نقاط اهرمی، نقاط کلیدی و نقاط مرزی در سیستمها
در درس قبل، به بهانه‌ی تعریف سیستم درباره چند مفهوم صحبت کردیم: مرز سیستم، تعامل بین اعضای سیستم، سیستم باز و سیستم بسته.
در این درس می‌خواهیم با مفاهیم نقاط اهرمی، نقاط کلیدی و نقاط مرزی در سیستمها آشنا شویم.
با توجه به اهمیت درک دقیق این مفاهیم، ابتدا، یک داستان ساده را با هم مرور می‌کنیم:
فرض کنید قرار است در یک سمینار به عنوان سخنران حاضر شوید.
ویدئو پروژکتور کار نمی‌کند. از یک فرد متخصص می‌خواهید که آن را بررسی کند. به شدت هم استرس دارید که چه باید کرد؟
یک متخصص می‌آید و ویدئو پروژکتور را باز میکند و می‌گوید: خوب! خوشحالم. تبریک می‌گویم. لامپ سالم است. فقط یک خازن کوچک سوخته!
شما چه خواهید گفت؟
احتمالا می‌گویید: مهم نیست که لامپ بزرگ سوخته یا یک خازن کوچک. امروز سیستم پخش اسلاید کار نمی‌کند و نمی‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
سیستم، زمانی میتواند در راستای «هدفی» که برایش تعریف شده است کار کند، که «تمام اعضا» درست و کامل در کنار یکدیگر کار کنند.
خازن کوچکتر است. لامپ تصویر بزرگتر است.
خازن ارزان‌تر است. لامپ تصویر گرانتر است.
خازن عمومی‌تر است. لامپ تصویر خاص‌تر است.
عمر خازن طولانی‌تر است یا باید باشد. عمر لامپ تصویر کمتر است یا فرض میشود که کمتر باشد.
اگر بخواهید همین الان در یک سمینار از ویدئو پروژکتور استفاده کنید، واقعیت این است که همه چیز مهم است و هیچ چیز مهم تر نیست.
حالا به سوال دوم فکر کنید:
نمایش کامل این مطلب برای کاربران آزاد متمم انجام میشود.
ثبت نام به عنوان کاربر آزاد متمم، سریع و رایگان است و کافی است برای خودتان نام کاربری و رمز عبور تعریف کنید.
شما با ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، به درس‌های مختلفی (از جمله: استعدادیابی، سبک زندگی، هوش کلامی، افعال پرکاربرد انگلیسی، مهارتهای ارتباطی و پاراگراف فارسی) دسترسی پیدا خواهید کرد.
تمرین:
یک سیستم را معرفی کنید و برای عضو کلیدی، عضو مرزی و نقطه‌ی اهرمی در آن، یک مثال بزنید.
. خیلی به ما و دوستان متممی خود لطف می‌کنید اگر حالا که وقت گذاشته‌اید و این درس را خوانده‌اید، مروری به پاسخ‌های دوستانتان در زیر آن هم داشته باشید و به برخی از آنها که به نظرتان پاسخ‌های قوی و خوبی هستند، امتیاز آموزنده بدهید.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر سیستمی به شما پیشنهاد میکند:
- تعریف سیستم چیست؟ تفکر سیستمی چیست؟ (نقشه راه درس)
- یک کلیپ تصویری درباره تفکر سیستمی (بالانس)
- فایل صوتی معرفی تفکر سیستمی
- فایل صوتی :مبانی و مفاهیم تفکر سیستمی
- تعریف سیستم و تفکر سیستمی
- چگونه میتوان به یکی از بهترین خودروسازان جهان تبدیل شد؟ (اتلی هارداسن)
- رویکرد سیستمی یعنی توجه به ترکیب (سنتز) به جای تجزیه (آنالیز)
- تفکر خطی در برابر تفکر سیستمی
- گرفتار کدامیک هستید: مشکل سیستمی یا مشکل در سیستم؟
- مبانی تحلیل سیستم (اجزا، روابط، هدف)
- نقاط اهرمی، نقاط کلیدی و نقاط مرزی در سیستمها
- راهکارها را با توجه به محدوده اثر و افق زمانی آنها تحلیل کنید
- اثر مار کبرا – کاربرد تفکر سیستمی در سیاست گذاری
