درباره اهمیت ترجمه و مترجمان | الکساندر پوشکین

قاعدتاً فضای مجموعه‌ی دعوت به گفتگو را در متمم به خوبی می‌شناسید.

هر چند روز یک‌بار، یکی از جمله‌های روزانه‌ی پیام اختصاصی را انتخاب می‌کنیم و به بحث می‌گذاریم.

بر خلاف سایر بخش‌های متمم که معمولاً به رابطه‌ی بین گفته‌ها و گویندگان توجه فراوان داریم، در دعوت به گفتگو جمله‌های بزرگان را صرفاً بهانه‌ای می‌کنیم تا به موضوعاتی بپردازیم که در بخش‌های دیگر متمم، فرصت و فضایی برای پرداختن به آن‌ها وجود ندارد.

به قول انگلیسی‌زبان‌ها، این جمله‌ها را در حد Discussion prompt و به تعبیر خودمان، جرقه‌ی آغاز گفتگو در نظر می‌گیریم.

جمله‌هایی که قرار است تلنگری برای اندیشیدن و فرصتی برای ساماندهی بهتر به دانسته‌ها و تجربه‌ها و نیز بهانه‌ای برای حرف زدن و تبادل نظر با دوستان‌مان هستند.

این بار جمله‌ای از الکساندر پوشکین، نویسنده و شاعر نامدار روسی را درباره‌ی ترجمه انتخاب کرده‌ایم:

بحث درباره‌ی این جمله، می‌تواند فرصتی ارزشمند برای صحبت درباره‌ی نکاتی باشد که همه کمابیش در ذهن خود داشته و داریم، اما کمتر در گفتگوها به آن‌ها می‌پردازیم:

• تا چه حد با این جایگاه ویژه‌ای که پوشکین به مترجمان داده همفکر هستیم؟
• کدام مترجمان را مصداق این جمله‌ی پوشکین می‌دانیم و واقعاً آن‌ها را پست‌چی یا پُلی میان تمدن‌ها می‌دانیم؟
• آیا واقعاً در ذهن ما، مترجمان جایگاه والایی دارند؟
• چرا نمونه‌های فراوانی از مترجمانی می‌بینیم که حاضر نیستند به منابع خود اشاره کنند و اصرار دارند که هر آن‌چه – در علم یا ادبیات – می‌نویسند، حاصل الهامات شخصی خودشان است؟
• آیا مصداق‌های ترجمه و مترجمان را باید فقط در انتقال پیام‌ها از زبانی به زبان دیگر جستجو کنیم؟ یا این‌که می‌توانیم انتقال مفاهیم از یک گروه به گروه دیگر در بستر یک جامعه‌ی واحد را هم مصداق ترجمه می‌دانیم؟ (مثلاً یک پزشک که خبرها و تحقیقات پزشکی را به زبان ساده برای مخاطبانی که پزشک نیستند، می‌نویسد و گزارش می‌کند).
• برخی از ما – و شاید بسیاری از ما – علاقه‌مند هستیم که عنوان مولف در کنار نام‌مان بنشیند. آیا مترجم بودن هم چنین جایگاهی در ذهن‌ و هدف‌گذاری‌های زندگی ما دارد؟

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری پرورش تسلط کلامی به شما پیشنهاد می‌کند: