Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu


اثرات و عوارض کم خوابی و بی خوابی


عوارض کم خوابی چه هستند؟ عواقب و اثرات کم خوابی با تأکید ویژه بر جنبه‌های cognitive

سبک زندگی امروزی متوسط زمان خواب ما انسانها را کاهش داده است:

حجم زیاد کارها و مشکلات اقتصادی، استرس و فشار روانی در زندگی شخصی و شغلی، حضور پررنگ شبکه‌های اجتماعی و ابزارهای ارتباط دیجیتال در زندگی ما، گوشی‌های موبایل و نرم‌افزارهای آنها که نیمه‌های شب در رختخواب هم در دسترس‌اند و با انواع ابزارها و مکانیزم‌های گیمیفیکیشن ما را به سمت خود می‌کشانند، به استفاده از خود، وسوسه می‌کنند، تنها برخی از علت‌هایی هستند که ساعت خواب روزانه یا لااقل کیفیت خواب روزانه‌ی ما را کاهش داده‌اند.

همه ما شنیده‌ایم و می‌دانیم که خواب برای بدن لازم است؛ اما ممکن است با عوارض بی خوابی و مضرات کم خوابی کمتر آشنا باشیم و ندانیم که آثار خطرناک کمبود خواب می‌تواند همه‌ی جنبه‌های زندگی ما را تحت‌الشعاع خود قرار دهد.

به همین علت، این مطلب را به برخی از اثرات کم خوابی و بی خوابی (با استناد به مطالعات و تحقیقات انجام شده و منابع علمی) اختصاص داده‌ایم:

تأثیر کم خوابی بر وزن

تحقیقات متعدد (تحقیق اول، تحقیق دوم، تحقیق سوم، تحقیق چهارم و …) نشان می‌دهند کسانی که کمتر از حد مورد نیاز بدن‌شان می‌خوابند، تعادل هورمونی‌شان به هم می‌خورد و در نتیجه گرفتار مشکلات زیر می‌شوند:

  • افزایش اشتها
  • علاقه به غذاهای کالری بالا
  • تمایل به رفتارهای تکانشی (از جمله غذا خوردن زیاد یا میل بی‌دلیل به خوردن غذا وقنی نیازی به انرژی آن ندارند)

احتمال دارد بگویید: «کسی که کمتر می‌خوابد، بیشتر بیدار است و قاعدتاً فعالیت فیزیکی بیشتری دارد. پس واقعاً هم به کالری بیشتری نیاز خواهد داشت.»

این حرف شما درست است. اما میزان کالری ناشی از خوردن غذا، اغلب خیلی بیشتر از این نیاز اضافه است.

پس می‌توان گفت یکی از عوارض کم خوابی، افزایش وزن است.

یکی از مضرات بی خوابی افزایش وزن است. نباید رابطه افزایش وزن و کم خوابی را فراموش کنیم

کم خوابی باعث افزایش تحریک پذیری، عصبانی شدن و رفتارهای تهاجمی است

تحقیقات نشان می‌دهد کسانی که کم خوابی یا بی خوابی را تجربه کرده‌اند، در مواجهه با رفتارهای منفی و نامطلوب (مثلاً این‌که یک نفر در میانه‌ی کار،  حواس شما را پرت کند) واکنش‌های بزرگتری نشان می‌دهند (+).

بنابراین می‌توان گفت یکی از علائم کم خوابی این است که ببینید تحریک‌پذیرتر شده‌اید و اصطلاحاً «به سادگی از کوره در می‌روید.»

عصبانی شدن و رابطه آن با کم خوابی

بروز مشکلات متعدد بینایی از جمله آثار خطرناک بی خوابی است

مطالعاتی که در این زمینه انجام شده نشان می‌دهد بی خوابی می‌تواند عوارض زیر را در سیستم بینایی به همراه داشته باشد:

  • محدود شدن حوزه‌ی دید
  • تار شدن دید
  • دوگانه‌بینی

هر چه مدت زمان نخوابیدن شما افزایش یابد، خطاهای بینایی‌تان هم افزایش خواهد یافت.

محرومیت از خواب می‌تواند به بروز توهم و مشاهده تصاویر و رویدادهای غیرواقعی هم منجر شود (+).

مشکلات متعدد بینایی و کم خوابی

افزایش ریسک بیماری‌های قلبی، یکی دیگر از تبعات کم خوابی است

تحقیقات زیادی در این حوزه انجام شده است (مورد اول، مورد دوم، مورد سوم و …).

بر اساس همه‌ی این تحقیقات، محرز شده است که بی‌خوابی طولانی می‌تواند فشار خون را بالا ببرد.

آزمایش نشان می‌دهد کسانی که ۸۸ ساعت متوالی بیدار مانده‌اند، افزایش قابل توجه فشار خون را تجربه کرده‌اند. البته احتمالاً این خبر برای شما چندان نگران‌کننده نیست. چون بعید است در زندگی، موارد زیادی پیش بیاید که مجبور شوید تا این حد بیدار بمانید.

اما نکات منفی دیگری هم وجود دارد که در کم خوابی های متعارف‌تر هم دامن ما را می‌گیرد. از جمله این‌که:

  • کسانی که به جای هشت ساعت، چهار ساعت می‌خوابند هم، ضربان قلب بالاتری دارند.
  • تمرکز گروه پروتئین‌های C-Reactive در کسانی که به صورت کامل از خواب محرومند یا فرصت خواب کامل را ندارند، افزایش می‌یابد. این پروتئینها، از جمله شاخص‌هایی هستند که احتمال بروز بیماری‌های قلبی را نشان می‌دهند.

