Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
دوره آموزشی هدف گذاری (کلیک کنید)


پروموشن چیست؟ | آشنایی با مفهوم پروموشن در بازاریابی


پروموشن چیست؟ تعریف پروموشن در بازاریابی

از زمانی که فیلیپ کاتلر موضوع آمیخته بازاریابی یا همان ۴ عدد P معروف را وارد مدیریت بازاریابی کرد، پروموشن (Promotion) به عنوان یکی از چهار P مورد توجه بازاریابان قرار گرفت و به یکی از اصطلاحات کلیدی بازاریابی تبدیل شد.

البته این به آن معنا نیست که قبل از کاتلر، هیچ‌کس به پروموشن فکر نمی‌کرد و نمی‌دانست که پروموشن چیست، اما پروموشن به عنوان یک چترواژه (که مفاهیم بسیاری را پوشش می‌دهد) بعد از کاتلر رواج یافت.

فرض کنیم شما طراحی محصول (Product) را انجام داده‌اید و ویژگی‌های محصول را تعریف کرده‌اید.

فرض کنیم استراتژی قیمت گذاری (Pricing) را هم انتخاب کرده‌اید و قیمت نهایی محصول، درآمده و استخراج شده است.

هم‌چنین فرض کنیم کانال‌ها و محل‌های فروش (Place) مشخص و تعیین شده است.

حالا باید سه کار مهم انجام دهید:

  • به مردم (مشتریان بالقوه و مخاطبان محصول و برندتان) خبر بدهید که محصول شما وجود دارد؛
  • آن‌ها را ترغیب کنید که محصول شما را به عنوان یکی از گزینه‌های خود در نظر بگیرند؛
  • در نهایت، آن‌ها را قانع کنید که محصول شما را بخرند.

در بازاریابی اسم این کار را ترویج یا پروموشن می‌گذارند.

چند مثال از پروموشن و ترویج محصول

با توجه به توضیحی که دادیم، تقریباً هر کاری که برای «اطلاع‌رسانی درباره‌ی محصول» یا «متقاعدسازی مشتری برای خرید» انجام می‌دهید، از جنس پروموشن محسوب می‌شود.

مثلاً:

  • ممکن است تصمیم بگیرید یک وب‌سایت یا اکانت اینستاگرام برای معرفی محصول‌تان راه‌اندازی کنید؛
  • ممکن است به برخی مغازه‌دارها پول بدهید تا بروشور شما را در کیسه‌های خرید مشتریان قرار دهند؛
  • احتمال دارد بودجه‌ای را به تبلیغات گسترده‌ی تلویزیونی یا نصب بنر در سطح شهر اختصاص دهید؛
  • شاید تصمیم بگیرید خریداران محصول خود را در یک قرعه‌کشی شرکت دهید؛
  • شاید تعدادی ویزیتور استخدام کنید و از آن‌ها بخواهید که به فروشگاه‌های مختلف در سطح شهر سر بزنند.

همان‌طور که می‌بینید پروموشن، مفهوم بسیار گسترده‌ای است و تقریباً هر کاری برای معرفی و ترویج و فروش محصول خود انجام می‌دهید زیرمجموعه‌ی پروموشن محسوب می‌شود.

البته می‌دانیم که هیچ‌یک از این روش‌ها، به خودی خود کامل نیستند و هر کدام، مزایا و معایب خاص خود را دارند. بنابراین معمولاً آن‌چه در عمل اتفاق می‌افتد این است که شما تعدادی از روشهای ترویج را با هم مخلوط می‌کنید و به کار می‌گیرید.

به این ترکیب روش‌ها، آمیخته ترویج یا Promotion Mix گفته می‌شود.

برخی از رایج‌ترین روشهای ترویج یا پروموشن

فروش شخصی

یکی از ساده‌ترین و قدیمی‌ترین روش‌های ترویج محصول، استفاده از فروش شخصی است.

در این روش، شما برای فروش محصول خود، به برخورد فرد به فرد فروشندگان با مشتریان تکیه می‌کنید.

بعضی از مردم فکر می‌کنند که با رواج یافتن اینترنت و گسترش ابزارهای نوین ارتباطی، دیگر فروش شخصی جایگاه سابق را ندارد. اما همان‌طور که در درس فروش شخصی توضیح داده‌ایم، هنوز در بسیاری از بازارها و کسب‌و‌کارها، فروش شخصی از اهمیت بالایی برخوردار است.

بازاریابی مستقیم

در بازاریابی مستقیم، شما به سراغ کسانی می‌روید که می‌دانید به صورت بالقوه، مشتری شما هستند (به جای این‌که به صورت عمومی، محصول خود را معرفی کنید).

مثلاً اگر فروشنده‌ی بیمه‌ی بدنه هستید، به جای تبلیغ عمومی در رسانه‌ها، مستقیم به سراغ محل‌های شماره‌گذاری خودرو می‌روید. یا اگر ایمیلی را برای شرکت‌کنندگان در یک سمینار می‌فرستید و سمیناری با موضوع مشابه را معرفی می‌کنید.

