Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu


نظریه بازی ها و کاربردهای آن (Game Theory)


نظریه بازیها چیست؟ کاربردهای نظریه بازی ها کدام است؟

نظریه بازی ها (به انگلیسی: Game Theory) زیرمجموعه‌ای از علم ریاضیات است که می‌کوشد با استفاده از طراحی و تحلیل سناریو، رفتارها و نتایج تصمیم گیری موجوداتی را که حق انتخاب دارند، در تعامل با یکدیگر پیش بینی کند.

بعید است بتوانید مثالی کلاسیک‌تر و ساده‌تر از بازی سنگ، کاغذ، قیچی پیدا کنید که مصداقی شناخته شده از این نوع فضای تعاملی باشد‌ (چند بازیگر، چند قانون، حق انتخاب و نتایج مشخص برای هر وضعیت).

نظریه بازی ها می‌کوشد شرایط پیچیده در تعامل حیوانات، انسان‌ها، سازمان‌ها، کسب و کارها، اقتصادها و کشورها را تا حدی ساده کند که بتوان آن بازی پایه یا Basic Game آن تعامل را تشخیص داد.

سپس می‌کوشد با تشخیص گزینه های موجود، منابعی که کمیاب هستند، اهداف و اولویت‌های کسانی که درگیر بازی هستند و قواعد بازی، دستاوردهای بازی و احتمال وقوع هر کدام را تا حد امکان پیش بینی کند.

برخی از کاربردهای نظریه بازی ها

با توجه به تعریفی که ارائه شد، هر جا که منابع محدود، گزینه های مختلف تصمیم گیری، دستاوردهای متفاوت در اثر انتخابهای متفاوت و امکان همکاری یا رقابت بین بازیگران وجود داشته باشد می‌توان از نظریه بازی ها برای درک و تحلیل بهتر شرایط موجود استفاده کرد.

موارد زیر تنها نمونه هایی از کاربردهای نظریه بازی ها هستند:

  • معاملات بورس اوراق بهادار و واکنش ها و تصمیم های سرمایه گذاران در مقابل تحولات بازار بورس و رفتارها و تصمیم های سایر سرمایه گذاران
  • تصمیم کشورهای عضو اوپک در مورد تغییر میزان استخراج و فروش نفت و میزان متابعت یا عدم متابعت آنها از سهمیه بندی های انجام شده و توافق شده (Quotas)
  • رفتار شرکتها در مورد قیمت گذاری محصول در شرایط انحصار یا بازارهای رقابت چندجانبه
  • تعامل حیوانات با یکدیگر در زندگی اجتماعی (در مورد شکار کردن یا تقسیم دستاوردها و یا حمایت از یکدیگر)

بازی های جنریک

بازی های جنریک (Generic Games) یا به تعبیر پیتر سنگه بازی های آرکتایپی (Archetypal Games) شکل هایی از بازی ها هستند که آن قدر تکرار شده‌اند و مصداق‌های متعدد از آنها وجود دارد که به صورت مستقل و با جزئیات کامل مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرند.

در نظریه بازی ها، تعداد زیادی بازی جنریک وجود دارد که احتمالاً نام برخی از آنها را شنیده اید:

  • معمای زندانی
  • بازی ترسوها (Chicken Game)
  • بازی اولتیماتوم (که در مذاکره بسیار مورد اشاره قرار می‌گیرد)
  • بازی اقلیت (Minority Game)
  • بازی اعتماد (Trust Game)
  • بازی استفاده از کالاهای عمومی در اقتصاد (Public Goods)
  • بازی دیکتاتور

البته تعداد بازی های جنریک در نظریه بازی ها، بسیار فراتر از فهرست فوق است.

ولی ما در فهرست فوق، مواردی را انتخاب کرده‌ایم که قبلاً به آنها اشاره شده یا در آینده در درس‌های متمم به آنها نیاز داریم.

نظریه بازی ها و جایزه نوبل

یازده نفر از کسانی که تا کنون موفق به دریافت جایزه نوبل شده‌اند، در حوزه نظریه بازی ها فعالیت داشته‌اند.

این تعداد بسیار زیاد و کاملاً‌ جالب توجه به نظر می‌رسد و به نقشی که نظریه بازی ها در علوم مختلف ایفا می‌کند اشاره دارد.

