خودشناسی – ویژگیهای خودمان را بهتر بشناسیم

خودشناسی از جمله حوزههایی است که برای بسیاری از انسانها جذاب و دوستداشتنی است.
نگاهی به تاریخ مکتوب انسان هم نشان میدهد که معمولاً دانشمندان، حکیمان و سخنورانی که میتوانستهاند از انسان برای انسان بگویند، یا ویژگیهای هر فرد را در پیش چشمانش تجزیه و تحلیل کنند، از اقبال عمومی بهرهمند بودهاند.
خودشناسی در حوزههای مختلف، معنا و کاربرد و مصداقهای متفاوتی دارد: خودشناسی در مذهب، خودشناسی در عرفان، خودشناسی در رفتارهای اقتصادی و خودشناسی در روانشناسی تنها بخشهایی از قلمرو گستردهی خودشناسی محسوب میشوند.
هدف از خودشناسی در روانشناسی چیست؟
ما در متمم، عموماً از زاویهی روانشناسی به بحث خودشناسی نگاه میکنیم.
روانشناسان، الگوهای بسیار متنوعی برای سنجش صفات شخصیتی و ویژگی های شخصیتی و ساختار شخصیت ارائه کردهاند که هر کدام، مزیتها، محدودیتها و کاربردهای خاص خود را داراست.
معمولاً وقتی از خودشناسی صحبت میکنیم، قصد داریم با استفاده از این الگوها و مدلها، صفات و ویژگیهای ذهنی و رفتاری خود را بهتر درک و تحلیل کنیم.
بحث خودشناسی را از کجا آغاز کنم؟
پیشنهاد ما این است که خودشناسی را ابتدا با مطالعهی درسهای زیر آغاز کنید:
- تفاوت تیپ شناسی، رفتارشناسی و شخصیت شناسی (حتماً بخوانید)
- نظریه های صفاتی در شخصیت شناسی (حتماً بخوانید)
- گوردون آلپورت (ترجیحاً بخوانید)
- هانس آیزنک و سه صفت شخصیتی اصلی انسانها (ترجیحاً بخوانید)
البته به خاطر داشته باشید که در این درسها، بسیاری از درسها و مقالهها و مطالب دیگر در متمم نیز معرفی شدهاند؛ اما لازم نیست حتماً بلافاصله آنها را بخوانید.
صرفاً مهم است که تشخیص دهید بخش زیادی از آنچه به عنوان خودشناسی شنیدهایم و میشنویم و میخوانیم و میآموزیم، از جنس شخصیت شناسی صفاتی است (حتماً شما هم اصطلاحاتی مانند درونگرا، برونگرا، هیجانطلب، جزءنگر، احساسی و منطقی را در توصیف خود و دیگران به کار بردهاید و میبرید).
پس از آشنایی با نظریههای صفاتی، درک عمیقتر سایر شیوههای خودشناسی هم سادهتر خواهد شد.
در ادامه بسته به سلیقه و ترجیحات خود میتوانید یکی از مسیرهای زیر را انتخاب کنید:
برای مطالعهی منسجم
مجموعه درسهای عزت نفس
مجموعه درسهای کارگاه تحلیل رفتار متقابل
مجموعه درسهای اعتیاد به کار
مجموعه درسهای شخصیت شناسی
مجموعه درسهای روانشناسی پول و رابطه ما با پول
مجموعه درسهای آشنایی با مهرطلبی و رهایی از مهرطلبی
رابطه بحث خودشناسی با مدل ذهنی چیست؟
ما در متمم، درسی تحت عنوان مدل ذهنی داریم.
گاهی اوقات در گفتگوهای روزمره، اصطلاح مدل ذهنی را تقریباً معادل با ویژگیها و صفات شخصیتی به کار میبرند.
به عنوان مثال، یک نفر میگوید که مدل ذهنی من با همسرم بسیار تفاوت دارد و احتمالاً منظورش این است که یکی از آندو، محافظهکارتر و دیگری ریسکپذیرتر است.
این نوع استفاده از اصطلاح مدل ذهنی نادرست نیست.
اما از آنجا که در دوره MBA متمم و به طور خاص بحثهای تفکر سیستمی و تفکر استراتژیک و تفکر نقادانه، اصطلاح مدل ذهنی با تعریفی دقیقتر و به عنوان شیوهی نگاه ما به جهان و پارادایم ذهنیمان مورد استفاده قرار میگیرد، ما ترجیح میدهیم در بحثهای عمومیتر روانشناسی و شخصیتشناسی، به جای مدل ذهنی از تعبیر ویژگیها و صفات شخصیتی استفاده کنیم.
دوست عزیز.
شما با عضویت رایگان به عنوان کاربر آزاد متمم (صرفاً با تعیین نام کاربری و کلمهی عبور) میتوانید به حدود نیمی از چند هزار درس متمم دسترسی داشته باشید.