تاثیر کم خوابی بر توانایی یادگیری هم، انکارناپذیر است

تحقیقات زیادی را در ارتباط با این موضوع می‌توان یافت (+، +، +).

تحقیقات نشان میدهد که حتی تغییر ساعت شروع مدرسه از ساعت هفت و نیم به هشت و نیم، می‌تواند تغییرات مثبتی در یادگیری ریاضی و مهارت خواندن ایجاد نماید.

اما بحث به مدرسه و درس و مشق، محدود نیست. حافظه کوتاه مدت، یکی از ابزارهای مهم و حیاتی در یادگیری ما انسانها است و کم خوابی می‌تواند موجب کاهش کارایی حافظه کوتاه مدت شود.

در یک تحقیق، از افراد مختلف خواسته شد که کلماتی را که روز قبل به آنها نشان داده شده بود، به یاد بیاورند. آنهایی که کم خوابی داشتند، در این کار ضعیف‌تر عمل کردند.

تحقیق جالب دیگری در این حوزه انجام شده است.

به افراد مختلف یک فعالیت خاص آموزش داده شده و تا مدتی به آنها اجازه داده نشد که بخوابند. بعدها این افراد در تکرار آن کار ضعیف عمل میکردند. جالب اینجاست که حتی خوابهای بعدی هم، جبران این ضعف را نکرد. به عبارتی، ما زمانی که مهارتها و فعالیت‌های جدید را می‌آموزیم و بعد از آن، فرصتی برای استراحت و خواب داریم،‌ این مهارت بهتر برای ما تثبیت می‌شود.

سردرد می‌تواند یکی از اثرات کم خوابی باشد

البته این مسئله‌ای نیست که به تازگی مورد توجه قرار گرفته باشد.

بیش از یک قرن است که پزشکان رابطه‌ی بین کم خوابی و بی خوابی و سردرد و سرگیجه را به صورت جدی مورد توجه قرار داده‌اند (+/+).

کند شدن ذهن، عارضه دیگر ناشی از کم خوابی است

زمانی که نمی‌توانیم به اندازه‌ی کافی بخوابیم، عکس ‌العمل‌های ما کند می‌شود و ذهن نمی‌تواند با کیفیت قبلی، تصمیم گیری کند.

به شکل‌های مختلف این آزمایش انجام شده است که کسانی که دچار کم خوابی می‌شوند، حتی اگر کیفیت تصمیم‌گیری آنها کاهش پیدا نکند، سرعت تصمیم گیری آنها به صورت جدی کاهش پیدا می‌کند (+/+).

ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن، از جمله دیگر عوارض کم خوابی است

گاهی اوقات یک زخم باز جدی، در بدن شما، مشکلی به وجود نمی‌آورد و گاه ممکن است بدن حتی با یک زخم بسیار کوچک، نتواند در مقابل نفوذ میکروارگانیسم‌ها مقاومت کند.

محرومیت از خواب می‌تواند سیستم دفاعی بدن را تضعیف کند. حتی یک شب نخوابیدن هم می‌تواند در این زمینه تاثیرات محسوس داشته باشد (+/+).

کم خوابی و ریسک پذیری اقتصادی

ریسک پذیری اقتصادی هم از فاکتورهای دیگری است که تحت تاثیر کم خوابی قرار می‌گیرد.

اگر قصد دارید یک تصمیم اقتصادی جدی و مهم بگیرید، حتماً شب قبل به اندازه‌ی کافی بخوابید. حتی یک شب نخوابیدن، باعث می‌شود که تغییرات جدی در استراتژی تصمیم ‌گیری به وجود بیاید.

حتی ممکن است کسی که در حالت عادی تلاش می‌کند از الگوی محافظه‌کارانه باخت گریز تبعیت کند، مدل تصمیم گیری خود را به به الگوی تهاجمی سودگرا تغییر دهد (+/+).

کاهش اثربخشی واکسن‌ها یکی دیگر از عوارض کم خوابی است

 همانطور که می‌دانید مکانیزم عملکرد واکسن‌ها، ایجاد آنتی‌بادی یک ویروس خاص در بدن است. اما زمانی که کم خوابی داریم، به دلیل ضعیف شدن سیستم ایمنی، تولید آنتی بادی‌ها کمتر می شود.

آزمایش در مورد واکسن هپاتیت A نشان داده است کسانی که بعد از واکسن زدن، مجبور شده‌اند شب بیدار بمانند و کار کنند، پس از چهار هفته، در بدن خود به اندازه‌ی نصف حالت عادی (کسانی که خواب منظم خود را در شب پس از واکسن هم به مدت هشت ساعت داشته‌اند) آنتی بادی هپاتیت A را داشته اند.

البته اجازه بدهید این را هم توضیح دهیم که در مورد واکسن آنفولانزا چنین اثری مشاهده نشده. بنابراین شاید اثر فوق،‌ به همه‌ی واکسن‌ها هم مربوط نباشد. اگر بخواهیم دقت و وسواس علمی را رعایت کنیم باید بگوییم که: نباید از خواب به عنوان یکی از عوامل مهم در اثربخشی واکسیناسیون غافل شد (+/+/+).

