اثر مار کبرا – کاربرد تفکر سیستمی در سیاست گذاری
پیش‌نیاز مطالعه این درس:
از دوستان عزیز متممی انتظار می‌رود پس از مطالعه این درس بتوانند:- داستان مربوط به اثر کبرا یا اثر مار کبرا (Cobra Effect) را تعریف کنند.
- داستان مربوط به اثر موش (Rat Effect) را تعریف کنند.
- بتوانند برای اثر کبرا در زمینه‌های دیگر (شامل زندگی فردی و اجتماعی و نیز حوزه‌ی کسب و کار) مثال بزنند.
- اصلاح Counter-intuitive یا مخالف شهود اولیه (یا ضد شهود) را به خاطر بسپارند و به کار ببرند.
در درس قبل به این نکته‌ی مهم پرداختیم که وقتی برای یک مشکل یا چالش، راهکاری ارائه می‌کنیم، نمی‌توانیم به سادگی در مورد اثربخش بودن یا نبودن آن راهکار یا هزینه‌های احتمالی آن راهکار قضاوت کنیم.
برای اینکه بتوانیم در مورد اثرات و نتایج یک راهکار قضاوت کنیم، باید ابتدا از خود بپرسیم که اثرات این راهکار را در کدام حوزه‌ها مد نظر داریم؟ همچنین به این سوال هم پاسخ بدهیم که اثرات این راهکار را در چه مدت زمان، مورد توجه قرار می‌دهیم؟
این مبحث که در کتاب‌های علمی تحت عنوان توجه به محدوده‌ی اثر و افق زمانی مطرح می‌شود، در گفتگوها و کتاب‌های عمومی‌تر، با عنوان اثر کبرا یا اثر مار کبرا مورد بحث قرار می‌گیرد.
در این درس، داستانی را که باعث شکل‌گیری این اصطلاح شده است، با هم مرور می‌کنیم.
سالها پیش وقتی هند مستعمره‌ی انگلیسی‌ها بود، تعداد مارهای کبرا در سطح شهر دهلی به میزان چشم‌گیری افزایش یافته بود.
این مسئله یک خطر جدی محسوب می‌شد و باید به شکلی برای آن چاره‌اندیشی می‌کردند.
دولت احساس کرد به تنهایی نمی‌تواند از عهده‌ی مدیریت این وضعیت و رفع این چالش برآید. به همین علت تصمیم گرفته شد که از مشارکت شهروندان هم برای رفع این مشکل استفاده شود.
دسترسی کامل به مجموعه درس‌های تفکر سیستمی برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
با عضویت ویژه در متمم، علاوه بر دسترسی به مجموعه درس‌های تفکر سیستمی، به مجموعه گسترده‌تری از درس‌ها به شرح زیر نیز دسترسی پیدا خواهید کرد:
البته اگر تفکر سیستمی برای شما جذاب است، شاید بهتر باشد از میان درس‌ها و مطالب مطرح شده، ابتدا مطالعه‌ی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:
گزینه‌ی دیگر هم، پیگیری منظم مجموعه درس‌های دوره MBA متمم است.
این درس یک بخش تشویقی دارد
عنوان مطلب تشویقی: دزدان دریایی کارائیب
بخش تشویقی برای کسانی نمایش داده می‌شود که تمرین همین درس را انجام داده‌‌اند.
پس از ثبت تمرین درس و انتشار آن توسط متمم، دوباره به همین درس مراجعه کنید تا بخشی را که به محتوای درس اضافه خواهد شد ببینید.
تمرین و مشارکت در بحث
چه مثال‌های دیگری در ذهن دارید که از جنس اثر کبرا یا اثر موش باشند؟
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر سیستمی به شما پیشنهاد می‌کند:
- تعریف سیستم چیست؟ تفکر سیستمی چیست؟ (نقشه راه درس)
- یک کلیپ تصویری درباره تفکر سیستمی (بالانس)
- فایل صوتی معرفی تفکر سیستمی
- فایل صوتی :مبانی و مفاهیم تفکر سیستمی
- تعریف سیستم و تفکر سیستمی
- چگونه میتوان به یکی از بهترین خودروسازان جهان تبدیل شد؟ (اتلی هارداسن)
- رویکرد سیستمی یعنی توجه به ترکیب (سنتز) به جای تجزیه (آنالیز)
- تفکر خطی در برابر تفکر سیستمی
- گرفتار کدامیک هستید: مشکل سیستمی یا مشکل در سیستم؟
- مبانی تحلیل سیستم (اجزا، روابط، هدف)
- نقاط اهرمی، نقاط کلیدی و نقاط مرزی در سیستمها
- راه‌کارها را با توجه به محدوده اثر و افق زمانی آنها تحلیل کنید
- اثر مار کبرا – کاربرد تفکر سیستمی در سیاست گذاری
- دایره همدلی | ما با چه کسانی همسرنوشت هستیم؟
- معرفی پادکست فریکونومیکس | استیون لویت و استیون دابنر
- وقتی سیستمها در برابر سیاست شما مقاومت میکنند
- آنکس که راه حل مسئله را میدانست، عاشق مسئله شده است
- تفاوت رویداد و روند در تفکر سیستمی و تحلیل سیستمها
- گاوین اشمیت: فاصله بین خبرها و فهم ما
- راسل اکاف و تدوین مدرن تفکر سیستمی
- راسل اکاف، تفکر سیستمی و هدفهای ضمنی
- مسائل چند ریشهای: زنبورهایی که ناپدید میشدند
- چه کسی مقصر است؟
- تفکر سیستمی (فایل صوتی سمینار محمدرضا شعبانعلی)
- همیشه نمیتوان از مطالعات آماری، نظریه های علمی استخراج کرد
- بازخورد یا فیدبک چیست؟
- آرکتایپهای سیستمی | جابجایی بار در سیستم
- آرکتایپهای سیستمی | موفقیت سهم موفقهاست
- آرکتایپهای سیستمی | گلولههای برفی و محدودیتهای رشد
- آرکتایپهای سیستمی | فرسایش تدریجی اهداف و استانداردها
- آرکتایپهای سیستمی | هدف گذاری اشتباه برای سیستمها
- تعریف نگرش سیستمی با یک مثال از پیتر سنگه
- نگرش سیستمی و مرور آن توسط راسل اکاف (۱)
- راسل اکاف: نگرش سیستمی، تحلیل مستقل از محیط را نمیپذیرد (۲)
- آیا نمایشگاه کتاب به کتابفروشیها آسیب میزند؟
- مالیات آمازون یک راهکار سیستمی است یا غیرسیستمی؟
- پارادوکس ایکاروس – همان چیزی که موفقمان کرده میتواند باعث شکستمان شود
- درباره مصرف پلاستیک و حفظ محیط زیست | تجربه ذهنی
- پیتر سنگه و چند جمله کوتاه در مورد تفکر سیستمی
- کتاب پنجمین فرمان نوشته پیتر سنگه درباره سازمان یادگیرنده
- کتاب رقص تغییر | چالشهای تغییر پایدار | پیتر سنگه
- پروژه پایانی درس تفکر سیستمی
1,056 نکته برای اثر مار کبرا – کاربرد تفکر سیستمی در سیاست گذاری