Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
دوره آموزشی هدف گذاری (کلیک کنید)


تعریف بنگاه اقتصادی چیست و چرا از واژه‌ی بنگاه استفاده می‌شود؟


تعریف بنگاه اقتصادی چیست

اگر برای مطالعه مقاله‌های اقتصاد و کارآفرینی وقت گذاشته باشید، یا خبرهای اقتصادی را پیگیری کنید، احتمالاً بارها اصطلاح بنگاه اقتصادی را شنیده‌اید.

حتی شاید این تعبیر را در فضاهای مختلف به کار هم برده باشید.

اما آیا تا کنون به این نکته توجه کرده‌اید که منظور از بنگاه اقتصادی (به انگلیسی: Economic Firm) چیست و چرا از این اصطلاح استفاده می‌شود؟

تعریف بنگاه اقتصادی و ریشه کلمه بنگاه

اصطلاح بنگاه در فارسی و معادل انگلیسی آن یعنی Firm، واژه‌هایی قدیمی هستند.

این واژه حتی در اشعار فردوسی هم به معنای محل سکونت و اقامت و استقرار به کار رفته است. ظاهراً واژه‌ی Firm از زبان آلمانی وارد انگلیسی شده است و هنوز هم Firma از جمله واژه‌هایی است که در آلمانی به معنای بنگاه اقتصادی و شرکت و کسب و کار و معادل Firm به کار می‌روند.

اما مستقل از تاریخچه‌ی واژه‌ی بنگاه، آن‌چه ما امروز در زبان‌های مختلف تحت عنوان Firm یا بنگاه [اقتصادی] به کار می‌بریم، کاربرد نسبتاً جدیدی است که اقتصاددان‌ها آن‌ را رواج داده‌اند.

با مراجعه به کتابهای اقتصادی می‌توانید تعریف‌های مختلفی از بنگاه اقتصادی پیدا کنید (کتاب نظریه رشد بنگاه نوشته‌ی ادیت پنروز یک کتاب کلاسیک متعلق به نیم قرن قبل است که هنوز هم مرجع خوبی برای تعریف مفهوم بنگاه است).

اما برای ما تعریف ساده‌ی زیر مفید و کافی است:

تعریف بنگاه اقتصادی

بنگاه، یک سازمان یا مجموعه از منابع است که در کنار یکدیگر، محصول (کالا یا خدمت) مشخصی را عرضه و ارائه می‌کنند و آن را با هدف کسب سود اقتصادی، می‌فروشند.

بنگاه با هدف عمر طولانی و فعالیت مستمر کسب و کار تشکیل و تأسیس می‌شود.

منظور از منابع در تعریف بالا، Resource به همان معنای گسترده‌ی آن است.

منابع مالی، منابع انسانی، ابزارهای تولید، دانش فنی و هر چه در خدمت تولید کالا و خدمت قابل استفاده باشد، در فهرست منابع قرار می‌گیرد.

[ درس مرتبط: منابع و مدیریت منابع ]

چند نکته در تعریف بنگاه

همان‌طور که در تعریف مشخص شده، بنگاه باید با هدف کسب سود و فروش خدمات تأسیس شده باشد.

بنابراین یک وزارتخانه یا یک سازمان مردم نهاد یا انجمن فرهنگی که محور اصلی آن کسب درآمد اقتصادی نیست، بنگاه محسوب نمی‌شود.

نکته‌ی دیگر این‌که لازم نیست بنگاه شخصیت حقوقی یا صنفی داشته باشد. اگر چند نفر با هم یک فروشگاه کوچک فروش لباس داشته باشند و هیچ‌نوع شخصیت حقوقی متناسب با این فعالیت هم ایجاد نشده باشد، هم‌چنان از نظر اقتصاددان‌ها ما با یک بنگاه اقتصادی مواجه هستیم.

چرا اقتصاددان‌ها اصطلاح بنگاه را دوست دارند؟

اقتصاددان‌ها علاقه دارند از واژه‌ی بنگاه استفاده کنند و این واژه را به صورت گسترده در نوشته‌ها و گفته‌های آن‌ها، می‌خوانید و می‌بینید.

چون اقتصاددان‌ها با این واژه می‌توانند بخش مهمی از اقتصاد را نام‌گذاری کنند و زیر یک سقف قرار دهند.

در اقتصاد، بنگاه در مقابل خانوار (Family) قرار می‌گیرد (اصطلاح Firms and Families هم تعبیر رایجی در اقتصاد است). خانوارها منابع خود (از جمله اعضای خانواده) را در اختیار بنگاه‌ها قرار می‌دهند و بنگاه‌ها به کمک این منابع، محصول عرضه می‌کنند.