دیابت را هم می‌توان به عنوان یکی از تبعات کم خوابی مورد توجه قرار داد

بیداری بودن وقتی که بدن نیاز به خواب دارد،‌ در سیستم متابولیسم بدن اختلال ایجاد می‌کند که این خود می‌تواند خطر افزایش مقاومت در برابر انسولین را داشته باشد (این حالت pre-diabetes یا پیش دیابت نامیده می‌شود). حتی تحقیقاتی وجود دارد که نشان می‌دهد مداخله‌های پزشکی برای افزایش خواب، می‌تواند منجر به کاهش ریسک دیابت شود (+/+).

چهار تحقیق مهم و معتبر روی افراد بالغ هم، نشان داده است که رابطه‌ی محکمی بین کم خوابی منظم و ریسک دیابت وجود دارد. البته منظور از رابطه، رابطه‌ی همبستگی است و نه رابطه‌ی علت و معلولی.

شاید برای شما هم جالب باشد که بسیاری از فاکتورهایی که در نگاه اول، چندان مهم به نظر نمی‌رسند می‌توانند روی افزایش یا کاهش مدت زمان خواب ما تاثیر داشته باشند. ما در بحث طراحی دفتر کار به یکی از این موارد اشاره کرده‌ایم.

پس با فواید کم خوابی چه کنیم؟

بسیاری از ما چنین می‌شنویم که کم خوابی فواید بسیاری هم دارد و بعضی افراد موفق هم از دو یا سه یا چهار ساعت خواب در شبانه روز صحبت می‌کنند.

اول از همه به خاطر داشته باشید که برخی از عوارض کم خوابی در بلندمدت بروز پیدا می‌کنند. پس اگر کسی به شما گفت من کم می‌خوابم و هیچ مشکلی هم برایم پیش نیامده، حتی به فرض این‌که ادعایش واقعاً درست باشد، باز هم نمی‌توانید نتیجه بگیرید که هیچ مشکلی برایش به وجود نخواهد آمد.

بهتر است ما به جای کاهش ساعت خواب خود، ساعات بیداری‌مان را بهتر مدیریت کنیم و کارایی و اثربخشی فعالیت‌هایمان را افزایش دهیم.

هر چقدر بیشتر برای برنامه ریزی و انضباط شخصی وقت بگذارید، از ساعات بیداری خود بهتر استفاده خواهید کرد و نیاز شما به کاهش ساعت خواب، کمتر خواهد شد.

با توجه به عوارض کم خوابی در کودکان، منطقی است والدین این عادت را به کودکان خود نیز بیاموزند که کارهای عقب‌افتاده (مثلاً تمرین‌های درسی یا مطالعه‌ی درس برای امتحان) را با کم خوابی جبران نکنند و به جای آن، برنامه ریزی درسی و نظم شخصی بهتری داشته باشند.

وقت گذاشتن برای برنامه ریزی روزانه، همچنین اولویت بندی کارها و داشتن جدول برنامه ریزی هفتگی می‌تواند شما و فرزندان‌تان را از کاهش ساعت خواب بی‌نیاز کند.

پیشنهاد عضویت در متمم

با ثبت نام رایگان به عنوان کاربر آزاد متمم (صرفاً با تعیین نام کاربری و کلمهٔ عبور) می‌توانید به حدود نیمی از هزاران درس متمم دسترسی داشته باشید.

همچنین در صورت تمایل با پرداخت هزینهٔ عضویت ویژه به همهٔ درس‌های متمم از جمله درس‌های زیر دسترسی خواهید داشت:

دوره MBA  |  مذاکره  |  کوچینگ  |  توسعه فردی

فنون مذاکره  |  تصمیم گیری  |  مشاوره مدیریت

تحلیل رفتار متقابل  |  تسلط کلامی  |  افزایش عزت نفس

چگونه شاد باشیم  |  هوش هیجانی  | هدف گذاری

خودشناسی  |  شخصیت شناسی  |  فکر کردن با نوشتن

ثبت نام    تجربه‌ٔ متممی‌ها

برای خرید محصولات صوتی هم می‌توانید به صفحهٔ فروشگاه متمم سر بزنید.

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری سبک زندگی من به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه سبک زندگی من

سوال‌های پرتکرار دربارهٔ متمم

متمم چیست و چه می‌کند؟

متمم مخففِ عبارت «محل توسعه مهارتهای من» است: یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.

برای آشنا شدن بیشتر با متمم به صفحهٔ درباره متمم سر بزنید و فایل صوتی معرفی متمم را دانلود کنید و گوش دهید.

فهرست دوره های آموزشی متمم را کجا ببینیم؟

هر یک از دوره های آموزشی متمم یک «نقشه راه»  دارد که مسیر یادگیری آن درس را مشخص می‌‌‌کند. با مراجعه به صفحهٔ نقشه راه یادگیری می‌توانید نقشه راه‌های مختلف را ببینید و با دوره های متنوع متمم آشنا شوید.

هم‌چنین در صفحه‌های دوره MBA و توسعه فردی می‌توانید با دوره های آموزشی متمم بیشتر آشنا شوید.

هزینه ثبت نام در متمم چقدر است؟

شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به حدود نیمی از درسهای متمم دسترسی خواهید داشت. پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به عضو ویژه تبدیل شوید.

اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۱۶۰ هزار تومان)، فصلی (۴۲۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۷۵۰ هزار تومان) و یکساله (یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان) بخرید.

توجه داشته باشید که خرید شش‌ماهه و یک‌ساله به‌ترتیب معادل ۲۰٪ و ۳۸٪ تخفیف (نسبت به خرید یک‌ماهه) محسوب می‌شوند.

برای اطلاعات بیشتر به صفحه ثبت نام مراجعه کنید.

آیا در متمم فایل های صوتی رایگان برای دانلود وجود دارد؟

مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.

هم‌چنین دوره های صوتی آموزشی متنوعی هم در متمم وجود دارد که فهرست آن‌ها را می‌توانید در فروشگاه متمم ببینید.

با متمم همراه شوید

آیا می‌دانید که فقط با ثبت ایمیل و تعریف نام کاربری و رمز عبور می‌توانید به جمع متممی‌ها بپیوندید؟

سرفصل‌ها  ثبت‌نام  تجربهٔ متممی‌ها

۸۸ نظر برای اثرات و عوارض کم خوابی و بی خوابی

  1. با سلام

    من و داداشم جزء استثنای این تحقیقات شدیم چون حدود بیست سالی هست که خواب ما در شبانه روز حدود متوسط چهار ساعته ولی در کار تحقیق و تدریس و زندگی خوشبختانه تا الان همه چیز خوب بوده

    شاد باشین

  2. آرزو بوبه رژ گفت: (عضو ویژه)

    سلام منم وقتی کم می خوابم هم احساس می کنم هوشیاریم کم می شه و هم سرعت عکس العملم میاد پایین.

    شبا تلاش میکنم که زودتر بخوابم . مخصوصا بعد از خوندن یه سری مطالبی که مربوط به ساعات متابولیسم بدن بود

  3. با سلام و احترام

    همه اینها که گفتید خوب و قشنگه و خیلی ها می دونیم ولی چه میشه کرد سالهاست بنا به موقعیت محل زندگی ، کار و گرفتاری های روزمره و . . . از ۱ بامداد تا ۵ صبح می خوابم  ۵ بیدار میشم تا ۶/۵ سر کار برسم و ساعت ۱۸/۳۰ هم خونه بر می گردم .البته در این فصل(تابستونا دیرتر و حدود ۲۱۰۰) مهندس راه و ساختمان از بهترین دانشگاه مملکت و با ۲۵ سال سابقه کاری هستم زندگی خوبی هم دارم ولی اگه بخوام با خونواده بیرون برم هفته ۲ شب مورزش بکنم و امورات روز مره زندگی نتیجش میشه اینکه هر شب ساعت ۱۱۰۰ شام می خورم و یه فیلم یا سریال با همسرم میبینم و ۱ می خوابم.بابا به خدا نمیشه وقتی دختر کوچکت ۲۱/۳۰ از کلاس زبان بر میگرده و خودت هم ۵ صبح باید پاشی چجور میشه روزی ۸ ساعت خوابید؟!!!

    در پناه خدا باشید

  4. من خودم هر شب و هر شب دارم با بی خوابی دست و پنجه نرم میکنم، فکر میکنم این تنها مشکل من نباشه و مشکل خیلی از آدم هایی باشه که زندگی فشرده شهری رو دارن تجربه میکنن.

    ساعت ۷ و ۸ که میرسی خونه اینقدر خسته هستی که میتونی بخوابی اما چون باید به یه سری کارهای خونه و شام و غیره رسیدگی کنی وقت خواب نیست، پس با کمی استراحت مختصر خوابت میپره، وقتی هم که وقت خواب میشه (۱۱ یا ۱۲ شب) اون وقت چون خستگی در رفته و موبایل و تبلت و حجمه اطلاعات هست که خوابت نمیبره. نتیجه میشه اینکه ساعت ۲ یا ۳ شب به زور میخوابم. صبح هم که باید ۷.۳۰ بیدار شم. خستگی دنیا رو دارم !

  5. عاطفه فلاحی گفت: (عضو ویژه و ارزیاب ۱ درس)

    کم خوابی می تونه موجب افسردگی هم بشه, در واقع اینزومنیا با ۵ برابر احتمال بیشتری منجر به افسردگی خواهد شد. طبق تحقیقات از افراد با بیماری افسردگی و استرس میزان خواب بیشتر آنها کمتر از ۶ ساعت در شبانه روز بوده است.

     

  6. این مطالب در کل برای دانش آموزان هم بسیار مناسب و قابل توجه هستند و در بسیاری از کلاس هایم این ها را برایشان مطرح می کنم…

    کاش بشود قسمت هایی هم برای زندگی دانش آموزی راه اندازی نمود.

  7. mehdi گفت:

    زمانی که من صبح دیر از خواب بلند میشم همراه با استرس و پرخاشگری با اطرافیان است و انگار یه چیز گمشده دارم خیلی بده حس و حالش

  8. mehdi گفت:

    بدترین عوارض کم خوابی میتونه ریزش موی شدید باشه خواب خیلی مهمه !

