ادوین لاک کیست؟ | نظریه پرداز روانشناسی سازمانی و هدف گذاری
نام ادوین لاک (Edwin A. Locke) برای دوستان متممی ناآشنا نیست. لاک نظریه پرداز، پژوهشگر، نویسنده، سخنران و مشاوری شناخته شده در زمینه مدیریت کسب و کار است. به همین علت، به بهانههای مختلف در درسهای متمم به او اشاره کردهایم. از جمله این موارد میتوان به دوره صوتی آموزش هدف گذاری و نیز معرفی کتاب نظریه هدف گذاری او در فهرست کتاب های مدیریتی اشاره کرد.
جدا از این اشارهها، از آنجا که نقش لاک در توسعه دانش مدیریت و نیز تغییر نگاه سنتی به مدیریت بسیار برجسته است، و نیز با توجه به این که او یکی از مطرحترین دانشمندان در حوزهٔ روانشناسی صنعتی و سازمانی است، و نیز در موضوعات متنوعی مانند رهبری، روانشناسی موفقیت، رضایت شغلی، موفقیت شغلی و توسعه فردی هم آثار ارزشمندی دارد، تصمیم گرفتیم یکی از درسهای مجموعهٔ متفکران مدیریت را به معرفی ادوین لاک، بررسی زندگینامه او و نیز روایت برخی از بخشهای جالب و جذاب زندگیاش اختصاص دهیم.
چند نکتهٔ کوچک زندگینامهای
ادوین ای. لاک در سال ۱۹۳۸ به دنیا آمده است و اکنون نهمین دههٔ زندگی خود را میگذراند.
او مقطع کارشناسی روانشناسی را در دانشگاه هاروارد به پایان رسانده و مقاطع تکمیلی را تا دکتری روانشناسی صنعتی و سازمانی در دانشگاه کورنل گذرانده است.
لاک بعداً به دانشگاه مریلند در کالجپارک رفت و باقیماندهٔ سالهای کاری خود را در سمتهای مختلف آموزشی، پژوهشی و اجرایی در آنجا گذراند.
بر طبق آنچه در وبسایت شخصی او آمده (+)، لاک ۱۳ کتاب منتشر کرده و ۳۳۶ فصل نیز برای کتابهای دیگر نوشته است (همانطور که میدانید در بسیاری از کتابهای پژوهشی و مرجع، تألیف هر فصل به پژوهشگر یا صاحبنظری در همان رشته سپرده میشود و هر کتاب به تعداد فصلها و گاهی بیشتر از تعداد فصلهایش، نویسنده دارد).
آثار قدیمیتر لاک بیشتر در زمینه روانشناسی سازمانی، هدف گذاری، بهبود عملکرد، رفتار سازمانی و موفقیت و ثروتآفرینی بوده. اما در سالهای اخیر تألیفاتش بیشتر به سمت موضوعات فلسفی (مانند پستمدرنیسم در مدیریت و موضوع جبر و اختیار) سوق پیدا کرده است.
اگرچه فعلاً به درسهای ما در متمم مربوط نیست، اما لازم است اشاره کنیم که رویکرد فلسفی ادوین لاک بهشدت تحت تأثیر آراء و نظرات آین رند (Ayn Rand) است.
آین رند نویسنده و متفکری است که به طرز عجیب و نانوشتهای در جامعهٔ ادبی و فرهنگی ایران بایکوت شده است. کافی است به این نکتهٔ عجیب توجه کنید که رمان «اطلس شانهاش را بالا انداخت / Atlas Shrugged» که یکی از رمانهای بسیار تأثیرگذار و پرمخاطب جهان است و در سایت آمازون بیش از ۲۰۰۰۰ نفر به آن امتیاز با میانگین ۴.۵ دادهاند، تا سال ۱۴۰۱ در ایران ترجمه نشده بود. آن هم در شرایطی که رمانهای بسیار کماهمیت، بارها توسط ناشران و مترجمان مختلف ترجمه شده و به بازار عرضه میشوند.
