اهداف توسعه پایدار | چه شاخصهایی برای توسعه تعریف شدهاند؟

«توسعه پایدار» از جمله اصطلاحات زیبایی است که زیاد در مورد آن میشنویم، اما اتفاقنظر چندانی دربارهی مفهوم آن وجود ندارد.
واقعاً برای تجربهی «توسعه پایدار» چه باید کرد؟ چه اهدافی باید مورد توجه قرار بگیرند؟ چه بایدها و نبایدهایی را لازم است در برنامهریزیها و سیاستگذاریهای خود لحاظ کنیم؟
ما در درس سیستمهای کنترل مدیریت بارها از اهمیت شاخص و #تقسیمبندی شاخصها سخن گفتهایم و توضیح دادهایم که اگر نتوانیم یک مفهوم را به شکل دقیق تعریف کرده و شاخصهای اندازهگیری آن را مشخص کنیم، در مدیریت آن نیز چندان موفق نخواهیم بود.
با توجه به این نکته، چه فاکتورهایی را میتوان به عنوان شاخصهای توسعه پایدار تعریف کرد؟ آیا فرد یا سازمانی اهداف توسعه پایدار را مشخص کرده و آنها را به صورت کمّی تعیین کرده است؟
برنامهی توسعهی سازمان ملل متحد (UNDP) از اجلاس ریو دو ژانیرو در سال ۲۰۱۲ تا سال ۲۰۱۵ کوشید مجموعهای از اهداف توسعه پایدار را تعریف کند و بگوید که چه شاخصهایی باید در این زمینه مورد توجه قرار گیرند (برای تعیین مقدار هدف در هر شاخص، افق پانزدهساله، یعنی سال ۲۰۳۰ درنظر گرفته شد).
این سازمان طی سالهای اخیر، گزارشی را به شکل سالانه منتشر کرده و وضعیت کشورها را از نظر حرکت در مسیر اهداف توسعه پایدار گزارش میدهد.
گزارش سال ۲۰۲۰ در قالب ۵۲۰ صفحه تهیه شده و در صورت تمایل میتوانید فایل PDF آن به کمک لینک زیر دانلود کنید و بخوانید:
گزارش سازمان ملل درباره دستیابی به اهداف توسعه پایدار
به طور مشخص در صفحههای ۲۵۸ و ۲۵۹ این گزارش، میتوانید وضعیت ایران را در این حوزه از نگاه UNDP ببینید و بخوانید.
مستقل از اینکه وضعیت ایران در این سند چگونه گزارش شده است، مرور شاخصهایی که برای سنجش توسعه پایدار مورد توجه قرار میگیرند، میتواند آموزنده و الهامبخش باشد.
در ادامه به بررسی هفده شاخص اصلی در سنجش توسعه پایدار میپردازیم. در پایان اشاره خواهیم کرد که تعریف این شاخصها، منتقدانی هم داشته و این هفده شاخص الزاماً مورد قبول همهی اندیشمندان و متفکران جهان نیست.
دسترسی کامل به مجموعه درسهای سیستم های کنترل مدیریت و شاخصهای مدیریتی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
البته با فعال کردن اشتراک ویژه به درسهای بسیار بیشتری دسترسی پیدا میکنید که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
ضمناً با توجه به علاقهی شما به سیستمهای کنترل مدیریت، درسهای زیر در متمم میتوانند برایتان در اولویت بالاتری قرار بگیرند:
دوره MBA متمم (پیگیری منظم مجموعه درسها)
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری آشنایی با سیستم کنترل مدیریت به شما پیشنهاد میکند:
- مفهوم کنترل در مدیریت و سازمان چیست؟
- تفاوت دو نگرش نرم و سخت در مدیریت
- سه ویژگی اصلی کنترل مدیریتی
- آشنایی با اجزای سیستم کنترل
- شاخص چیست؟ استعارهای برای درک بهتر شاخص
- شاخصها هم کهنه میشوند و نیاز به بازنگری دارند
- تقسیم بندی شاخصها: شاخصهای کمی در برابر شاخصهای کیفی
- تقسیم بندی شاخصها: شاخصهای پیشرو در مقابل شاخصهای تاخیری
- شاخص لباس زیر مردانه – یک شاخص پیشرو اقتصادی
- یک تمرین برای تعریف شاخص و فکر کردن بیشتر به شاخصها
- تقسیم بندی شاخصها: شاخصهای طولی در برابر شاخصهای مقطعی
- شاخص های کلیدی عملکرد (KPI) | تفاوت شاخص های عملکردی و عملیاتی
- شاخصهای پیش بینی کننده و نقش آنها در تحلیل سیستمها
- شاخصهای پرآوازه و میان تهی
- فرایند چیست؟ اهمیت تعریف و مدیریت فرایندهای کسب و کار
- بنچ مارکینگ چیست؟ الگوبرداری از دیگران چه کاربردی دارد؟
- بازخوانی و مرور یک نمونه بنچ مارکینگ تاریخی
- تعریف انحراف (Deviation) در کنترل سیستمها
- سیستم کنترل متوازن چیست؟
- معرفی شاخص های کلان اقتصادی: شاخص حرص و ترس (VIX و FGI)
- تولید ناخالص داخلی (GDP) و درآمد سرانه (شاخصهای کلان اقتصادی)
- شاخص ESG | سنجش اخلاق کسب و کار و مدیریت مسئولانه
- شاخص جینی چیست؟ آشنایی با منحنی لورنز و نحوه محاسبه ضریب جینی
- آیا میخواهید مفهوم شاخصها را بهتر بشناسید؟ (راهنمای حل تمرین)
- اهداف توسعه پایدار | چه شاخصهایی برای توسعه تعریف شدهاند؟
- تعریف بودجه ریزی چیست؟ کجا به برنامه ریزی نیاز دارم و کجا به بودجه ریزی؟
چند مطلب پیشنهادی از متمم:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
ثبتنام | اطلاعات بیشتر فهرست درسهای متمم
نویسندهی دیدگاه : محمدرضا قرهداغی
یکی از سازمانهای دیگر که در این زمینه فعالیت دارد، موسسه لگاتوم میباشد.
این موسسه با شاخص رفاه یا Prosperity Index که گزارش سالانهای در مورد کشورهای جهان دارد، شناخته میشود.
در آخرین گزارش این موسسه که مربوط به سال 2019 میباشد، ایران رتبه 119 در بین 167 کشور ارزیابی شده را داراست.
فاکتورهای ارزیابی این موسسه که تعداد آنها در طی سالیان متمادی افزایش پیداکردهاند، عبارتند از:
امنیت و ایمنی
آزادیهای شخصی
حکومت
سرمایههای اجتماعی
محیط سرمایهگذاری
شرایط تاسیس شرکت
زیرساخت دسترسی بازار
کیفیت اقتصاد
شرایط زندگی
سلامت
آموزش
محیط طبیعی
از دید این موسسه، رتبه اول مربوط به کشور دانمارک، رتبه دوم مربوط به نروژ و رتبه سوم مربوط به سوییس میباشد.
ملاک این موسسه در ارزیابیها، توسعه همهجانبه و ترجیحاً یکسان در تمام فاکتورها میباشد بهنحویکه کشور دانمارک باوجوداینکه در زمینه آزادیهای شخصی، حکومت، سرمایه اجتماعی و محیط سرمایهگذاری رتبه اول را ندارد، اما به دلیل رتبه کلی بالاتر، رتبه اول را داراست.
این لینک مربوط به رتبهبندی سال 2019 کشورها و این لینک وضعیت ایران در این سال را نشان میدهد.