  9. سلام
    مطالبی که در این دو بخش درباره کم خوابی ارائه شد ، من رو بیشتر از پیش از کم خوابی های گذشتم پشیمون کرد. من در سالهای راهنمایی و دبیرستان عموما شب ها درس میخوندم و ساعت خواب کمی داشتم. مثلا شب هایی که ۵ ساعت میخوابیدم به نظرم خیلی زیاد میومد. الان که حدود ۱سال و نیم از اون دوران گذشته و کمی ساعت خوابم اصلاح شده، تاثیرات اون دوران رو به خوبی احساس میکنم و بدون اغراق میتونم بگم به جز دیابت و سکته و تاثیرات روی واکسن ( البته فعلا) بقیه تاثیرات کم خوابی در من به وجود اومده و خیلی من رو ناراحت  و این روز ها نگران و مضطزب و پشیمون کرده. به قدری که اصلا نمیدونم چه کاری باید انجام بدم و ایا اصلا میتونم این اثرات رو جبران کنم؟ اثراتی مثل کم شدن یادگیری و حافظه و عصبانی شدن به شدت اذیتم میکنه و دوست دارم از من دور بشن. اگه راهی هست ممنون میشم راهنماییم کنید.

  10. سلام.
    راستش من خیلی اهل خواب نیستم . ولی همین حدود ۴ ساعتی هم که در شبانه روز می خوایم، نگرانم که آیا واقعا نمی شد نخوابم؟ احساس می کنم لازم دارم روش هایی برای کمتر خوابیدن و البته حفظ هوشیاری و سلامتی به طور همزمان پیدا کنم.
    احساس نگرانی من ناشی از این است که معتقدم خیلی دیر کارهای مهم زندگیم را شروع کرده ام.
    طولانی شد. ببخشید. می خواستم ببینم راهی برای اینکه کمتر بخوابم ولی شاداب و با انرژی باشم ، سراغ ندارید؟( سن من را هم که می دانید، لطفا در راه حل پیشنهادی زیاد جدی نگیریدش.)
    ممنون.

  11. محمد فرازی گفت: (عضو ویژه و ارزیاب ۲ درس)

    سلام
    من همیشه سعی میکنم کم بخوابم (الان حدود ۲سال میشه)،الان به ۴:۳۰رسوندم.
    با این تفاسیر چه کاری میتونیم انجام بدیم و چه طوری با کمبود وقتی که با آن مواجه هستیم، کنار بیایم.
    امیدوارم تمام دوستانی که کمبود خواب دارند به یک ثبات مناسب در میزان خواب هاشون برسند.
    ممنونم
    درضمن من هم شامل داستانی که هومن عزیز تعریف کرد میشم!..!

  12. باسلام خدمت دوستان متممی.
    ممنون میشم درمورد دلایل پر خوابی هم مطالبی ارائه بشه.
    ممنون

  13. با سلام به دوستای عزیزم
    با توجه به این مطلب و مطلب قبلی که دربارۀ بی خوابی و کم خوابی فرمودید ، و با عنایت به اینکه اینها بخشی از اثرات و عوارضِ بی خوابی و کم خوابی هستند ، فکر می کنم تا همین الان هم خداوندِ متعال خیلی به من لطف داشته که هنوز زنده هستم . از چند روز پیش که اولین مطلب رو با عنوان « اثرات نامطلوبی که به علت کم خوابی پدیدار میشوند » ارائه کردید ، تاثیراتِ این امر رو بیشتر و عمیق تر احساس می کنم و یاد خاطره ای نسبتاً نامربوط افتادم :
    روزی یک روستایی (مثل خودم) که چند مدتی در شهر بود ، به مقابل دادگستری رفت (پیش عریضه نویس هایی که با ماشینِ تایپ ، عریضه ها رو تایپ می کنن ) و به مرد تایپیستِ عریضه نویس گفت : ” می خوام نامه ای که شرح حالِ خودم هست رو تایپ کنی و برای هم ولایتی هام بفرستم ” . مردِ تایپیست هم مشغولِ تایپ کردن شد .
    مرد روستایی گفت : بنویس ” اول که از روستا به سمتِ شهر میومدیم ، توی راه تصادف کردیم و از بین مسافرای داخل اتوبوس ، فقط من زخمی شدم و بیهوش و خونین و مالین ، به بیمارستان منتقل شدم . بعد از طی دورۀ درمان ، زمانی که داشتم از بیمارستان مرخص میشدم ، آسانسور بیمارستان سقوط کرد و دوباره با شکستگی در چند قسمت بدنم ، بستری شدم . بعد از دو ماه که ترخیص شدم ، به مسافرخونه رفتم و اونجا ، دزد همۀ دار و ندارم رو برد . بعد از دو روز با خانوادم تماس گرفتم ، فهمیدم که توی روستامون زلزله اومده و خیلی از بستگانم فوت کردن . . . ” . نامه به پایان رسید . مرد روستایی رو کرد به تایپیست و گفت ” حالا یک دور برام از روی چیزی که تایپ کردی ، بخون . مرد عریضه نویس شروع به خوندن کرد و در حالیکه می خوند ، مرد روستایی ، « زار زار » گریه می کرد !!! عریضه نویس بهش گفت “چرا گریه می کنی ، این ها رو خود تو گفتی و من نوشتم !!! ” . مرد روستایی در حالی که گریه می کرد گفت : ” من می دونستم بد بختم ولی حالا که تو اینا رو برام خوندی فهمیدم ، خیلی خیلی بدبختم ” .
    پی نوشت : محمدرضای عزیز ، من می دونستم که به دلیل بی خوابی های مکرر و کم خوابی ، اوضاعم خرابه ولی حالا که شما این مطالب رو بیان کردین ، فهمیدم که اوضاع من « خیلی خیلی وخیم تر از اونیه که فکر می کردم » :-)
    پی نوشت نامربوط : یه کامنت توی روز نوشته ها نوشتم که اگر اجازه بِدن که به نمایش در بیاد ، پیشنهاد می کنم حتماً بخونیدش و لینک هاش رو ببینین
    ( http://www.shabanali.com/ms/?p=4731&cpage=1#comment-47544 )