طبیعتاً همان خانوارها، محصول بنگاه‌ها را می‌خرند و برای خرید محصول به بنگاه‌ها پول می‌دهند و بنگاه‌ها هم با آن پول، هزینه‌ی منابعی که از خانوارها دریافت کرده‌اند (از جمله حقوق افراد خانواده) را پرداخت می‌کنند و به این شکل، چرخ اقتصاد می‌چرخد.

اگر بخواهیم این توضیح را در قالب یک نمودار ترسیم کنیم، به تصویر زیر می‌رسیم که به آن مدل دو بخشی اقتصاد گفته می‌شود:

محدودیت در دسترسی کامل به این مجموعه درس

دسترسی کامل به مجموعه درس‌های کارآفرینی برای اعضای ویژه متمم امکان‌پذیر است.

  تعداد درس‌ها: ۶۴ عدد

  دانشجویان این درس: ۶۱۲۱ نفر

  تمرین‌های ثبت‌شده: ۳۶۳۶ مورد

پس از فعال کردن اشتراک ویژه در متمم، به درس‌های بسیار بیشتری دسترسی پیدا می‌کنید که می‌توانید فهرست آنها را در این‌جا ببینید:

  نقشه راه یادگیری درس‌های متمم

دوستانی که درس‌های کارآفرینی متمم را مطالعه کرده‌اند،‌ به درس‌های زیر هم علاقه نشان داده‌اند:

  مدل کسب و کار  |  بیزینس پلن  |  ارزش آفرینی

  تصمیم گیریاستراتژیتفکر استراتژیک | داستان کسب و کار

  مشاوره مدیریت  |  کوچینگ  |  مسیر شغلی

  دیجیتال مارکتینگ  |  برندسازی  | پرسونال برندینگ

  مذاکره  |  مهارت ارتباطی  | توسعه فردی

  دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درس‌ها)

اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:

نظریه بنگاه اقتصادی (Economic Firm Theory)

اصطلاح نظریه بنگاه اقتصادی احتمالاً به کار ما – به عنوان دانشجویان کارآفرینی و مدیریت کسب و کار – نخواهد آمد.

اما خوب است بدانیم که یکی از زیرمجموعه‌های اقتصاد خرد، نظریه بنگاه اقتصادی است.

در نظریه بنگاه اقتصادی، اقتصاددان‌ها بسته به مکتب و دیدگاه اقتصادی خود می‌کوشند به پرسش‌هایی شبیه موارد زیر پاسخ دهند:

  • چرا بنگاه های اقتصادی به وجود می‌آیند؟ مگر نمیشد مردم همه در بازارها به شکل انفرادی معامله و فعالیت کنند؟
  • آیا بنگاه های اقتصادی همیشه مفید هستند؟ آیا باعث نمی‌شوند منابع اقتصادی مستهلک شوند؟
  • آیا هر چه یک بنگاه بزرگ‌تر شود بهتر است؟ یا ممکن است هزینه‌ها و دردسرهای داخلی آن، باعث کاهش دستاوردهای اقتصادی‌اش شود؟
  • ساختار داخلی بنگاه‌ها چگونه است؟
  • مرز بنگاه‌ها را چگونه تعریف کنیم؟ آن‌ها را چگونه طبقه بندی کنیم؟
  • هدف بنگاه‌ها چیست؟ تلاش برای بقا و تلاش برای سودآوری در بنگاه‌ها چه جایگاهی دارد؟
  • دولت می‌تواند چه تأثیراتی (مثبت یا منفی) در عملکرد بنگاه‌ها داشته باشد؟

تعریف بنگاه های اقتصادی دارای رشد سریع چیست؟

همانطور که می‌توانید حدس بزنید، رشد سریع یک مفهوم کاملاً قراردادی است.

بنابراین نمی‌شود انتظار داشت که همه‌ی سازمان‌ها یا همه‌ی متخصصین، تصویر ذهنی یکسان یا مشابهی از این واژه داشته باشند.

در اینجا تعریف سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) را از بنگاه های اقتصادی دارای رشد سریع یا High Growths Firms یا High Growth Enterprises با هم مرور می‌کنیم:

سازمان‌ها یا کسب و کارها یا بنگاه های اقتصادی دارای رشد سریع (یا رشد بالا) مجموعه‌هایی هستند که طی سه سال متوالی، متوسط رشد سالانه‌ی آنها بیش از ۲۰٪ باشد.

این رشد می‌تواند بر اساس تعداد کارکنان و یا گردش مالی سازمان سنجیده شود (+).

