مرور ادبیات در تحقیق و گزارش و مقاله چیست و چه جایگاهی دارد؟
- مطالعه درس انواع گزارش
- بتوانند مفهوم مرور ادبیات یا Literature Review رو توضیح دهند.
- به خاطر بسپارند که مرور ادبیات، ترکیبی از سه سبک گزارش توصیفی، تحلیلی و نقادانه است.
- به این نکته توجه کنند که کاربرد مرور ادبیات فقط به تحقیقات دانشگاهی، پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکترا، مقاله های ISI و مانند اینها محدود نیست. بلکه این کار باید در ذهن هر نویسنده و تحلیلگری جایگاه والایی داشته باشد.
مرور ادبیات یا Literature Review برای بسیاری از ما، یادآور دوران دانشگاه و نوشتن پایان نامه است.
وقتی که استاد تأکید میکند باید حتماً در ابتدای مقالهی خود، بخش مرور ادبیات تحقیق هم داشته باشید.
اینکه مرور ادبیات تحقیق در یک پایان نامه دانشگاهی یا یک مقاله رسمی در ژورنالهای معتبر علمی چگونه نوشته میشود، موضوع درس ما نیست و چنین بحثی با تمام جزئیات، چارچوب و ویژگیهای آن، در آموزش روش تحقیق مورد اشاره قرار میگیرد.
ولی روح کلی مرور ادبیات و اینکه چرا باید به مرور ادبیات توجه داشته باشیم، موضوع این درس است.
منظور از ادبیات (Literature) چیست؟
اگر بخواهیم اصطلاح مرور ادبیات را به خوبی درک کنیم، لازم است واژهی ادبیات (Literature) را در این ترکیب بفهمیم و بشناسیم.
منظور از ادبیات در اینجا، ادبیات به معنای مصطلح آن (شعر و شاعری و داستان و رمان) نیست. البته از نظر استعاری، تا حد زیادی به همان مفهوم نزدیک است.
محققان در هر یک از شاخههای علم و دانش، به تدریج و همزمان با توسعهی حوزهی خود، مجموعهای از کتابها، مقالهها، واژهها، مفاهیم و اصطلاحات جدید را تولید میکنند.
مدلسازیها و مفهوم پردازیها از جمله ابزارهایی هستند که به کمک آنها، علم تولید میشود و یک ادبیات تازه حول هر یک از موضوعات علمی شکل میگیرد.
این زبان و ادبیات تازه، ممکن است در ظاهر و از نظر جملهبندی و کلمات، یک زبان جدید محسوب نشود. اما میان محققان آن حوزه، یک زبان تخصصی و درونگروهی است که به تدریج رشد میکند و کامل میشود.
میدانیم که دانستن کلمات و اصطلاحات یک زبان، معادل آشنایی با ادبیات آن زبان نیست.
وقتی میتوانیم بگوییم ادبیات فارسی، انگلیسی یا هر زبان دیگر را میشناسیم که آثار معتبر آن زبان و کارهای بزرگان آن را خوانده و با آنها آشنا باشیم.
در اثر این آشنایی خواهیم دانست که آن بزرگان، چگونه از این کلمات و جملهها و قواعد، برای بیان حرفهای خود استفاده میکردهاند و ابزارهای کلامی، چگونه توسط آنها که پیش از ما به این زبان مسلط بودهاند، بهکار گرفته شدهاند.
بنابراین، مثلاً وقتی از ادبیات عزت نفس یا ادبیات روانشناسی مثبت گرا صحبت میکنیم، منظورمان حاصل تلاش همهی محققان و صاحبنظرانی است که در قالب تحقیق و مقاله و کتابهای معتبر، منتشر شده و زبان و ادبیاتِ میان کارشناسان و محققان آن رشته را شکل داده است.
مرور ادبیات در مقاله های تحقیقاتی و آکادمیک
زمانی که شما در حوزهی تخصصی خود مطالعات و تحقیقات جدیدی انجام میدهید، یا نظریهی جدیدی مطرح میکنید، برای اینکه مقاله و صحبت شما معتبر و قابل اعتنا باشد، باید بخشی را در ابتدای مقاله به مرور ادبیات اختصاص دهید.
به این معنا که مقالات مرتبط با آن موضوع را که پیش از این منتشر شده، مطالعه کنید و خلاصهای از آنها و دستاوردهای محققان و صاحبنظران را جمعبندی و مطرح کنید.
فرض کنیم شما مطالعاتی انجام دادهاید و در آن، اثرات خوش بینی بر طول عمر را بررسی کردهاید.
بعید است شما نخستین کسی باشید که به چنین مسئلهای فکر کرده است. احتمالاً کسان دیگری هم بودهاند که در زمینهی خوش بینی بر طول عمر مطالعه کردهاند.
همچنین کسانی هم بودهاند که اثر خوش بینی را بر سایر مولفههای سلامت، سنجیده و گزارش دادهاند.
شما در مرور ادبیات به کارها و مطالعات پیش از خود اشاره میکنید و سپس دستاوردهای خود را، بر اساس چارچوب شفاف و استاندارد متعارف ارائه میدهید.
مرور ادبیات، شکلی از گزارش نویسی است
شکل غیرحرفهای و ضعیف و نامطلوب مرور ادبیات این است که کمی جستجو کنید و چند مقاله معتبر با موضوع مشابه پیدا کنید و چند جمله از هر کدام آنها را بردارید و به یکدیگر بچسبانید و به عنوان Literature Review در ابتدای مقالهی خود بگذارید.