    ارادتمند – هومن کلبادی

  14. سلام

    من از کل زمانم استفاده میکنم …ولی راس ساعت میخوابم حتی اگر میهمان داشته باشم و قرارباشه شب بمونه خونمون .
    جون بی خوابی بی حوصله،عصبی،فراموش کارم میکنه و از زندگی بیزار میشم

  15. یاسین اسفندیار گفت: (عضو ویژه و ارزیاب ۷ درس)

    با سلام
    من از کامنت سیمین خانم. یاد محمدرضا جان افتادم
    بعید میدانم که ایشان در طول شبانه روز ۸ ساعت بخوابد
    در همایشی گفته بود:که ۴صبح بیدار میشود تا با ۱۲ تا ۱ شب بیدار است.
    و مطمئنا این حجم اطلاعات غیر از این نمی تواند باشد.
    *****محمدرضا.معلم عزیز قدری به فکر خود باش.*****
    در کامنتی که تازه با سایت شعبانعلی اشنا شده بودم نوشتم:
    اگر خودخواهانه هم بخواهیم به این موضوع نگاه کنیم،باید بگوییم:محمدرضا ما میخواهیم سالهای بیشتری در زیر سایه شما علم بیاموزیم.
    *****محمدرضا.معلم عزیز قدری به فکر خود باش.*****

  16. محمد غریب گفت: (عضو ویژه و ارزیاب ۲ درس)

    پس چرا اینهمه ادمهای تاثیر گذار زیادی بودند و هستند که کم میخوابیدند
    یکی دوتا هم نبودند

  17. محمد فرازی گفت: (عضو ویژه و ارزیاب ۲ درس)

    سلام
    درمان کمبود زمان چیست!؟
    فقط میتونیم از خواب عزیزمون صرف نظر کنیم
    متاسفانه
    من تمام این اثرات منفی رو دارم!

    ممنونم

    • سلام.
      بنده هم خیلی پیش تر همینطور بودم.
      اما فکر می کنم مهم ترین کار اولا اعتماد به این مساله باشه که ۱۲تا۳بامداد هیچ فرقی با ۵تا۸ بامداد نداره، که البته ۵تا۸ صبح بسیار مفید تر هم می تونه باشه(به دلایل مختلف). پس هرکاری رو _هرقدر هم که مهم بود_ به این زمان موکول کنیم، به جای اینکه از خواب شبمون بزنیم.
      منتهی این فقط یک مساله ست.
      مسائل دیگری هم هست که حتما باید مد نظر داشت. باید اشتباهات رایج در مدیریت زمان رو بشناسیم که حتما توصیه می کنم این فایل ها رو از آقای شعبانعلی گوش بدید که بسیار بسیار مفید هست:
      http://www.shabanali.com/ms/?p=4585

      امیدوارم موید باشید.

  18. سلام دوستان عزیزم
    لطفا به من کمک کنید!!!
    و به من بگویید، به کسانی که به دلایل مختلف خواب شبانه را بر خود حرام می دانند و به صحبتهای اطرافیانشان در خصوص مراقبت از خود و حداقل خواب ۴-۵ ساعته توجهی ندارند، چه باید گفت و چه باید کرد تا به این صورت به سمت این مواردی که ذکر کردید پیش نروند و بدانند که سهم آنها در زندگی اطرافیانشان بیشتر از اینهاست و وجودشان مهم و تاثیر گذار است.
    ممنونم
    از دوستانم در این خونه نیز می خواهم مرا راهنمایی کنند.
    سپاسگزارم.

