Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
شرایط دریافت هدیه نوروزی متمم: دوره صوتی آموزش هدف‌گذاری (کلیک کنید)


روش چیست؟ روش شناسی چیست؟ (درباره متد و متدولوژی)


اهداف و انتظارات آموزشی متمم در این درس
کد درس: ۴۸۷۷۲
پیش نیاز مطالعه درس متد و متدولوژی: از دوستان عزیز متممی انتظار می‌رود پس از مطالعه درس متد و متدولوژی:
  • بتوانند تعریف روش (متد) را به شکلی ساده بیان کنند.
  • بتوانند تفاوت روش و روش شناسی (متد و متدولوژی) را شرح دهند.
  • بتوانند برای متد و متدولوژی مثال بزنند.
  • از این به بعد،‌ بر خلاف بسیاری از مقالات تحقیقاتی دانشگاهی، اشتباهاً به جای کلمه‌ی متد از متدولوژی استفاده نکنند.
فشار ذهنی هنگام مطالعه
نیاز به مشارکت شما
کسب و کار
زندگی
متد چیست؟ متدولوژی چیست و چه تفاوتی بین روش و روش شناسی وجود دارد؟

وقتی دانشجویان، مقاله تحقیقاتی یا پایان نامه خود را تنظیم می‌کنند، معمولاً بخشی را به متد (Method) یا روش اختصاص می‌دهند.

گاهی اوقات، این سوال برایشان به وجود می‌آید که متد اصطلاح بهتری است یا متدولوژی (Methodology)؟

بعضی دوستان هم چون احساس می‌کنند متدولوژی واژه‌ی زیباتری است و ظاهراً عمیق‌تر از متد به نظر می‌رسد، عنوان متدولوژی را انتخاب می‌کنند.

اصطلاحات زیر، همگی از جمله اصطلاحات نادرستی هستند که طی سال‌های اخیر، در مقاله‌های فارسی و انگلیسی به چشم می‌خورند:

 متدولوژی مدیریت پروژه

 متدولوژی چابک (Agile)

 متدولوژی شرکت

 متدولوژی تحقیق ما

 متدولوژی اسکرام

 متدولوژی شکست

این مسئله به حدی فراگیر است که دیکشنری American Heritage (که ریاست پنل مدیریتی آن را استیون پینکر بر عهده دارد) تذکر می‌دهد که واژه‌ی متدولوژی و متد تفاوت جدی دارند و با وجودی که در سال‌های اخیر به جای یکدیگر به کار می‌روند، باید به خاطر داشته باشیم که حتی اگر در گفتگوهای عمومی این تفاوت مورد توجه قرار نمی‌گیرد، حداقل در محافل علمی نسبت به آن حساس باشیم.

In recent years “methodology” has been increasingly used as a pretentious substitute for “method” in scientific and technical contexts.

But the misuse of methodology obscures an important conceptual distinction between the tools of scientific investigation (properly “methods”) and the principles that determine how such tools are deployed and interpreted — a distinction that the scientific and scholarly communities, if not the wider public, should be expected to maintain.

قبل از اینکه به سراغ بحث تفاوت متد و متدولوژی (روش و روش شناسی) برویم، بد نیست تلفط این دو کلمه را هم بشنویم:

 Method

 Methodology

محدودیت در دسترسی کامل به این درس

مطالعهٔ مجموعه درس‌های تفکر نقادانه صرفاً برای کسانی امکان‌پذیر است که از هر دو ویژگی زیر برخوردار باشند:

البته اگر عضو ویژه متمم باشید، به درس‌های بسیار بیشتری دسترسی پیدا می‌کنید که فهرست آن‌ها را می‌توانید در این‌جا ببینید:

 فهرست درس‌های متمم

البته بررسی‌های ما نشان داده که علاقه‌مندان تفکر نقادانه - اگر نخواهند دوره مدیریت کسب و کار متمم را به شکل کامل بخوانند - علاوه بر درس تصمیم گیری معمولاً درس‌های زیر در اولویت قرار می‌دهند:

  تفکر سیستمی  |  تفکر استراتژیک  |  تجربه‌های ذهنی

  مشاوره مدیریت  |  کوچینگ  |  مدیریت تعارض

  ظرافت‌های کلامی  |  مهارت ارتباطی  |  مدل ذهنی

اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:

بخش مهمی از آنچه ما در درس تفکر نقادانه می‌آموزیم، از جنس متد و متدولوژی است.