ادوین لاک؛ نظریه پرداز برجسته روانشناسی صنعتی و سازمانی
جایگاه لاک به عنوان یک نظریه پرداز بزرگ در مدیریت آنقدر تثبیت شده که اسمیت و هیت در کتاب بسیار معتبر The Process of Theory Development (انتشارات دانشگاه آکسفورد) برای آموزش فرایند شکلگیری نظریهها، یکی از فصلها را به لاک اختصاص دادهاند تا او توضیح دهد که اساساً یک نظریه چگونه به وجود میآید و نظریهپردازها چگونه فکر میکنند که به یک نظریهٔ بزرگ و ارزشمند میرسند.
قطعاً لاک بخش بزرگی از این جایگاه را بهواسطهٔ نظریه هدف گذاری و سایر پژوهشهایش در روانشناسی صنعتی و سازمانی کسب کرده است. اما او کارها، پژوهشها و تحلیلهای متنوع دیگری هم انجام داده که اغلبشان مورد توجه دانشگاهیان و پژوهشگران قرار گرفته است.
حتی اگر نقدهای او را نپسندید و با روش یا منطق تحلیلش موافق نباشید، باز هم معمولاً حرفها و ایدههایی در میان حرفهایش پیدا میکنید که میتواند آموزنده باشد.
نقد او بر مفهوم هوش هیجانی از جمله همین نقدهای آموزنده است. او در مقالهای در سال ۲۰۰۵ منتشر کرد توضیح داد که اصطلاح هوش هیجانی آنقدر باز و گسترده تعریف شده که تقریباً همهچیز را پوشش میدهد. جدا از این که اساساً مصداق «هوش» هم محسوب نمیشود (+). طبیعتاً این نوع نقدها باعث نمیشود که موضوع هوش هیجانی کنار گذاشته شود. اما همین تذکر و شیوهٔ تحلیل لاک باعث میشود کسانی که در زمینهٔ آموزش هوش هیجانی کار میکنند، اندکی محتاطتر بوده و ادعاهای بزرگنماییشدهٔ خود را تعدیل کنند.
در ادامه به بخشی از موارد تأثیرگذاری لاک در مدیریت اشاره میکنیم و خاطرهای کوتاه و جالب را هم از زبان دوست و همکارش گری لیثام نقل خواهیم کرد. پس از این درس ذهنتان برای مطالعهٔ درسهای دیگر و آشنایی بیشتر با زوایای مختلف مدل ذهنی ادوین لاک و نظریهها و رویکرد او آماده خواهد شد.
دسترسی کامل به این درس و تعدادی دیگر از درسهای پیشرفتهٔ نویسندگان و متفکران مدیریت برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است. با عضویت ویژه علاوه بر دسترسی به این درسها به مجموعهٔ گستردهتری از درسها به شرح زیر دسترسی پیدا میکنید:
البته بررسیهای آماری ما نشان داده که علاقهمندان به این درس، معمولاً از درسهای زیر بیشتر از سایر درسهای متمم استقبال کردهاند:
مشاوره مدیریت | کوچینگ | رفتار سازمانی
مدل ذهنی | استعدادیابی | مسیر شغلی
مذاکره | روانشناسی پول | مدیریت جلسه
کارآفرینی | استراتژی | پلتفرمها
تذکر: برای دسترسی به محتوای این درس، صرفاً عضو شدن و پرداخت هزینهٔ عضویت کافی نیست و باید تمرین ورود به بحث را هم انجام دهید. انجام این تمرین بسیار ساده فقط حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه از وقت شما را میگیرد.
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری متفکران کلاسیک مدیریت به شما پیشنهاد میکند:
برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)
با متمم همراه شوید
آیا میدانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور میتوانید به جمع متممیها بپیوندید؟
۰ نظر برای ادوین لاک کیست؟ | نظریه پرداز روانشناسی سازمانی و هدف گذاری