معرفی شاخص های کلان اقتصادی: شاخص حرص و ترس (VIX و FGI)
- مفهوم شاخص چیست؟ (ضروری نیست. اما مطالعهی آن توصیه میشود)
- استعارهای برای درک بهتر شاخصها (ضروری نیست. اما توصیه میشود)
- بتوانند مفهوم تحلیل هیجانی سیستمها یا SSA را به صورت مختصر شرح دهند.
- بتوانند شاخص ترس (VIX) را تعریف کنند.
- بتوانند ارتباط بین حرص و ترس را در تحلیل بازار شرح دهند.

تحلیل سیستمها وقتی تعداد اجزای سیستم بسیار زیاد است، چندان ساده نیست.
حالا تصور کنید که هر جزء سیستم، خود موجود پیچیدهای مانند انسان باشد.
جامعه، بورس کالا (شامل معاملههایی مانند نفت) و بورس اوراق بهادار، نمونههایی از این سیستمهای پیچیده هستند که شناخت رفتار و تحلیل آنها چندان ساده نیست. طبیعتاً تعریف شاخص هم برای این سیستمها دشوارتر و چالش برانگیزتر است.
وقتی با مفهوم شاخص آشنا شدیم گفتیم که تحلیلگران، علاقهی زیادی به تعریف شاخصها و ارزیابی دائمی آنها دارند.
بر اساس همین منطق، برخی از تحلیلگران بازارهای مالی و سیستمهای انسانی، معتقدند که میتوان شاخصهایی مشابه مفهوم هیجان را در سیستمها تعریف کرد و از این شاخصها برای تحلیل و پیشبینی رفتار سیستم استفاده کرد.
مثلاً میتوان برای بورس یا برای بازار مسکن از شاخص حرص در بازار و یا شاخص ترس در بازار استفاده کرد.
تمرین:
با توجه به بازارهایی که به آن علاقه دارید (بورس، نفت، مسکن، طلا، ارز یا هر بازار دیگر)، چقدر مفاهیم حرص و ترس را در تحلیل آن بازار قابل استفاده یا قابل مشاهده میدانید؟
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری آشنایی با سیستم کنترل مدیریت به شما پیشنهاد میکند:
- مفهوم کنترل در مدیریت و سازمان چیست؟
- تفاوت دو نگرش نرم و سخت در مدیریت
- سه ویژگی اصلی کنترل مدیریتی
- آشنایی با اجزای سیستم کنترل
- شاخص چیست؟ استعارهای برای درک بهتر شاخص
- شاخصها هم کهنه میشوند و نیاز به بازنگری دارند
- تقسیم بندی شاخصها: شاخصهای کمی در برابر شاخصهای کیفی
- تقسیم بندی شاخصها: شاخصهای پیشرو در مقابل شاخصهای تاخیری
- شاخص لباس زیر مردانه | یک شاخص پیشرو اقتصادی
- یک تمرین برای تعریف شاخص و فکر کردن بیشتر به شاخصها
- تقسیم بندی شاخصها: شاخصهای طولی در برابر شاخصهای مقطعی
- شاخص های کلیدی عملکرد (KPI) | تفاوت شاخص های عملکردی و عملیاتی
- شاخصهای پیش بینی کننده و نقش آنها در تحلیل سیستمها
- شاخصهای پرآوازه و میان تهی
- فرایند چیست؟ اهمیت تعریف و مدیریت فرایندهای کسب و کار
- بنچ مارکینگ چیست؟ الگوبرداری از دیگران چه کاربردی دارد؟
- بازخوانی و مرور یک نمونه بنچ مارکینگ تاریخی
- تعریف انحراف (Deviation) در کنترل سیستمها
- سیستم کنترل متوازن چیست؟
- معرفی شاخص های کلان اقتصادی: شاخص حرص و ترس (VIX و FGI)
- تولید ناخالص داخلی (GDP) و درآمد سرانه (شاخصهای کلان اقتصادی)
- شاخص ESG | سنجش اخلاق کسب و کار و مدیریت مسئولانه
- شاخص جینی چیست؟ آشنایی با منحنی لورنز و نحوه محاسبه ضریب جینی
- آیا میخواهید مفهوم شاخصها را بهتر بشناسید؟ (راهنمای حل تمرین)
- گزارشهای مدیریتی | شاخص یا بارومتر اعتماد ادلمن (Edelman)
- اهداف توسعه پایدار | چه شاخصهایی برای توسعه تعریف شدهاند؟
- تعریف بودجه ریزی چیست؟ کجا به برنامه ریزی نیاز دارم و کجا به بودجه ریزی؟
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
نویسندهی دیدگاه : مهدی جلالی
یکی از دوستان که در زمینه خرید و فروش املاک فعالیت میکند، داستان جالبی برایم تعریف کرد:
حدود 15 سال پیش، یکی از شهرکهای مسکونی درحال ساخت اطراف اصفهان، رونق بسیار زیادی از نظر ساخت و ساز و خرید و فروش ملک داشت. علت آن هم نزدیکی و دسترسی سریع به مرکز شهر بود. تا اینکه یک شایعه باعث ترس مالکین و افت قیمتها شد. شایع شده بود که به گفته سازمان زمینشناسی، اراضی آن منطقه دارای سنگهای معدنی اشعه زاست، و اصلا قابل سکونت نبوده، و زندگی درازمدت در آن منطقه باعث ایجاد انواع بیماریهای سرطانی میشود! در آن مقطع، همه فروشنده شده بودند، و هرروز قیمتها درحال پایین آمدن بود. تا اینکه مطابق انتظار، سازمان زمینشناسی آن شایعه را تکذیب کرد و رونق به بازار مسکن در آن شهرک برگشت. البته با این تفاوت که متراژ وسیعی از زمینهای شهرک در مالکیت افراد خاصی قرار گرفته بود. آن شهرک (سپاهانشهر) در حال حاضر یکی از مناطق گرانقیمت اصفهان است.
