پارادوکس ایکاروس – همان چیزی که موفقمان کرده میتواند باعث شکستمان شود
مطالبی که در قالب دعوت به گفتگو منتشر میشوند در مقایسه با سایر درسها و مطالب متمم، فضایی صمیمیتر و به دور از چارچوبهای خشک درسی دارند.
میکوشیم به بهانهی حرفهای بزرگان و نکاتی که در کتابها و مقالهها میبینیم و میخوانیم، با یکدیگر در مورد تجربیات خود در فضایی نزدیک به درسهای متمم صحبت و گفتگو کنیم.

بسیار ساده است.
آنقدر ساده که بسیاری از ما فراموشش میکنیم: همان چیزی که کمک کرده موفق شویم و از دیگران پیشی بگیریم، میتواند موجب شکستمان شود.
کمتر زبان و فرهنگی را مییابیم که مثال و قصه و حکایتی در این زمینه نداشته باشد.
اما دنی میلر با نگارش کتاب پارادوکس ایکاروس (Icarus Paradox) این نکته را به ما یادآوری کرد که ساده بودن و واضح بودن این نکته نباید باعث شود که آن را جدی نگیریم یا کماهمیت بشماریم.
نام ایکاروس از یکی از شخصیتهای اسطورهای یونان باستان گرفته شده است.
داستان این شخصیت هم مانند بسیاری از شخصیتهای اسطورهای، جزئیات فراوان دارد.
اما محور اصلی ماجرا به این شکل است:
دوست عزیز.
بحث پارادوکس ایکاروس برای کاربران ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
با عضویت به عنوان کاربر ویژهی متمم، علاوه بر دسترسی به این مطلب، به سایر بحثهایی هم که تحت عنوان تفکر سیستمی مطرح میشوند دسترسی پیدا میکنید.
همچنین با فعال کردن اشتراک ویژه به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا میکنید که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
فهرست درسهای مختص کاربران ویژه متمم
البته از میان درسها و مطالب مطرح شده، ما فکر میکنیم شاید بهتر باشد در کنار تفکر سیستمی، مطالعهی مباحث زیر را نیز در اولویت قرار دهید:
میلر مثالهای بسیاری از شرکتهای بزرگ (عمدتاً آمریکایی) در تأیید حرف خود مطرح میکند و به بررسی مراحل موفقیت و شکست آنها میپردازد.
اما آنچه ما در این درس به آن توجه داریم، ارتباط پارادوکس ایکاروس با آموختههای ما در تفکر سیستمی است.
پارادوکس ایکاروس در قالب یک جملهی ساده خلاصه میشود: اگر چیزی خوب است، قرار نیست بیشتر شدن آن باعث خوبتر شدنش شود.
یا اگر رفتاری ارزشمند و ارزش آفرین است، قرار نیست تکیهی بیشتر بر این رفتار، باز هم ارزش بیشتری ایجاد کند.
این حرفها واضح و بدیهی به نظر میرسند.
اما در عمل دیدهایم که بسیاری از ما در زندگی شخصی و در کسب و کار خود، آنها را فراموش میکنیم.
مثالهای پارادوکس ایکاروس را میتوانید در جنبههای مختلف زندگی ببینید: قرار نیست آنچه باعث موفقیت ما شده، در حفظ موفقیت ما نیز مفید باشد.
حتی از این جدیتر: ممکن است دقیقاً آنچه باعث موفقیت ما شده، خود شکست ما را رقم بزند.
بحث ما اینجا در مورد غرورِ ناشی از موفقیت نیست؛ بلکه در مورد استفادهی بیش از حد از ابزارهایی است که تا سطح فعلی، قابلیت و ارزش خود را نشان دادهاند و به موفقیت ما کمک کردهاند.
پارادوکس ایکاروس برای شما چه خاطرهها و تجربیات و مثالهایی را تداعی میکند؟
از کجا باید بفهمیم که از یک ابزار یا تکنیک یا رفتار یا تصمیم یا استراتژی، دقیقاً به همان اندازه که “باید” استفاده کردهایم؟
وقتی از یک سو نمیخواهیم با استفادهی بیش از حد از آن ابزار، نابود شویم و از سوی دیگر منطقی نیست که به محض آنکه ابزاری کارایی خود را اثبات کرد، بترسیم و آن را کنار بگذاریم.
