کتاب فرهنگ علوم انسانی آشوری | واژه نامه انگلیسی به فارسی

حتی کسانی که نام داریوش آشوری را نشنیدهاند، احتمالاً برخی از کلمههایی را که او به زبان فارسی افزوده، خوانده و شنیدهاند.
شاید بعضی از آنها را به کار هم برده باشند.
همه پرسی، گفتمان، درسگفتار، گزینگویه، برونسپاری، پیکربندی، رواداری و زیستمایه، از جمله واژههایی هستند که کمیابیش در نوشته و گفتار به کار میروند.
البته بخت با همهی واژههای داریوش آشوری هم یار نبوده است.
تقریباً هیچکس به جای Community از باهمِستان و به جای نارنجک از تَرَکانه استفاده نمیکند.
واژههای همتافت، پراکنش و کشایند را نیز میتوان از جمله ساختههای ناموفق داریوش آشوری دانست.
اما به هر حال، حساسیت او به واژههای حوزه علوم انسانی باعث شده که وقت بسیاری را برای برابرسازی و برابریابی واژهها و اصطلاحات علوم انسانی صرف کند.
یکی از دستاوردهای تلاش او در ترجمه، کتاب فرهنگ علوم انسانی (انگلیسی به فارسی) است که عنوان انگلیسیِ A Dictionary for Human Sciences را برای آن انتخاب کرده است.
طبیعتاً بخش بزرگی از این فرهنگ، واژههایی هستند که بر اساس سلیقهی داریوش آشوری از زبان زنده و رایج انتخاب شدهاند و البته، ساختههای او هم در این میان یافت میشوند.
نکتهای که دربارهی کتاب وجود دارد این است که عنوان علوم انسانی برای این کتاب، چندان گویا نیست.
مثلاً به سادگی نمیتوانید نتیجه بگیرید که یک نویسنده در زمینهی مدیریت نیز، مخاطب این کتاب است؟ یا اینکه بیشتر برای اهل اقتصاد یا فلسفه و جامعه شناسی تنظیم و تولید شده است.
با توجه به تمام این توضیحات میتوان گفت:
اگر در جستجوی یک دیکشنری علوم انسانی از نوع انگلیسی به فارسی هستید، به احتمال بسیار زیاد، این کتاب شما را ناامید خواهد کرد.
اما اگر نوشتن به زبان فارسی و ترجمه کردن به این زبان، دغدغهی شماست و میل دارید در این زمینه، آراء صاحبنظران را بدانید، این کتاب میتواند به عنوان دیدگاههای یکی از افراد صاحبنظر، مفید و جذاب باشد.
اما به هر حال، باید برای رویارویی با واژههای بیگانه (یا بیگانه نما) نیز آماده باشید. به عنوان نمونه، در برابر Entry در دیکشنریها – که واژهی مدخل رایج است – از کلمهی درآیند استفاده شده است. و کم نیستند واژههایی که اگر آنها را به همراه معادل انگلیسی نبینید، نمیتوانید به سادگی معنیشان را حدس بزنید.
توضیح: کتاب فرهنگ علوم انسانی داریوش آشوری به همت نشر مرکز، منتشر و عرضه شده است.
چند پرسش، و پاسخ آنها
آیا داریوش آشوری در زمینههای دیگر نیز، واژه نامه تدوین کرده است؟
بله. فرهنگ علوم سیاسی داریوش آشوری نیز کتابی مختصر و مفید، اما خواندنی و آموزنده است. خصوصاً اینکه دربارهی اغلب اصطلاحات، در حد چند سطر توضیح داده شده و صرفاً به برابرسازی اکتفا نشده است.
عنوان دقیق این کتاب چنین است: دانشنامه سیاسی (فرهنگ اصطلاحات و مکاتب سیاسی)
بهترین معادل برای علوم انسانی به انگلیسی چیست؟
دو اصطلاح Human Sciences و Humanities در زبان انگلیسی به نوعی به علوم انسانی اشاره دارند. اما وقتی از Human Sciences حرف میزنیم، منظورمان هر علمی است که به انسان میپردازد. بنابراین، اصطلاح Human Sciences نه فقط به فلسفه و جامعه شناسی و روانشناسی، بلکه به ژنتیک و زیست شناسی و بیوشیمی و مانند اینها هم اشاره دارد.
مفهوم علوم انسانی که در ایران رایج است (مثلاً: رشته علوم انسانی) و موضوعاتی مانند ادبیات و حقوق و فلسفه و روانشناسی را پوشش میدهد، به اصطلاح Humanities نزدیکتر است.