مورد دیگری که در همین بازار املاک، در شهر مشهد مشاهده کردم، مربوط به سال 86 یا 87 میشد. من برای انجام پروژهای، مجبور بودم یکسال در شهر مشهد زندگی کنم، و در اوقات فراعتم در زمینه فروش املاک کسب تجربه میکردم.
آنوقتها در شهر مشهد خیلی مرسوم شده بود زمینهای اطراف شهر که عمدتا کاربری کشاورزی داشتند، اما بدلیل بیابانی بودن و نبود آب، حتی کشاوزی هم در آن انجام نمیشد را به قیمت بسیار ارزان و بصورت مشاع میفروختند. مثلا شما 100 متر زمین را میخریدید 1 میلیون تومان. اما این 100 متر زمین شما از 20 هکتار سند مادر بصورت مشاع تفکیک شده بود و اتفاقا سند رسمی سیم و سرب هم به شما میدادند. منتها ایراد قضیه این بود که اصولا این زمینها به هیچ دردی نمیخورد، و اگر قرار بود روزی تغییر کاربری داده شوند، منوط به گسترش شهر مشهد به اندازه 2 برابر شهر تهران بود! خریدار این زمینها هم بیشتر اقشار کم درآمد جامعه بودند که به امید پس اندازی برای فرزندانشان چند قطعه از آن را خرید میکردند. یا بعضا زائرین و مسافرینی که از موقعیت آن زمینها چندان اطلاعی نداشتند؛ معمولا بنگاهدارها و سرمایه گذاران حرفه ای املاک به سراغ این نوع زمینها برای سرمایه گذاری نمیرفتند.
در یک بازه زمانی سه ماهه، یکی از همین زمینها طرفدارهای زیادی پیدا کرد. بنگاهها هر روز مشتریانی داشتند که خواستار 100 متر مشاع از همان قطعه زمین بودند. اما مشکل اینجا بود که اصلا از آن قطعه زمین در بازار گیر نمی آمد. هیچکس نمیدانست مالک آن کجاست، و فقط با استعلامهایی که از اداره ثبت انجام داده بودند متوجه شده بودند که این زمین یک مالک خصوصی دارد. تا اینکه بالاخره بعد از سه-چهار ماه سر و کله مالک پیدا شد، و هر سند مشاع 100 متری از آن زمین را 800 هزار تومان قیمتگذاری کرد. این درحالی بود که همچنان تقاضا برای خرید این زمین در بنگاهها بالا بود. افراد زیادی مجذوب قیمت پایین و تقاضای بالای آن شدند و در مدتی کوتاه کل آن زمین توسط سرمایه گذارانی که تا قبل از این تمایلی به سرمایه گذاری بر روی اینگونه املاک نداشتند خریداری شد، و قیمت آن تا 1600 برای هر سند 100 متری بالا رفت. بعد از آن، خیلی از سرمایه گذاران ( یا به اصطلاح بورسی ها) تعدادی سند سیم و سرب از آن زمین در دست داشتند اما دیگر خریداری وجود نداشت! انگار آن همه تقاضا یکباره دود شد و به هوا رفت.
بعدتر، کاشف به عمل آمد که مالک آن زمینها، تعداد زیادی افراد را استخدام کرده تا با مراجعه به بنگاههای املاک، تقاضا را برای زمینهایش بالا ببرند. همین اقدام، باعث سینرژی در تقاضا شده و دیگران هم ناخواسته به این بازی دامن زدند. بعد از اینکه همه به نتیجه رسیدند این قطعه زمین خیلی خوب است و خریدار برای آن وجود دارند، مالک زمینها با یک سفر چند روزه به مشهد، از حرص بوجود آمده در بازار نهایت استفاده را برد.
پی نوشت: شاید این کامنت من ارتباط چندانی با موضوع شاخص های VIX و FGI نداشت. اما خاطراتی بود که من از تاثیر حرص و ترس در بازار داشتم، و متاسفانه هر روز هم شاهد موراد کوچک و بزرگی از این نوع سوء استفاده از هیجانات مشتری در بازارهای مختلف هستم.