واضح است که رشد سالانه ۲۰٪ تقریباً با رشد ۷۳٪ طی سه سال برابر است.

البته برای استفاده از این تعریف، مناسب است پرسش و پاسخ‌های زیر را نیز مد نظر قرار دهید:

 آیا این درست است که شاخص رشد را مستقل از صنعت در نظر بگیریم؟ چون صنعت‌ها تفاوت‌های بنیادین با یکدیگر دارند.

 آیا این تعریف کامل است و اما و اگرهای دیگری ندارد؟

 آیا این تعریف همه جا قابل استفاده و قابل استناد است؟

با این حال، چارچوب این تعریف بسیار ارزشمند است و حتی در صورتی که بخواهیم تعریف دیگری انجام دهیم و بر اساس آن تحقیقات یا گزارش‌های خود را تنظیم کنیم، می‌توانیم این تعریف را به عنوان الگوی کلی مورد توجه قرار دهیم.

      شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.  

     تعدادی از دوستان علاقه‌مند به این مطلب:    مسعود متولی ، tabi na ، محسن پروانه ، مهدی کمالی ، پوریا باقری

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری کارآفرینی و ایجاد کسب و کار جدید به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه کارآفرینی و ایجاد کسب و کار جدید
 

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
آیا در متمم فایل‌های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

۵ نظر برای تعریف بنگاه اقتصادی چیست و چرا از واژه‌ی بنگاه استفاده می‌شود؟

  1. امیر‌‌‌‌‌‌‌محسن جمشیدی ✈ گفت: (عضو ویژه و ارزیاب ۴ درس)

    البته امروزه بنگاه های اقتصادی به سمتی می روند که سود و منفعت اجتماعی را نیز در کنار کسب سود اقتصادی در نظر داشته باشند. همانطور که در این چرخه مشاهده کردیم خانواده به عنوان بخشی از اجتماع و همین طور محیط زیست به عنوان یکی از منابع نقش مهمی در چرخه اقتصادی بنگاه ها ایفا می کنند، به همین جهت بنگاه های اقتصادی در مقابل جامعه ای که در آن فعالیت می کنند مسئول هستند چرا که از منابع انسانی، طبیعی و اقتصادی آن استفاده می کنند.

  2. محمد نصری گفت: (عضو ویژه و ارزیاب ۳ درس)

    معمولن مردم وقتی کلمه‌ی بنگاه را می‌شنوند اولین چیزی که در ذهن‌شان متبادر می‌شود خرید و فروش و رهن و اجاره املاک است.

    کلمه‌ی بنگاه بسیار مفهوم گسترده‌ای داره. مفهوم درست و کلانی که در این پست بهش اشاره شد گاها توسط خیلی از دولت‌مردها و سیاستمداران هم حتا به درستی استفاده نمیشه.

  3. حسین صالحی گفت: (عضو ویژه)

    سلام

    ۱) در تایید مطلب دولت باید دست از بنگاه داری بر دارد میگویند اگر یک بیابان شن را به دولت بدهید دیری نمی پاید که در آنجا به مشکل شن بر میخورید

    ۲) در دستورالعمل جدید بانک مرکزی بانکها نیز از بنگاه داری منع شدند زیرا فعالیت اصلی بانک جذب سپرده و اعطای تسهیلات هست نه اینکه مستقیما به سرمایه گذاری در بازار ملک و … بپردازد

    ۳)‌ اقتصاد بسته همان مدل خانوار بنگاه دولت بانک و اقتصاد باز وقتی است که کشورهای دیگر هم به معادله اضافه می شوند

    ۴) همیشه یک چالش ذهنی است که تا کجا باید یک بنگاه را رشد دهیم آیا لزوما بزرگ شدن یک بنگاه موفقیت اون بنگاه را تضمین میکند؟

     

  4. بهمن محمدی گفت: (عضو ویژه و ارزیاب ۴ درس)

    درود و خدا قوت

    کمک بانک ها به اقتصاد ،یا بانک ها بنگاه اقتصادی ،

    مسئله این است.
    و اینکه عبارت بنگاه غیر اقتصادی را بکار نبریم.

  5. یک جای دیگر هم کلمه ی “بنگاه” بار معنایی و مفهومی منفی ای دارد که البته شاید بیش از حد عوامانه به نظر برسد:

    بنگاه معاملات املاک

    خوب یادم هست، وقتی بچه بودم از پدرم میپرسیدم فلانی شغلش چیه که وضع مالیش خوبه و جوابی که میشنیدم، این بود: بنگاه دار است. و منظور همان بنگاه معاملات املاک بود که البته امروزه بیشتر به لفظ “مشاور املاک” تغییر یافته است.