ارسال پیامک برای مشتریان فعلی‌تان و اعلام یک برنامه‌ی فروش ویژه، نمونه‌ی دیگری از بازاریابی مستقیم است.

به‌طور کلی، بازاریابی پیامکی، ایمیل مارکتینگ و بازاریابی تلفنی از جمله ابزارهای بازاریابی مستقیم هستند و می‌توانند برای «اطلاع‌رسانی» یا «متقاعدسازی» مشتریان مورد استفاده قرار بگیرند.

ترویج فروش (با ارائه‌ی مشوق فروش)

پروموشن فروش یا ترویج فروش یا Sales Promotion، یکی دیگر از روش‌های پروموشن در بازاریابی محسوب می‌شود.

با وجودی که Sales Promotion صرفاً یکی از انواع Promotion است، اما این روش آن‌قدر فراگیر است که گاهی در گفتگوها، به جای اصطلاح پروموشن فروش، از خودِ واژه‌ی پروموشن استفاده می‌کنند.

در ترویج فروش، شما برای به مشتری یا فروشنده یا کارکنان خود، پاداش‌هایی در نظر می‌گیرید که به افزایش فروش‌تان کمک کند.

کوپن تخفیف، قرعه‌کشی میان مشتریان، مسابقه میان فروشندگان، پورسانت فروش به فروشندگان، تخفیف برای خرید بیشتر (دو تا بخر سه‌ تا ببر)، تخفیف‌های مناسبتی، و تخفیف به فروشنده برای این‌که محصول شما را در جایگاه ویژه‌ای قرار دهد، نمونه‌هایی از روش‌های ترویج فروش محسوب می‌شوند.

با توجه به گستردگی روش‌های ترویج فروش، ما این مورد را در یک درس مستقل بررسی کرده‌ایم:

[ مطالعه بیشتر: انواع پروموشن های فروش ]

تبلیغات

در توضیح پروموشن گفتیم که بخش مهمی از پروموشن، مطلع کردن مشتری از وجود محصول است.

تا مشتری نداند که چنین محصولی وجود دارد و قابل خریدن است، اقدام به خرید نمی‌کند.

بنابراین یکی از المان‌های کلیدی در سبدِ پروموشن، تبلیغات است. این تبلیغات می‌تواند به شکل سنتی (تلویزیون، آگهی روزنامه، رپورتاژ آگهی در رسانه‌های عمومی) و یا به شکل دیجیتال (تبلیغات در وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی) باشد.

چون به اندازه کافی در درس تبلیغات و همین‌طور در درس‌های بازاریابی محتوا و دیجیتال مارکتینگ در این باره صحبت کرده‌ایم،‌ دوباره آن موضوعات را در این‌جا تکرار نمی‌کنیم.

روابط عمومی و حضور در جامعه

قرار نیست ما همیشه برای شنیده شدن و دیده شدن، پول خرج کنیم.

در درس انواع رسانه توضیح دادیم که رسانه‌ها به سه دسته‌ی عمده تقسیم می‌شوند:

  • رسانه‌هایی که متعلق به خودتان هستند (Owned Media)
  • رسانه‌هایی که برای استفاده از آن‌ها و تبلیغ در آن‌ها پول می‌پردازید (Paid Media)
  • رسانه‌هایی که پوشش آن‌ها را به رایگان به دست می‌آورید (Earned Media)

هر کاری که انجام دهید و باعث شود دیگران در رسانه‌های سنتی (رادیو، تلویزیون،‌ روزنامه و …) یا رسانه‌های نوین (شبکه‌های اجتماعی، بلاگ‌ها و …) درباره‌ی شما حرف بزنند، نمونه‌ای از حضور رایگان در جامعه است.

هم‌چنین اگر کیفیت کار شما یا ایده‌های خلاقانه‌تان‌ به گونه‌ای باشد که رسانه‌ها به سراغ‌تان بیایند و مصاحبه‌ها و گفتگوهایی را با شما منتشر کنند، یا محصولات‌تان را نقد و بررسی کرده و با رقبا مقایسه کنند، باز هم آن را می‌توان در همین دسته‌ی Earned Media طبقه‌بندی کرد.

البته توجه داشته باشید که حضور در جامعه، به صورت کاملاً رایگان هم نیست و هزینه‌های خودش را دارد.

درست است که شما مستقیم به یک رسانه پول نمی‌دهید تا برای شما تبلیغ کند، اما باید هزینه‌های مختلفی را انجام دهید تا نهایتاً اتفاقی بیفتد و رسانه‌ها حاضر شوند از شما حرف بزنند.