مثالهای پارادوکس ایکاروس را بیشتر در محیط کسب و کار دیدهاید یا زندگی فردی؟
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر سیستمی به شما پیشنهاد میکند:
- تعریف سیستم چیست؟ تفکر سیستمی چیست؟ (نقشه راه درس)
- یک کلیپ تصویری درباره تفکر سیستمی (بالانس)
- فایل صوتی معرفی تفکر سیستمی
- فایل صوتی :مبانی و مفاهیم تفکر سیستمی
- تعریف سیستم و تفکر سیستمی
- چگونه میتوان به یکی از بهترین خودروسازان جهان تبدیل شد؟ (اتلی هارداسن)
- رویکرد سیستمی یعنی توجه به ترکیب (سنتز) به جای تجزیه (آنالیز)
- تفکر خطی در برابر تفکر سیستمی
- گرفتار کدامیک هستید: مشکل سیستمی یا مشکل در سیستم؟
- مبانی تحلیل سیستم (اجزا، روابط، هدف)
- نقاط اهرمی، نقاط کلیدی و نقاط مرزی در سیستمها
- راهکارها را با توجه به محدوده اثر و افق زمانی آنها تحلیل کنید
- اثر مار کبرا – کاربرد تفکر سیستمی در سیاست گذاری
- دایره همدلی | ما با چه کسانی همسرنوشت هستیم؟
- معرفی پادکست فریکونومیکس | استیون لویت و استیون دابنر
- وقتی سیستمها در برابر سیاست شما مقاومت میکنند
- آنکس که راه حل مسئله را میدانست، عاشق مسئله شده است
- تفاوت رویداد و روند در تفکر سیستمی و تحلیل سیستمها
- گاوین اشمیت: فاصله بین خبرها و فهم ما
- راسل اکاف و تدوین مدرن تفکر سیستمی
- راسل اکاف، تفکر سیستمی و هدفهای ضمنی
- مسائل چند ریشهای: زنبورهایی که ناپدید میشدند
- چه کسی مقصر است؟
- تفکر سیستمی (فایل صوتی سمینار محمدرضا شعبانعلی)
- همیشه نمیتوان از مطالعات آماری، نظریه های علمی استخراج کرد
- بازخورد یا فیدبک چیست؟
- آرکتایپهای سیستمی | جابجایی بار در سیستم
- آرکتایپهای سیستمی | موفقیت سهم موفقهاست
- آرکتایپهای سیستمی | گلولههای برفی و محدودیتهای رشد
- آرکتایپهای سیستمی | فرسایش تدریجی اهداف و استانداردها
- آرکتایپهای سیستمی | هدف گذاری اشتباه برای سیستمها
- تعریف نگرش سیستمی با یک مثال از پیتر سنگه
- نگرش سیستمی و مرور آن توسط راسل اکاف (۱)
- راسل اکاف: نگرش سیستمی، تحلیل مستقل از محیط را نمیپذیرد (۲)
- آیا نمایشگاه کتاب به کتابفروشیها آسیب میزند؟
- مالیات آمازون یک راهکار سیستمی است یا غیرسیستمی؟
- پارادوکس ایکاروس – همان چیزی که موفقمان کرده میتواند باعث شکستمان شود
- درباره مصرف پلاستیک و حفظ محیط زیست | تجربه ذهنی
- پیتر سنگه و چند جمله کوتاه در مورد تفکر سیستمی
- کتاب پنجمین فرمان نوشته پیتر سنگه درباره سازمان یادگیرنده
- کتاب رقص تغییر | چالشهای تغییر پایدار | پیتر سنگه
- پروژه پایانی درس تفکر سیستمی
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
نویسندهی دیدگاه : ایمان
مثلا یک شرکت مهندسین مشاور را در نظر بگیرید: در سالهای ابتدایی فعالیت, شرکت از نیروهای پاره وقت و دانشجویان ترم های آخر استفاده میکند, با توجه به قیمت کمتر نیروی کار دانشجوئی, قیمت تمام شده پروژه های شرکت پایین است و در مناقصات قیمتهای حداقلی پیشنهاد می دهد. فضای شرکت صمیمی است و موفقیتهای کاری نیز به دست می آید. بعد از چند سال که شرکت تجربه کاری به دست آورده و شناخته شده در مناقصات بزرگتری دعوت می شود ولی همچنان بر استراتژی استفاده از نیروی کار دانشجویی و ارزان تاکید دارد. با توجه به اهمیت خروجی پروژه های بزرگتر و با هزینه بالا, کارفرما ریسک استفاده از مشاورین با نیروهای ناشناخته و عمدتا موقتی را نمی پذیرد. در نتیجه استراتژی استفاده از نیروهای پاره وقت و دانشجویی به عامل شکست شرکت در مناقصات تبدیل می شود.