- دایره همدلی | ما با چه کسانی همسرنوشت هستیم؟
- معرفی پادکست فریکونومیکس | استیون لویت و استیون دابنر
- وقتی سیستمها در برابر سیاست شما مقاومت میکنند
- آنکس که راه حل مسئله را میدانست، عاشق مسئله شده است
- تفاوت رویداد و روند در تفکر سیستمی و تحلیل سیستمها
- گاوین اشمیت: فاصله بین خبرها و فهم ما
- راسل اکاف و تدوین مدرن تفکر سیستمی
- راسل اکاف، تفکر سیستمی و هدفهای ضمنی
- مسائل چند ریشهای: زنبورهایی که ناپدید میشدند
- چه کسی مقصر است؟
- تفکر سیستمی (فایل صوتی سمینار محمدرضا شعبانعلی)
- همیشه نمیتوان از مطالعات آماری، نظریه های علمی استخراج کرد
- بازخورد یا فیدبک چیست؟
- آرکتایپهای سیستمی | جابجایی بار در سیستم
- آرکتایپهای سیستمی | موفقیت سهم موفقهاست
- آرکتایپهای سیستمی | گلولههای برفی و محدودیتهای رشد
- آرکتایپهای سیستمی | فرسایش تدریجی اهداف و استانداردها
- آرکتایپهای سیستمی | هدف گذاری اشتباه برای سیستمها
- تعریف نگرش سیستمی با یک مثال از پیتر سنگه
- نگرش سیستمی و مرور آن توسط راسل اکاف (۱)
- راسل اکاف: نگرش سیستمی، تحلیل مستقل از محیط را نمیپذیرد (۲)
- آیا نمایشگاه کتاب به کتابفروشیها آسیب میزند؟
- مالیات آمازون یک راهکار سیستمی است یا غیرسیستمی؟
- پارادوکس ایکاروس – همان چیزی که موفقمان کرده میتواند باعث شکستمان شود
- درباره مصرف پلاستیک و حفظ محیط زیست | تجربه ذهنی
- پیتر سنگه و چند جمله کوتاه در مورد تفکر سیستمی
- کتاب پنجمین فرمان نوشته پیتر سنگه درباره سازمان یادگیرنده
- کتاب رقص تغییر | چالشهای تغییر پایدار | پیتر سنگه
- پروژه پایانی درس تفکر سیستمی
نویسنده‌ی دیدگاه : علیرضا امیری
خانم حسینی از آنجا که در چند جمله آخرتان فرموده اید: "پس عضو مهم تر در سیستم ها وجود دارد"، من فکر میکنم باید اینطور برایتان مسئله را باز کنم:
ببینید این درس میخواهد به ما بگوید: در هر سازمانی هر شخص مهم است هر کارکتر و هر جزء مهم است، این اجزا با هم یک کل و یک سیستم خوب و چفت و بست دار را تشکیل میدهند. برای مثال: اگر آبدارچی چایی خود را به موقع نیاورد خستگی در تن کارکنان آن سازمان کارشان را تضعیف میکند و یا ممکن است یک مهمان از اینکه پذیرایی نشده برداشت غلطی از اینکه به او احترام نگذاشته اند بکند. بنابراین باید خود "آبدارچی" به این مسئله پی ببرد (در اصل مدیران باید به او آموزش دهند) که کار او کمتر از کار مدیر شرکت نیست. باید آبدارچی بفهمد که کارش بسیار بسیار مهم است و دست کمی از کار رئیسش ندارد. و اگر بفهمد که در این سیستم کار او (با آنکه در ظاهر یک کار چیپ به نظر میرسد) و خود او، یکی از مهمترین اجزا هستند و این مسئله در کلیت سازمان میتواند اثرگذاری چشمگیری داشته باشد در نتیجه همه ی اجزا به یک اندازه مهم میشوند. مهم برای خودشان و مهم برای سازمانشان.
پس مسئله ی "مهم تر" حل میشود یعنی در اصل "همه مهم اند"، "همه به یک اندازه مهم اند"
و میماند اعضای کلیدی که به طبع هسته ی مرکزی این سازمان هستند، اهرمها که نیروهای پیش برنده ی سازمانند و اعضای مرزی که لایه ی بیرونی و بنوعی محل تماس سازمان با دنیای بیرون سازمان است.
شاد و پیروز باشید.
یا هو ...