مثلاً اسپانسر شدن در یک رویداد پرمخاطب مرتبط، نمونه‌ای از روش کسب پوشش رسانه‌ای است. هم‌چنین ممکن است از شرکت‌کنندگان در یک رویداد بخواهید که عکس‌های خود را با یک هشتگ مشخص به اشتراک بگذارند و به این شیوه، پوشش رسانه‌ای کسب کنید.

هیچ‌یک از این‌ها، رایگان و بی‌هزینه نیستند. بلکه شما به شکلی غیرمستقیم برای کسب پوشش رسانه‌ای هزینه کرده‌اید.

باز هم به خاطر داشته باشید که روش‌های پروموشن و ترویج، قرار نیست الزاماً به مواردی که گفته شد محدود شوند.

همه‌‌ی کارهایی که برای اطلاع‌رسانی به مشتری و یا ایجاد فروش و یا افزایش فروش انجام می‌دهید زیرمجموعه‌ی Promotion محسوب می‌شوند.

مهم است که به خاطر داشته باشید، بهترین محصول با بهترین قیمت در بهترین مکان، الزاماً به بهترین شکل ممکن فروخته نمی‌شود و شما وظیفه دارید علاوه بر توجه به Product و Price و Place به Promotion هم توجه ویژه‌ای داشته باشید.

محدودیت در دسترسی کامل به مجموعه درس‌های بازاریابی

دسترسی کامل به درس‌های مدیریت بازاریابی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.

  تعداد درس‌ها: ۶۱ عدد

  دانشجویان این درس: ۴۹۴۴ نفر

  تمرین‌های ثبت‌شده: ۲۵۱۶ مورد

با عضویت ویژه‌ی متمم علاوه بر بازاریابی به درس‌های بسیار بیشتری دسترسی پیدا می‌کنید که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:

 فهرست درس‌های متمم

البته بررسی‌های آماری ما نشان داده که علاقه‌مندان به مارکتینگ و بازاریابی معمولاً از میان درس‌های متنوع متمم بیشتر مطالب زیر را پیگیری می‌کنند:

  مذاکره | فروش | آموزش CRM | بازاریابی محتوا

  ارزش آفرینی | تصمیم گیری | برندسازی

  استراتژی | تفکر استراتژيک | تفکر سیستمی

  دیجیتال مارکتینگ | سئو | تولید محتوا

  دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درس‌ها)

اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:

      شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.  

     تعدادی از دوستان علاقه‌مند به این مطلب:     ، محمد پورملک ، محراب قلعه جوقی ، سامان مسعودی ، ابوالفضل علیخانی

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری مدیریت بازاریابی به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه مدیریت بازاریابی
 

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
آیا در متمم فایل‌های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

۸ نظر برای پروموشن چیست؟ | آشنایی با مفهوم پروموشن در بازاریابی

    پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

    نویسنده‌ی دیدگاه : محمدرضا شعبانعلی

    من این کامنت رو گذاشتم که از مقاله‌ی خوب شما تشکر کنم و به دوستانم هم پیشنهاد کنم که اون مقاله رو بخونن. چون نکات آموزنده‌ی فراوانی در آن هست.

    در عین حال تأکید کنم که در زبان فارسی، «بازارگرمی» کاملاً دارای بار معنایی منفی هست.

    مثلاً وقتی شما می‌خواهی خانه‌ی خود را به من بفروشی و به دروغ یکی از دوستان و آشنایان را به عنوان مشتری می‌‌آوری و می‌گویی که همین الان مشتری داری، من می‌گویم: «در حال بازارگرمی» است.

    در حالی که پروموشن اصلاً بار معنایی منفی ندارد.
    در فرهنگ معین هم این واژه به عنوان معادل «زبان بازی» آمده که میدانیم آن هم دارای بار معنایی منفی است.

    فکر می‌کنم استفاده از واژه‌ای که چنین بار سنگینی را به دوش می‌کشد، برای جایگزینی یک واژه‌ی خنثی کار درستی نباشد.
    به عبارت دیگر، بر خلاف واژه‌های بازار+یابی و بازار+سازی و بازار+سوزی و مانند این‌ها، بازار+گرمی از قبل در فارسی وجود داشته و وقتی آن را به کار می‌بریم، ناگزیریم سابقه و عقبه‌ی آن را هم بپذیریم.

    در بزرگی دکتر روستا و این‌که ایشان هم بازارگرمی را به کار برده‌اند، تردیدی نیست. اما ایشان در ترجمه‌ی کتاب Platform Revolution هم کلمه‌ی پلتفرم را به شبکه اجتماعی ترجمه کرده‌اند که نشان می‌دهد ایشان اصرار چندانی به معادل سازی دقیق واژه‌ها ندارند.

    خواهش من این است که شما با توجه به این‌که برای این حوزه وقت گذاشته‌اید، غیر از بازارگرمی، گزینه‌های دیگری هم به ما پیشنهاد بدهید.

     
    تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
    .