا غیرسیستمی؟
دیو لوئیس (Dave Lewis) از مدیران مطرح جهان است که بخش عمدهٔ عمر حرفه‌ای‌اش در صنعت خرده فروشی سپری شده است. او حدود دو دهه در سمت‌های مختلف مدیریتی در شرکت یونیلیور (Unilever) فعال بوده و طی سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۰ هم مدیرعاملی شرکت تسکو را بر عهده داشته است. این شرکت انگلیسی که نزدیک
✔ تفکر سیستمی
✔ دعوت به گفتگو
✔ مختص کاربر ویژه
چگونه می‌توان بهترین خودرو جهان را ساخت؟ | دام بهینه سازی جزئی
بعضی موضوعات در بیان ساده‌اند. اما توجه به آن‌ها در عمل دشوار است. بسیاری از حرف‌هایی که در تفکر سیستمی می‌خوانیم و می‌آموزیم، از این جنس هستند. وقتی تعریف سیستم را مرور می‌کنیم، همه‌چیز ساده و شفاف به‌نظر می‌رسد: «سیستم مجموعه‌ای از دو یا چند جزء است که با یکدیگر در ارتباط هستند و بر یکدیگر
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
آرکتایپ‌های سیستمی | هدف گذاری اشتباه برای سیستمها
فرض کنید حجم کارهای شرکت زیاد شده و مدیر، در جلسه‌ای که با کارکنان دارد، به آن‌ها می‌گوید که: «من از شما انتظار دارم این روزها بیشتر از ساعت رسمی کار کنید. دوست دارم همه‌ی شما برای اضافه‌کاری در شرکت بمانید.» نتیجه چه خواهد شد؟ نمی‌دانیم که کارها بهتر انجام می‌شود یا نه، اما یک
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
مالیات پنجره | نیت خیری که سنگفرش جادهٔ جهنم شد
«پنجره» شما را به یاد چه می‌اندازد؟ پنجره شاید برایتان واژه‌ای شاعرانه باشد؛ همان پنجره‌ای که فریدون مشیری پیشنهاد می‌کرد بازش کنید و جشن روز میلاد اقاقی‌ها را ببینید. یا پنجره‌ای که اخوان ثالث از آن می‌گفت: «ما چون دو دریچه روبه‌روی هم…» پنجره می‌تواند واژه‌ای فلسفی هم باشد. چنان‌که آن فریدبرگ در کتاب «پنجرهٔ
✔ تفکر سیستمی
✔ مختص کاربر ویژه
نگرش سیستمی (مرور و جمع‌بندی) | به روایت راسل اکاف
در مجموعه درس‌های تفکر سیستمی با مباحث مختلفی در حوزهٔ سیستمها آشنا شدیم: از تعریف سیستم تا ویژگی‌های سیستمها؛ از رفتارهای غیرمنتظرهٔ سیستمها تا اثر مار کبرا و داستان جنگ با گنجشکها. اکنون پس از درس‌های متنوعی که خواندیم، فرصت مناسبی است تا بحث‌مان را کمی مرور کنیم. به عبارت دیگر، دوباره دربارهٔ اصل و
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر آزاد فعال
تعریف سیستم چیست؟ | سیستمهای باز و بسته | چند مثال از انواع سیستم
«باید به مسائل نگاه سیستم داشته باشیم.» «وقتی انسان را به عنوان یک سیستم در نظر بگیرید، نگرش‌تان به درمان تغییر می‌کند.» «سیستم آموزشی ما نیاز به اصلاح دارد. اجزای این سیستم نمی‌توانند هدف مد نظر ما را تأمین کنند.» «تفکر سیستمی در سازمان ما جا نیفتاده است. اکثر بچه‌ها سازمان را به عنوان یک
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