    • سیمین جان سلام
      با توجه به اینکه از هم خونه ای ها کمک خواستید ، وظیفۀ خودم دونستم که به این فراخوان لبیک بگم . متن بالا مطمئناً همونطوریکه در متن هم به تحقیقات مختلفی ارجاع شده ، حاصل تحقیقات بسیار گسترده و بر روی نمونه های بسیار زیاد در جای جایِ جهان هست و مطمئناً میزانِ قابلِ اعتماد بودنِ نتایجِ حاصل از این تحقیقات هم باید بالا باشه . اما لازم هست توجهت رو به مصادیقِ دیگه هم جلب کنم :
      موارد متعددی هست که افراد به دلایل مختلف مجبور به بیدار بودن و بیدار موندن هستن و علیرغم آگاهی از تمام مضرات بی خوابی و کم خوابی ، به روالِ خودشون ادامه میدن . مثلاً مواردی مثل محمدرضای عزیز که اگه به جای ۲۴ ساعت ، ۲۸ ساعت هم زمان داشته باشن ، بازم وقت کم میارن و نیاز به زمان اضافه تر دارن . متاسفانه یا خوشبختانه بدن انسان (هر چند سخت) خودش رو با شرایط و رفتارهای مختلف ، تطبیق میده . برای مثال ، ضربان قلب انسانِ عادی در شرایطِ عادی ، نهایتاً ۷۰ پالس در دقیقه هست ، همین آیتم در شرایط استرس و بر اثر ترشحِ هورمون هایی همچون آدرنالین ، به ۱۲۰ تا ۱۴۰ هم می رسه و رِیتِ بالاتر می تونه منجر به بروز حملۀ قلبی در افراد عادی بشه . اما در ورزشکاران حرفه ای مثل کشتی گیران ، دونده های حرفه ای و . . . این ضربان به ۲۴۰ تا ۲۵۰ پالس در دقیقه هم میرسه و این نتیجۀ تمرین و عادت هست و عوارضی رو که در افراد عادی بر اثر این ضربانِ بالا ، بدون شک شاهد خواهیم بود ، در این افراد حرفه ای ، نخواهیم دید .
      در خصوص مقاومتِ بدنِ افرادِ مختلف در برابر بی خوابی و کم خوابی هم مصداق های بسیار بسیار زیادی وجود داره که فراوانیِ این موارد، می تونه اونها رو از حالتِ استثنا ، به یک مدل تبدیل بکنه. من در جاهای مختلف این مطلب رو عرض کردم که “بعد از مرگ ، وقت برای استراحت ، بسیار است ” . این باورِ قلبیِ من هست و فکر می کنم افرادِ زیادی باشند که فکر می کنند اینکه بیدار بمونن و برای خودشون و جامعۀ خودشون (حتی یک ساعت بیشتر) مفید واقع بشن ، به مراتب از ساعت ها خواب و استراحت بهتر خواهد بود . لذتی که نتیجۀ حاصل از این بی خوابی و فعالیتی که در اون ساعاتِ اضافی (به واسطۀ بهبودِ کیفیتِ زندگیِ سایرین) در وجودِ این افراد به وجود میاد ، به مراتب ، بالاتر و با ارزش تر و شیرین تر از لذتِ استراحت در اون ساعات هست . حتی اگر برایِ اونها ، به قیمتِ چاق شدن ، حملۀ قلبی ، حملات عصبی ، ایجاد مشکلات یادگیری و یا مشکلات دیگه تموم بشه .
      در نهایت خدمت شما دوست عزیزم عرض می کنم که الگوهای رفتاریِ انسانها بسیار بسیار متفاوت هست و همین تفاوت هاست که باعثِ زیباییِ دنیایِ پیرامونِ ما میشه . درست هست که شما نگرانِ این دوستانِ کم خواب و بی خوابتون هستین و این همدلی و همراهیتون ، بسیار با ارزش و قابل ستایش و احترام هست ولی از اونجایی که این رفتارها (بی خوابی ، کم خوابی ، بیش فعالی) در وجود اینگونه افراد ، نهادینه شده ، کاش که اطرافیان (از جمله شما) اگر دوستشون دارید و بهشون احترام میگذارید ، شرایطی رو برای اونها فراهم کنید که ساعات بیداریِ خودشون رو ، در آرامشِ بیشتری سپری کنن و دغدغه هاشون ، کمتر بشه تا مجبور نباشن فشارهایِ اضافی رو تحمل بکنن و به این روش ، اون کمی ها و کاستی هاشون ، تا حد زیادی جبران بشه . البته به قولِ محمدرضای عزیز ، اینا همش «نظر شخصیِ من» هست .
      ارادتمند – هومن کلبادی

      • سلام هومن کلبادی گرانقدر، دوست پرتلاش این خونه.
        ممنونم که به پاسخ سوال من لبیک گفتید.
        تمامی نوشته هایتان را قبول دارم و برای دیدگاههای این گونه افراد احترام قائلم و به تفاوت نظرات و زاویه دید هر کدام واقفم.
        شاید دوستی که بیداری خود را به نفع انسان و بشریت می داند، یک سویه پیش برود و یا شخصی که نگران وضعیت و آینده ایشان است، او نیز از سویی دیگر به قضیه بیندیشد.
        به نظرم، هر کدام از منظر خود، دو سوی یک طیف را در نظر دارند.
        یکی می خواهد خود را وقف اجتماعش کند و آن دیگری این وقف را جایز می داند اما، بر اثر عشق و دوست داشتن طرف مقابلش، قصد دارد با رفتار و گفتارش او را به بیشتر ماندن و بیشتر خدمت کردن سوق دهد.
        البته درست است، گاهی افرادی در طول زمان بیشتری همان خدمت را به خلق می کنند که همان شخص مورد نظر در زمان کوتاهی که در زندگی اش سپری می کند، انجام می دهد و مهم خدمت است و اثر گذاری برای اجتماعی که در آن هستیم و هر کس بنا بر دیدگاهش به زندگی و شرایط موجودش، آنرا انجام می دهد.
        درست است، شاید با گفتن ها و خواستن ها نتوان اینگونه افراد را از راهی که می روند باز داشت، اما با تغییر در نگاه و پذیرش آنان، بتوان همراه و همدل اینگونه افراد شد و نه باری
        بر دوششان.
        ممنونم از شما دوست عزیز که برایم وقت گذاشتید و از دیدگاهتون گفتید.