به عبارتی، به تدریج با متدهای مختلف در بحث، تحلیل، استدلال و استخراج اطلاعات آشنا می‌شویم و سپس، می‌آموزیم که آنها را با یکدیگر مقایسه کنیم.

البته این درس بیشتر جنبه‌ی کیفی (Qualitative) دارد.

در آینده در متمم به صورت مستقل به بحث‌های کمی (Quantitative) نیز خواهیم پرداخت.

به این دو پرسش توجه کنید:

 چگونه مطمئن می‌شویم که یک مدل، علمی است؟

ما در اینجا با بحث متد (روش) مواجه هستیم. مدل می‌تواند مفید باشد و علمی نباشد. مدل می‌تواند غیرمفید باشد اما علمی باشد. علمی بودن یا نبودن، به درست یا نادرست بودن یا مفید یا غیرمفید بودن وابسته نیست. بلکه زمانی یک مدل، یک بحث، یک ادعا و یک دیدگاه، علمی است که بر اساس متد علمی حاصل شده باشد.

 آیا متد علمی می‌تواند جواب همه‌ی سوال‌های انسان را بدهد؟

ما در اینجا با سوالی از جنس متدولوژی (روش شناسی) مواجه هستیم. کسی که این سوال را می‌پرسد، روش علمی را می‌شناسد. جزئیات آن را می‌داند و می‌تواند آن را به کار بندد.

اما سوال مهم‌تر و بزرگ‌تری می‌پرسد: آیا همیشه و همه جا می‌توان به این متد اعتماد کرد؟

روش شناسی چیست؟ چه تفاوتی با روش دارد؟

      شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.  

     تعدادی از دوستان علاقه‌مند به این مطلب:    سامان عزیزی ، محمد تقی امینی ، حسین کاظمی ، نیکی ، علی اکبر شاه بهرامی

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر نقادانه به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه تفکر نقادانه
 

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
آیا در متمم فایل‌های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

۱۰ نظر برای روش چیست؟ روش شناسی چیست؟ (درباره متد و متدولوژی)

    پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

    نویسنده‌ی دیدگاه : علیرضا حقگو

    احتمالا خیلی از دوستان متممی با این موضوع آشنا هستن ولی حالا مینویسم شاید بدرد کسی خورد :

    کلا پسوند logy که در اصل یک کلمه یونانیه ، معادل فارسی اش میشه "شناسی" .بنابراین هرکلمه انگلیسی که به logy ختم بشه در ترجمه فارسی باید به "شناسی " ختم بشه .

    مثلا  hydrology(هیدرولوژی) که از دو کلمه hydro=آب  و  logy  تشکیل شده که میشه "آبشناسی"

    یا geology(ژئولوژی) که از دو کلمه geo=زمین و logy  تشکیل شده که میشه "زمین شناسی"

    یا technology (تکنولوژی) که از دو کلمه tecno=فن و logy تشکیل شده که میشه "فن شناسی"

    ...

    در مورد موضوع درس هم ، مهندسهای عمران یک اصطلاح دیگه هم دارن که در پروژه ها و کارگاههای عمرانی رایجه و اون Method statement هستش که البته زیر مجموعه همون بحث method=روش هست ولی مفهوم "ایمنی " هم به روش کار اضافه میشه .در اصل یعنی "روش" انجام کار بصورت "ایمن" . Work Method statement

     
    تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
    .