همچنین در صورت تمایل، با پرداخت هزینه عضویت، به همهی درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. فهرست برخی از درسهای مختص کاربران ویژه متمم را نیز میتوانید در اینجا ببینید:
فهرست درسهای مختص کاربران ویژه متمم
البته از میان درسهای مطرح شده، شاید بهتر باشد ابتدا مطالعه و بررسی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری خودشناسی به شما پیشنهاد میکند:
- خودشناسی – ویژگیهای خودمان را بهتر بشناسیم
- تعریف درونگرایی چیست؟ افراد درونگرا چه ویژگی هایی دارند؟
- نحوه برخورد و رفتار با افراد درونگرا
- خجالتی بودن چیست و چه تفاوتی با درونگرایی دارد؟
- پرسشنامه سنجش خجالتی بودن و کمرویی
- ریشه های حس خجالت و کمرویی در جمع
- نقش خانواده و مدرسه در تقویت یا درمان خجالتی بودن کودکان
- خودشیفتگی چیست؟ آیا من خودشیفته هستم؟
- آدم صبح هستید یا آدم شب؟
- توهم پایان تاریخ | آیا ما به آخر خط تغییر و تحول رسیدهایم؟
- مرکز کنترل درونی یا مرکز کنترل بیرونی؟ (+ پرسشنامه منبع کنترل)
- مهرطلبی چیست؟ ویژگی های افراد مهرطلب و پرسشنامه مهرطلبی
- رهایی از مهرطلبی | برنامه ۲۱ روزه پیشنهادی هریت بریکر (هفته اول)
- رهایی از مهرطلبی | برنامه ۲۱ روزه پیشنهادی هریت بریکر (هفته دوم)
- رهایی از مهرطلبی | برنامه ۲۱ روزه پیشنهادی هریت بریکر (هفته سوم)
- کنترل رابطه در دست کیست؟
- پرسشنامه کمال طلبی و تفکیک کمال طلبی مثبت و منفی
- کمال طلبی چیست؟ کمال طلب بودن با کمال گرایی چه تفاوتی دارد؟
- افسردگی چیست؟ نشانه ها و علائم افسردگی چه هستند؟
- کمال طلبی و عوارض منفی آن در زندگی
- سوالهایی برای خودشناسی و شناخت بیشتر خودمان
- معنی تکانش چیست؟ رفتارهای تکانشی چه هستند؟
- DSM یا راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی چیست؟
- شناخت محدودیتهای انسان | نقطه آغاز خردمندی
- امید به زندگی | آیا به مرگ فکر میکنید؟
- اختلال اضطراب اجتماعی چیست؟ (فوبیای اجتماعی یا جمعیت هراسی)
- سایکوپات کیست؟ اختلال شخصیت ضد اجتماعی چه ویژگی هایی دارد؟
- چقدر ساده به دیگران اعتماد میکنید؟ | پرسشنامه تمایل به اعتماد
- تست DISC | آزمون دیسک | دانلود نمونه پرسشنامه دیسک
- تعریف اعتیاد چیست؟ چه کسانی معتاد محسوب میشوند؟
- چپ مغزی و راست مغزی | داستان نیمکره فعال مغز
- تعریف ریسک پذیری چیست؟ آیا شما یک فرد ریسک پذیر هستید؟
- تحلیل اشتباهات تکراری زندگی
- تعریف اعتیاد به اینترنت چیست؟ | + پرسشنامه اعتیاد به اینترنت
- تعریف وراثت پذیری چیست؟ بحث وراثت در شخصیت تا چه حد جدی است؟
- خودنظارتی چیست؟ آیا شما هم یک آفتابپرست اجتماعی هستید؟
- آلبرت الیس
- آرون بک | شناخت درمانی، خطاهای شناختی و طرحوارهها
- درمان شناختی رفتاری یا CBT چیست؟
- افکار منفی | ذهن ما چگونه واقعیت را تحریف میکند؟
- تکنیک ABC | روشی برای برخورد آگاهانهتر با افکار منفی و ناکارآمد
- کتاب از حال بد به حال خوب (شناخت درمانی) | دیوید برنز
- کتاب شناخت بیماری های روانی | معرفی انواع اختلالها و بیماری های روانی
- دیل آرچر – متفاوت بودن بهتر از نرمال بودن است
- معرفی کتاب | زندگی خود را دوباره بیافرینید | جفری یانگ
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
نویسندهی دیدگاه : احمد
1) عطار به زیبایی در منطق الطیر آورده است پرندگان در جستجوی سیمرغ (سمبلی از کمال) راهی کوه قاف میشوند. بعد از طی مرارت های فراوان و پشت سر گذاشتن هفت وادی (طلب – عشق – معرفت – استغناء – توحید- حیرت و فنا ) که فقط سی تن از آنها به بارگاه رسیدند و در اوج تشنگی دیدار سیمرغ، هنگامیکه پرده در افتاد آنها با آیینه ای روبرو شدند که تصویر خود (سی مرغ) را در آن دیدند. بنابر این برای هرگونه تکامل، بهبود و تغییری بایستی این کار را از خود (درون) آغاز کنیم. همانطور که مولوی نیز به زیبایی میگوید:
بیرون ز تو نیست آنچه در عالم هست
از خود بطلب هر آنچه خواهی که توئی