چهار پایه اصلی تفکر نقادانه
- مطالعه معرفی درس تفکر نقادانه
- مطالعه درس کاربردهای تفکر نقادانه
- چهار پایه اصلی تفکر نقادانه (بر اساس پیشنهاد نیل براون) را فهرست کنند.
- بتوانند هر یک از چهار پایه اصلی تفکر نقادانه را شرح داده و برای آنها مثال بزنند.
- تشخیص دهند که خودشان، تا چه حد میتوانند به ارزشهای زیربنایی تفکر نقادانه وفادار باشند.

نیل براون نویسندهی کتاب راهنمای تفکر نقادانه، در نخستین گامهای آموزش تفکر نقادانه توضیح میدهد که هر فعالیت و مهارتی، بر پایهی تعدادی ارزش بنا شده است.
ارزشهایی که اگر برای ما یک اولویت نباشند، یا در یادگیری آن مهارت پیشرفت نمیکنیم و یا حتی اگر آن را بیاموزیم، به بخشی از وجود و هویت ما تبدیل نخواهد شد.
[ مطالعه بیشتر: ارزشهای شما در کار و زندگی چه هستند؟]
اگر خلاقیت به عنوان یک ارزش برای شما جایگاهی نداشته باشد، بعید است در مهارت نویسندگی رشد چندانی داشته باشید.
همچنانکه اگر کمک به رشد دیگران برایتان یک ارزش کلیدی نباشد، بعید است لذت و موفقیت را در حرفه معلمی تجربه کنید.
با چنین مقدمهای این سوال مطرح میشود که برای پرورش تفکر نقادانه، چه ارزشهایی باید در مدل ذهنی ما اولویت داشته باشند؟
دوست عزیز. مطالعه مجموعه درسهای تفکر نقادانه، صرفاً برای کسانی امکان پذیر است که هر سه شرط زیر را دارا باشند:
- کاربر ویژه متمم باشند.
- پروژه درس مدل ذهنی را انجام داده باشند و پروژه آنها پذیرفته شده باشد.
- پروژه درس تصمیم گیری را انجام داده باشند و پروژه آنها پذیرفته شده باشد.
لطفاً برای کسب اطلاعات بیشتر به معرفی درس تفکر نقادانه مراجعه بفرمایید.
تمرین:
در این چهار مورد، به ترتیب در کدام موارد نیاز بیشتری به بهبود دارید؟
(فقط چهار مورد را به ترتیب مورد نظر خودتان بگویید. اگر علاقمند بودید توضیح دهید. اما اجباری برای ارائهی توضیح نیست)
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر نقادانه به شما پیشنهاد میکند:
- تفکر نقادانه (Critical Thinking) – معرفی درس
- مایکل کرایتون: دانشمند بودن هم یک شغل است
- تعریف تفکر نقادانه – درباره تاریخچه نقد و نقادی
- تفکر نقادانه در چه زمینههایی کاربرد دارد؟
- کتاب راهنمای تفکر نقادانه (پرسیدن سوالهای بجا)
- فکر کردن نقادانه چیزی شبیهِ خاکشویی است
- چهار پایه اصلی تفکر نقادانه
- خودمحوری چیست و چرا میتواند مانع تفکر نقادانه باشد؟
- روش چیست؟ روش شناسی چیست؟ (درباره متد و متدولوژی)
- روش علمی چیست؟ چه ادعایی علمی است؟ آیا همه چیز باید علمی باشد؟
- تفکر نقادانه: گشت و گذاری در تاریخ منطق
- تعریف شناخت (Cognition) چیست؟
- تعریف تفکر چیست؟ چه زمانهایی فکر میکنیم؟
- تعریف گزاره چیست؟
- استدلال چیست؟ فرم استاندارد یک استدلال را چگونه بنویسیم؟
- تفکر نقادانه: “روایت، انشا و ادعا” با “بحث و استدلال” تفاوت دارند
- تفکر نقادانه: ادعا و ادعاشناسی
- چتر مفهومی یا واژه های چتری
- کتاب واقع نگری (کتاب واقعیت) | هانس روسلینگ
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
نویسندهی دیدگاه : طاهره خباری
نیازهای من برای بهبود چهار پایهی اصلی تفکر نقادانه، بهترتیب از بیشترین به کمترین:
کنجکاوی
استقلال رأی
احترام به استدلال درست
تواضع و فروتنی
***
اکثر اوقات اطلاعات خودم را در فضاها و از افرادی که نسبت به آنها یک شناخت نسبی دارم، دریافت میکنم. شاید بتوان گفت که من برای «مَن قالَ» اهمیت بیشتری نسبت به «ما قالَ» قائل هستم. همچنین در اکثر اوقات در جستجوی اطلاعات همسو با ارزشها و اصول خودم هستم و کمتر پیش آمده که خارج از فضای الگوها و ارزشهای خودم، اطلاعاتی را جستجو کنم.
از طرفی خیلی راحت هم نمیتوانم برخلاف الگوهای ارزشی خودم اظهار نظر کنم. مگر آنکه از قبل به این نتیجه رسیده باشم که مثلاً فلان ارزش و یا نگرش من صحیح نیست.
البته تا جاییکه توانایی تشخیص یک استدلال درست را داشته باشم، برای آن استدلال احترام قائل میشوم و همچنین سعی میکنم همیشه گوشهای از ذهنم به این نکته توجه داشته باشم که استدلالها و تحلیلهای من میتواند یا کلاً اشتباه باشد و یا دارای خطاهای کوچکی باشد.