تفاوت تصمیم گیری و تصمیم سازی

تصمیم گیری و تصمیم سازی دو مفهومی هستند که گاه، از تفاوت آنها غافل میشویم.
معمولاً این تصمیم گیری است که شهرت بیشتری دارد و بیش از تصمیم سازی مورد توجه قرار میگیرد؛ به همین علت، این درس کوتاه و البته مهم را به تأکید بر مفهوم تصمیم سازی اختصاص دادهایم.
ابتدا به تفاوت تصمیم گیری و تصمیم سازی میپردازیم و سپس، به چند نکته دربارهی اهمیت نقش تصمیم سازان اشاره خواهیم کرد.
مفهوم تصمیم سازی چیست؟
میدانیم که یکی از مراحل مهم تصمیم گیری، انتخاب کردن است.
دانش و مهارت حل مسئله، به عنوان بخشی از فرایند تصمیم گیری، به ما کمک میکند تا گزینههای پیش رو را بیابیم و تشخیص دهیم. سپس، با انتخاب یکی از گزینهها، تصمیمگیری به پایان میرسد.
چه در محیط خانه و خانواده و چه در کسب و کارها و سازمانهای بزرگ، پیش میآید که مسئولیت انتخاب گزینهی نهایی بر عهدهی یک نفر گذاشته میشود؛ اما فرد یا افراد دیگری هستند که در مراحل قبلی تصمیم گیری، نقش ایفا میکنند.
گردآوری اطلاعات و تحلیل آنها، معرفی منابعی که میتوان به آنها مراجعه کرد، فهرست کردن گزینهها و برآورد هزینه و دستاورد هر گزینه، از جمله فعالیتهایی است که پیش از انتخاب نهایی انجام میشود و ممکن است انتخابکنندهی نهایی (فرد تصمیمگیر) آنها را بر عهدهی افرادی دیگر بگذارد.
کسانی که تا قبل از مرحلهی انتخاب نهایی، در تصمیم گیری نقش ایفا میکنند، تصمیم ساز نامیده میشوند.
چند مثال از افراد تصمیم ساز
حتماً با خواندن تعریف تصمیم سازی، مثالهای بسیاری به ذهن شما خطور کرده است.
بنابراین در اینجا صرفاً به چند مثال محدود اکتفا میکنیم:
پشتیبانی از تصمیم یا تصمیمیاری (Decision Support)
هنگام اشاره به مفهوم تصمیم سازی و تفاوت آن با تصمیم گیری، اصطلاح دیگری هم هست که مورد توجه قرار میگیرد و آن، تصمیم یاری (Decision Support) است.
تصمیم سازی، میتواند آگاهانه یا ناآگاهانه باشد. همچنین میتواند سازنده یا مخرب باشد. اما تصمیمیاری دارای بار معنایی مثبت است.
تصمیمیاری را میتوان یک وظیفه یا کارکرد در نظر گرفت. وظیفه و کارکردی که میتواند برای یک انسان یا یک سیستم تعریف شود.
مثلاً ممکن است از یک مدیر بشنوید که میگوید من سیستم CRM را به عنوان یک ابزار Decision Support مدیریتی میبینم و از آن، برای بهبود کیفیت تصمیمهایم استفاده میکنم.
دربارهی سیستمهای پشتیبانی از تصمیمگیری یا سیستمهای تصمیمیاری (Decision Support Systems) در درس جداگانهای صحبت خواهیم کرد.
بنابراین، فعلاً هدف این درس، صرفاً تأکید بر تفاوت تصمیم گیری و تصمیم سازی است.
دسترسی کامل به مجموعه درسهای تصمیم گیری و حل مسئله برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. با فعال کردن اشتراک ویژه به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا میکنید که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
فهرست درسهای مختص کاربران ویژه متمم
بررسیهای ما نشان داده که دوستان متممی علاقهمند به تصمیم گیری و حل مسئله از درسهای زیر هم استقبال میکنند:
تفکر سیستمی | تفکر استراتژیک | مهارت یادگیری
شخصیت شناسی | خودشناسی | حمایت اجتماعی | استرس
زندگی شاد | مدیریت انگیزه | عزت نفس
مدل ذهنی | مشاوره مدیریت | کوچینگ
دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درسها)
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
چه مثالها و تجربههایی در زمینهی تصمیمگیری و تصمیمسازی دارید که فکر میکنید میتواند برای دوستانتان مفید باشد؟
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تصمیم گیری به شما پیشنهاد میکند:
- مهارت تصمیم گیری درست در مدیریت و زندگی
- تعریف تصمیم گیری چیست؟
- انواع تصمیم گیری در مدیریت و زندگی
- فایل صوتی درباره تصمیم گیری
- تصمیم گیری درست الزاماً به نتیجه مطلوب منتهی نمیشود
- تصمیم خوب و تصمیم بد
- پشیمانی در تصمیم گیری: کارآفرینی انتخاب من نبود
- تفاوت تصمیم گیری و تصمیم سازی
- هشت خرده مهارت برای تصمیم گیری بهتر و حل مسئله
- دانلود کتاب صوتی دشواری انتخاب (تناقض انتخاب) | بری شوارتز
- مرور سرفصل های درس تصمیم گیری در دانشگاهها
- تاریخچه نظریه های تصمیم گیری در مدیریت
- فوبیای تصمیم گیری | ریشه تردید در تصمیم گیری
- تصمیم های سخت زندگی و درد راههای نرفته
- روش های تصمیم گیری | آشنایی با سیستم یک و دو در فرایند تصمیم گیری
- ارزشهای شما در کار و زندگی چه هستند؟ (سلسله مراتب ارزشها)
- پرسشنامه ارزشهای شخصی
- اخلاق هوش مصنوعی | مسئله تراموا
- تکنیک های تصمیم گیری | استفاده از گروه مشاوران فرضی
- تکنیک های تصمیم گیری | ثبت و مرور تصمیمها
- در دفاع از پرتاب کردن سکه!