✔ مختص کاربر ویژه
بدهی ما به آینده | عمری به اندازهٔ عمر همهٔ انسان‌ها
«تجربه های ذهنی» تمرین‌هایی هستند که برای پرورش تصویرپردازی ذهنی و افزایش قدرت تحلیل به کار گرفته می‌شوند. به این شکل که وضعیت‌هایی – که لزوماً در دنیای واقعی امکان‌پذیر نیستند – را تصور می‌کنیم و می‌کوشیم درباره‌شان قضاوت کرده یا عکس‌العمل خود را در آن وضعیت پیش‌بینی کنیم. نویسندگان و صاحب‌نظران بسیاری بسته به
✔ تجربه ذهنی
✔ تفکر سیستمی
✔ تمرین و مشارکت در بحث
سیستم باز چیست؟ | ویژگی‌های سیستم باز و چند مثال
«سازمان یک سیستم باز است.» «فرهنگ یک سیستم باز است.» «اقتصاد را نمی‌توان در قالب یک سیستم بسته اداره کرد.» «در نگاه سیستمی، موجودات زنده همگی سیستم باز هستند.» «اکوسیستم‌ها را نباید سیستم بسته در نظر بگیرید. این اشتباه باعث می‌شود نتوانید آن‌ها را به درستی تحلیل کنید.» «کره زمین یک سیستم باز است.» «تعامل
✔ تفکر سیستمی
✔ مختص کاربر ویژه
راسل اکاف (راسل ایکاف) | تدوین‌گر تفکر سیستمی
راسل اکاف – که نامش را راسل ایکاف هم می‌خوانند – از دانشمندان و صاحب‌نظران مطرح مدیریت در جهان بوده است. او در سال ۱۹۱۹ به دنیا آمد و نود سال بعد در سال ۲۰۰۹ درگذشت. اکاف را از نظر جایگاه، نوع نگرش و شیوهٔ فعالیت تا حد زیادی می‌توان شبیه پیتر دراکر دانست. چون
✔ تفکر سیستمی
✔ مختص کاربر آزاد
هم پایانی در سیستمها | برای رسیدن به مقصد تنها یک راه وجود ندارد
در بخشی از مجموعه درس‌های تفکر سیستمی در متمم به این موضوع پرداخته‌ایم که سیستم چیست و چرا باید تفکر سیستمی داشته باشیم. این بحث اگرچه مهم است، اما صرفاً مقدمه‌ای بر اصل موضوع محسوب می‌شود. اصل درس تفکر سیستمی از این جا آغاز می‌شود که به این سوال پاسخ دهیم: «برای تقویت نگرش سیستمی
✔ تفکر سیستمی
✔ مختص کاربر ویژه
جنگ با گنجشکها | هزینهٔ نادیده گرفتن پیچیدگی‌های سیستمی
پیش‌نیاز مطالعهٔ این درس مطالعهٔ درس تعریف سیستم و انجام تمرین آن (ضروری) مطالعهٔ درس مقاومت سیستم در برابر سیاست‌گذار (پیشنهاد) مطالعهٔ درس اثر مار کبری (پیشنهاد) از دوستان متممی انتظار می‌رود پس از مطالعهٔ این درس داستان جنگ مائو با گنجشکها را به عنوان مثالی از سیاست‌گذاری کوته‌بینانه به خاطر بسپارند. به خاطر داشته باشند
✔ تفکر سیستمی
✔ مختص کاربر ویژه
تفکر سیستمی به زبان ساده
ما در درس‌های «به زبان ساده» می‌کوشیم تا حد امکان، ضمن حفظ دقت کلامی، از پیچیدگی و دشواری زبان رایج دانشگاهی فاصله بگیریم و مفاهیم مدیریت و کسب‌وکار را به ساده‌ترین شکل ممکن برای دوستان متممی توضیح دهیم. این درسها جایگزین درس‌های تخصصی متمم نیستند، اما می‌توانند نقطهٔ شروع مناسبی برای مطالعهٔ جدی‌تر باشند. تمام
✔ تفکر سیستمی
✔ مختص کاربر ویژه
تفکر سیستمی چیست؟ | دوره آموزشی تفکر سیستمی | از تعریف تا تحلیل سیستمها