شما در زمینهی ترجمه یا برابریابی واژههای زبانهای دیگر چه تجربهای دارید؟
جدا از واژههای رایج و پرکاربرد که همهی ما ترجمههای مشابهی را برایشان میشناسیم، اگر بخواهید برای یک واژهی انگلیسی (یا هر زبان دیگر) بهترین معادل را انتخاب کنید، از چه ابزارهایی استفاده میکنید؟
کتاب، وبسایت، اپلیکیشن، ابزار یا هر روش دیگری که مناسب و موثر میدانید، احتمالاً میتواند برای دیگر دوستانتان هم مفید و آموزنده باشد.
دوست عزیز.
شما با عضویت رایگان به عنوان کاربر آزاد متمم (صرفاً با تعیین نام کاربری و کلمهی عبور) میتوانید به حدود نیمی از چند هزار درس متمم دسترسی داشته باشید.
همچنین در صورت تمایل، با پرداخت هزینه عضویت، به همهی درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. فهرست برخی از درسهای مختص کاربران ویژه متمم را نیز میتوانید در اینجا ببینید:
فهرست درسهای مختص کاربران ویژه متمم
البته از میان درسهای مطرح شده، شاید بهتر باشد ابتدا مطالعه و بررسی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری آموزش زبان انگلیسی به شما پیشنهاد میکند:
- امکانات و فرصتهای متمم برای آموزش زبان انگلیسی
- دانلود دیکشنری اندروید انگلیسی به انگلیسی (آفلاین)
- یادگیری تلفظ کلمات در زبان انگلیسی و سایر زبانها
- فهرست بهترین دیکشنری های آنلاین انگلیسی به انگلیسی
- یادگیری زبان انگلیسی به روش جان برین
- کالوکیشن چیست؟
- چرا باید کالوکیشن را در یادگیری زبان جدی بگیریم؟
- پیشنهادها و تکنیکهایی برای یادگیری کالوکیشن ها در زبان انگلیسی
- کتاب فرهنگ علوم انسانی آشوری | واژه نامه انگلیسی به فارسی
- نکاتی درباره یادگیری زبان دوم (SLA)
- معرفی پادکست انگلیسی | برای یادگیری زبان انگلیسی
- معرفی پادکست آیدیاکست – دانشگاه هاروارد
- معرفی پادکست مغز پنهان ما | پادکست روانشناسی
- معرفی پادکست بزرگ کردن کسب و کار (رید هافمن)
- معرفی پادکست سیارهی پول (پادکست اقتصادی و مدیریتی)
- معرفی پادکست کارآفرینی و رهبری سازمانی
- معرفی پادکست حرفهای های کسب و کار (مباحث مالی و سرمایه گذاری)
- معرفی پادکست داستان جنگ و رقابت میان کسب و کارها
- معرفی پادکست پروژه دانش | شین پریش
- معرفی پادکست Outside In | مشتری مداری در کسب و کارها
- معرفی پادکست آنچه در ذهن میگذرد | پادکست روانشناسی
نویسندهی دیدگاه : شهرزاد پاک گوهر
در رابطه با برخی اصطلاحات فنی مربوط به فناوری اطلاعات، من معمولا در گوگل آن عبارت را با یک عبارت فارسی که احتمال میدهم در یک متن به کار رفته باشد جستجو میکنم، اکثر مواقع میتوانم نوشتهای را پیدا کنم که در آن معادل فارسی اصطلاح مورد نظر من وجود دارد.
در رابطه با اصطلاحات مالی و اقتصادی، از دیکشنری مالی دکتر عبده تبریزی به آدرس investopedia.ir استفاده میکنم.
علاوه بر این یکی از روشهای نسبتا خوب که در اکثر مواقع برای معادلیابی اصطلاحات تخصصی به کار میبرم، جستوجوی آن عبارت به انگلیسی در ویکیپدیاست. معمولا در قسمت زبانها، زبان فارسی نیز وجوددارد که معادل فارسی عبارت مورد نظر را به کار برده است.
مدتی که در زمینه متون مدیریتی کار ترجمه را انجام میدادم، از فرهنگ علوم انسانی جناب آشوری استفاده میکردم. نکتهای که وجود دارد، درباره برخی معادلها، واژههایی پیشنهاد شده بود که در زبان روزمره، ثقیل به نظر میرسید، اما به من ایده خوبی میداد که چگونه برای کلمه یا عبارت مورد نظرم شخصا معادلسازی انجام دهم.
نکته تکمیلی: درباره فرهنگ علوم انسانی، یکی از نکات زیبای آن، مقدمه این کتاب به قلم داریوش آشوری است. شاید برای مخاطب غیرمتخصص در زمینه زبان و ادبیات مثل من، که بعد از چند سال مطالعه در زمینه مدیریت و اقتصاد، احساس کرده بود زبان فارسی نسبت به انگلیسی، آنچنان در انتقال مفاهیم مدیریت و اقتصاد قدرتمند نیست، این مقدمه روشنکننده چرایی این موضوع باشد.