امروزه نظریه بازی ها در تحلیل شبکه های اجتماعی هم جایگاه ارزشمندی دارد و به نظر می‌رسد با توسعه شبکه های اجتماعی، به اهمیت آن بیش از پیش افزوده شود.

دانشمندان بزرگ نظریه بازی ها

حتی در متن های چند قرن قبل هم (مانند کارهای برنولی)‌ می‌توانید نمونه تحلیل هایی را ببینید که به فضای نظریه بازی ها بسیار نزدیک هستند.

اما اگر بخواهیم دانشمندانی را مطرح کنیم که مستقیماً به نظریه بازی ها پرداخته‌اند و ترمینولوژی آن را توسعه داده‌اند باید از جان نش، جان فون نویمان و اسکار مورگنسترن نام ببریم.

بعد از خواندن این درس چه کار کنم؟

  می‌توانید درس مربوط به معمای زندانی یا Prisoner’s Dilemma را بخوانید.

  اگر به مذاکره و مباحث مربوط به آن علاقه‌مند هستید، می‌توانید درس مربوط به بازی اولتیماتوم را بخوانید تا با کاربرد ابزار اولتیماتوم (به عنوان یکی از بازی‌های جنریک) در مذاکره آشنا شوید.

پیشنهاد عضویت در متمم

شما با عضویت ویژه در متمم، می‌توانید به درس‌ها و آموزش‌های بسیاری از جمله موضوعات زیر دسترسی کامل داشته باشید:

  فهرست درس‌های متمم

موضوعات زیر، برخی از درس‌هایی هستند که در متمم آموزش داده می‌شوند:

  دوره MBA (یادگیری منظم درس‌ها)

  استراتژی | کارآفرینی | مدل کسب و کار | برندسازی

  فنون مذاکره | مهارت ارتباطی | هوش هیجانی |تسلط کلامی

  توسعه فردی | مهارت یادگیری | تصمیم گیری | تفکر سیستمی

  کوچینگ | مشاوره مدیریت | کار تیمی | کاریزما

  عزت نفس | زندگی شاد | خودشناسی | شخصیت شناسی

  مدیریت بازاریابی | دیجیتال مارکتینگ | سئو | ایمیل مارکتینگ

اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:

      شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.  

     تعدادی از دوستان علاقه‌مند به این مطلب:    حسین ، رسول غفارزادگان ، ادریس ، بیتا نوع‌پرور ، حمیدرضا امیری

 

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
آیا در متمم فایل‌های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

۳۱ نظر برای نظریه بازی ها و کاربردهای آن (Game Theory)

    پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

    نویسنده‌ی دیدگاه : متین خسروی

    دو سال پیش، بین اطرافیانم یه مطالعه‌ای رو انجام دادم که البته از خیلی از جهات نمیشه یه مطالعه‌ی علمی دونستش اما حداقل برای من نتیجه‌ی جالبی داشت:

    چندتا موقعیت تعریف می‌کردم که مصداق بازی‌های جنریک بودن و می‌پرسیدم شما بودین چیکار می‌کردین. به شکل جالبی افرادی که بیشتر اهل مطالعه و فکر بودن یا افرادی که به قول معروف آدمای خوش‌فکری بودن، حتی بدون آشنایی با مفاهیم نظریه‌ی بازی‌ها، معمولاً بیشتر از بقیه انتخاب‌هاشون به حالت بهینه نزدیک بود. اون بین ۲ نفر هم بودن که از نظریه‌ی بازی‌ها چیزایی می‌دونستن و اول فهمیدن این مسئله‌ی نظریه‌ی بازی‌هاست اما وقتی خواستن سیستماتیک حل کنن مسئله رو اشتباه کردن!

    خیلی از این مفاهیم به شکل نظریه در اومدن تا بهتر بشه آنالیزشون کرد و مصداق‌های مختلفشون رو تو یه ظرف ریخت تا نتایج پخته‌تری بگیریم اما این هم مثل مثلاً تفکر سیستمی یک ابزاره. ابزاری که با تفکر به دست میاد حتی اگه اسمشو ندونیم. ابزاری که اگه دستمون بگیریم اما کار باهاش رو یاد نگیریم ممکنه ضرر بیشتری بکنیم حتی در مقایسه با ندونستنش.

     
    تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
    .