اما اگر قرار باشد کاری حرفهای انجام دهید، باید کاری بیشتر از زنجیر کردن جملههای دیگران انجام دهید:
مجموعه درسهای گزارش نویسی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شدهاند. با عضویت به عنوان کاربر ویژهی متمم، علاوه بر دسترسی به مطالب با موضوعِ گزارشی نویسی به سایر درسهایی هم که به مهارت ارائه و سخنرانی و نیز اسلایدسازی مربوط میشوند دسترسی پیدا میکنید.
همچنین با فعال کردن اشتراک ویژه به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا میکنید که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
البته شاید بهتر باشد از میان درسها و مطالب مطرح شده، ابتدا مطالعهی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
مهارت مذاکره | متقاعد کردن دیگران
در این زمینه، طبیعتاً باید استانداردها و چارچوب خود را تعریف کنید.
مثلاً ما در متمم از روشهای زیر استفاده میکنیم:
- اگر برخی مقالهها و کتابها، از سایر کتابهای آن حوزه مهمتر باشند و ببینیم که دیگران هم در کتابها و نوشتههای خود بارها به آنها ارجاع دادهاند، آنها را از سایر منابع جدا کرده و در اولین درس هر مجموعه، معرفی میکنیم.
- با توجه به تمرکز کمتر خواننده در محیط وب و اینکه نمیخواهیم روند مطالعهی دوستان متممی کند شود یا حواسشان به ارجاعها پرت شود، مقالههای کلیدی را با علامت (+) مورد اشاره قرار میدهیم تا پیگیری آنها سادهتر باشد.
- در مواردی که مرور ادبیات را مهم میدانیم و از سوی دیگر، فکر میکنیم ممکن است برای بخشی از دوستان متممی خستهکننده باشد، درسهایی را اختصاصاً به این منظور اختصاص میدهیم تا علاقهمندان آنها را دقیقتر بخوانند و کسانی که تمایلی به مطالعهی دقیق ندارند، از روی آنها عبور کنند (بسیاری از این مقالهها، با کلمهی تعریف شروع میشوند. مثلاً تعریف بازاریابی چیست؟)
باز هم تأکید میکنیم که قرار نیست مطلبی که در مقالهی عمومی یک روزنامه یا پست وبلاگ خود مینویسید، دارای بخش مرور ادبیات، با استانداردهای خشک دانشگاهی باشد.
این بر عهدهی شماست که تشخیص دهید مرور ادبیات برای کار شما، چه مصداقی پیدا میکند.
اما به خاطر داشته باشید که یکی از تفاوتهای کار علمی با کار تجاری (مثلاً مترجمی که با انگیزهی دریافت حقوق ماهیانه و سرگرم کردن مخاطب، چند مطلب را ترجمه و منتشر میکند) این است که در کار علمی، به جایگاه کسانی که پیش از ما در یک موضوع، مطالعه و تحقیق کردهاند توجه میشود.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مهارت گزارش نویسی به شما پیشنهاد میکند:
- گزارش نویسی چیست و چرا به آن نیاز داریم؟ | آموزش گزارش نویسی
- آموزش گزارش نویسی با درک مفهوم “پرسش کلیدی” آغاز میشود
- مهارت گزارش نویسی شامل چه چیزهایی است؟
- چگونه گزارش بنویسیم؟ | آشنایی با ساختار گزارش
- انواع گزارش و سبکهای گزارش نویسی (بررسی چهار سبک کلیدی)
- آشنایی با سبک گزارش نویسی توصیفی
- اصول گزارش نویسی تحلیلی | روش تهیه گزارش تحلیلی
- آشنایی با سبک گزارش نویسی نقادانه
- چارچوبی برای تنظیم یک نمونه گزارش تجویزی
- یادداشت برداری – پیش نیاز مهارت گزارش نویسی
- اهمیت ساختار در یادداشت برداری
- طراحی جلد گزارش | بررسی چند نمونه طرح جلد گزارش
- تهیه خلاصه مدیریتی در گزارش نویسی
- روش گردآوری اطلاعات در تهیه گزارش
- مرور ادبیات در تحقیق و گزارش و مقاله چیست و چه جایگاهی دارد؟
- چگونه گزارش پیشرفت کار و پروژه بنویسیم؟
- نکاتی در مورد استفاده از فونت ضخیم (حروف سیاه یا بولد)
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
نویسندهی دیدگاه : علیرضا داداشی
سلام.
یک اصطلاح پر کاربرد و کلیدی در بخش مرور ادبیات این اصطلاح است:
«بر اساس یافته های نویسنده...» یا «در نتیجه ی بررسی ها و جست و جوهای نویسنده...»
دلیل کاربرد چنین اصطلاحی این است که تقریباً، هیچ کس نمی تواند مدعی شود یا اطمینان حاصل کند که آنچه به دست آورده یا آن چه بررسی کرده تمام محتواهای مرتبط با موضوع مورد بررسی او است.
مرتباً محتواهای جدید تولید می شود و یافته های جدید به دست می آید و نویسنده لازم است به عنوان کسی که قصد انجام کار علمی دارد، موکداً متوجه اهمیت اقرار به این واقعیت باشد.
برقرار باشید.