- خطاهای شناختی یا خطاهای ذهنی | معرفی انواع خطاهای شناختی
- تعریف سوگیری چیست؟ انواع سوگیری کدام است؟
- تشخیص بهتر سوگیری های ذهنی
- هیوریستیک و مغز خطاساز | میان برهای ذهنی
- برخورد گزینشی با اطلاعات و خطای تایید خود
- خطای تمرکز بر آخرین اطلاعات
- ترس از دست دادن و دام حفظ وضعیت موجود
- اثر لنگر انداختن چیست؟ چگونه میتوان این سوگیری شناختی را کاهش داد؟
- سوگیری خوش بینی | وقتی احتمالات واقعی را فراموش میکنیم
- اثر پلتزمن | کمربند ایمنی بهتر است یا میخ؟
- جاشوا بل و ویولن نوازی در ایستگاه مترو | مرور یک داستان آشنا
- تعارض شناختی (ناهماهنگی شناختی)
- کتاب کی بود کی بود؟ | وقتی خودمان را توجیه میکنیم
- خطای درک نادرست دامنه ارزیابی و مقیاس مسئله
- اعتماد به نفس بیش از حد
- استریوتایپ یا تفکر قالبی: معتقد به آن هستید یا قربانی آن؟
- خطای هاله ای یا اثر هاله ای چیست و چه اثراتی ایجاد میکند؟
- کدام توالت را انتخاب کنم؟ | دن اریلی
- سوگیری هنگام قضاوت درباره قهرمانان
- مجموعه کلیپ تصویری سمینار تصمیم گیری و انتخاب
- آنچه در میان سر و صداها گم میشود
- باید پای خودت گیر باشد! – مطلب تکمیلی تصمیم گیری
- چند نکته درباره تصمیم گیری برای کسب و کار
- سوالهای مصاحبه شغلی | سنجش توانایی تصمیم گیری
- پروژه پایانی درس تصمیم گیری
- کتاب تفکر، سریع و کند نوشته دانیل کانمن
- کتاب هنر شفاف اندیشیدن | رولف دوبلی | عادل فردوسی پور
- معرفی کتاب انتخابها، ارزشها و چارچوبها (دنیل کانمن)
- معرفی دنیل کانمن و کتابهای او
- هربرت سایمون (زندگینامه و دستاوردها)
- هوارد رایفا – از بنیانگذاران دانش تصمیم گیری
- اتاق خبر | درس تصمیم گیری
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
نویسندهی دیدگاه : ساجده ممتازیان
با درس های دکتر علیرضا شیری بود که برای اولین بار با اهمیت مفهوم «تصمیم سازی » تو روابط عاطفی آ شنا شدم. ایشون میگفتند:«وقتی دختری نقش خودش روتو تو تصمیم سازی نادیده میگیره بازی رو تماما به طرف مقابل واگذار میکنه و پسر رو متهم میکنه به بد یا بی تصمیمی
توروابط عاطفی معمولا نقطه ای هست که بهش میگیم نقطه ی عطف رابطه ، یه دوراهی سرنوشت ساز که تعیین میکنه رابطه ادامه پیدا کنه یا برای همیشه از بین بره در اینجا رفتار هر دو طرف یا یکی از طرفین کاملا میتونه تصمیم ساز باشه
مورد بعدی اینکه دوستان ما خیلی میتونن برای ما تصمیم ساز باشند حتی باسبک
زندگی شون . من دوستی دارم که به رشد و خودسازی اهمیت میده، مرتب ورزش میکنه و هر روز زبان میخونه متوجه شدم خیلی از تصمیماتی که من برای زندگی خودم گرفتم کاملا متاثر از زندگی دوستم بوده .
تصمیم سازی های مخرب
بعضیا سبک ارتباطی مخربی دارن ، منظورم کسانی هستن که توی رابطه استثمار گرانه رفتار میکنن و طرف مقابل رو وادار میکنن تصمیم موردنظر اونا رو بگیره گاهی اونقدر این کار رو دقیق و باظرافت انجام میدن که فکر میکنی واقعا هیچ گزینه ی دیگه ای وجود نداره جز همین که اونا میخان
گاهی حواسمون نیست که دیگران چقدر هوشمندانه ( از نظرخودشون ) سعی میکنن ما رو تحت تاثیر قرار بدن فرض کن رفتی نمایشگاه ماشین و تصمیم داری ماشین بخری فروشنده طوری از مزایای خرید فلان ماشین تعریف میکنه که تصور میکنی اگه این ماشین رو نخری بزرگترین ضرر زندگی ات رو متحمل شدی و دیگه هیچ وقت نمیتونی خودتو ببخشی