        • سلام سیمین عزیز
          من با نظرات شما موافقم و از اینکه نظرات من رو (تا حدی) پذیرفتید ، ممنونم . در پاسخ به شما و علیرضای عزیز و یاسین جان باید عرض کنم که بسیاری از افراد ، برای خودشون رسالت هایی رو در طول زندگی خودشون تعریف می کنن . با نهایت احترام به شما عزیزان باید (به قول یاسین عزیز) باید یه مطلبی رو عرض کنم و اون هم اینه که « خیلی اوقات ، مهم نیست که طولِ زندگی چقدر هست ، مهم اینه که عرض زندگی چقدره » . واقعاً در خصوص بسیاری از افراد ، مثلاً استیو جابز ، میشه این مطلب رو به وضوح دید که تاثیری که این فرد بر روی فن آوری ، تغییرات تگنولوژِی و اساساً « ظهور پدیدۀ TOUCH » گذاشت ، در طولِ عمر کوتاهی که داشت ، با هیچ کدوم از مدیران و مخترعین هم عصر خودش قابل قیاس نیست !!
          استیو جابز و افرادی مثل اون ، همونطوری که بارها و به عناوین مختلف بیان کردن ، معتقد هستن که با افرادِ پیرامونِ خودشون متفاوت هستن و زمانی که شما خودتون رو منشا اثر می دونین ، خود به خود ، آرامش و توجه به خودتون ، در اولویت های بعدیِ شما قرار می گیره و دیگه نمی تونین استراحتِ خودتون رو ، اولویت اول قرار بدین .
          خواهش می کنم به فایل صوتی شمارۀ ۴۴ رادیو مذاکره ، از طریق لینک (http://radio.shabanali.com/steve-jobs-amir-taghavi.mp3) گوش کنید . این فایل ، مصاحبۀ محمدرضای عزیز و جناب امیر تقویِ محترم هست ، در خصوص استیو جابز هست . پیامی که در ابتدای فایل و از زبان «استیو جابز» بیان میشه ، تا حد زیادی ، موید دیدگاه این بزرگان هست.
          به نظر من ، اگرچه خداوند متعال ، به هیچیک از بنده های خودش (به روایت دین اسلام «لا تهلکوا انفسکم بایدیکم») این اجازه رو نداده که با دست خودشون ، خودشون رو از بین ببرن ، از سوی دیگه و به گواه تاریخ و با استناد به میلیون ها نمونۀ موجود ، به هیچ بنده ای هم تضمین نداده که X سال و Y ماه و Z روز و ساعت و دقیقه و ثانیه عمر خواهد کرد و این بزرگترین عاملِ محرکِ بزرگوارانی مثلِ محمدرضای عزیز هست که باعثِ چنین از خودگذشتگی هایی در وجودشون میشه . باز هم تاکید می کنم ، “به نظر من” ، « عرض زندگی » ، که شامل دستاورد ها و تاثیرات و اثراتی هست که از هر فردی چه در زمانِ بودِ او و چه بعد از ترکِ این دنیا ، به جا و باقی می مونه ، به مراتب ، مهمتر از « طول زندگی » هست .
          خداوندا ، سعادتی بده که عرضِ عمرِ من ، بیشتر و پربارتر از «طول عمرِ» من باشه .
          ارادتمند – هومن کلبادی

          • سلام جناب کلبادی
            ممنونم که بیشتر توضیح دادید با ذکر آیه قران و لینک مورد نظر.
            نظرتان متین است.
            عرض زندگی اگر تاثیر گذار باشد از طول آن مهم تر است. ولی می دانید که اطرافیان همیشه دلتنگ عزیزانشان هستند و دلتنگ خواهند ماند.
            همانطوریکه با نظر شهرزاد عزیزم موافقم و اگر این گرامیان بدانند که دوستدارانشان چقدر نگران وجود ثمر بخششان هستند، شاید کمی خواستهء قلبی یشان را تعدیل کنند و متعادل تر گام بردارند.
            به امید سلامتی و رضایت خاطر گوهران اینچنینی.

    • سلام سیمین خانم.
      می خواستم کامنتی بگذارم که دیدم انگار می تواند در جواب شما نوشته شود شاید به کار بیاید.
      واقعیتی که خود من هم نه فقط در این مورد بلکه در مورد هر عادتی دیگری گرفتارش هستم ، همین عادت کردن است. خیلی از ما با مقایسه ی وضع خودمان با عواقب برشمرده ی بالا به این استتاد می کنیم که بدن آدمیزاد با شرایط خودش را تطبیق می دهد. ولی شاید شما هم تجربه ی من را داشته اید .اینکه اگر شرایط غیر عادی مثل کار سخت، بی خوابی یا کم خوابی طولانی را به بدن تحمیل کنیم ، بدن تحمل می کند .اما اگر بیش از حد خاصی بشود ، بدن نسبت به جبران آن اقدام می کند. اینکه سه شبانه روز برای مجمع بیدار بودیم، بعد از این مدت ناگهان یکی از همکاران از جلسه با حسابرس برخاست و به نمازخانه رفت و تخت خوابید ، آخرین تجربه ی من بود. این به نظرم نشانه ی این است که بدن تا حدی فشار را تحمل می کند و اگر فرصت پیدا کند درصدد جبران بر می آید و این یعنی باید مراقبش باشیم و حداقل پس از دوره ای کوتاه ، زمانی برای استراحت در اختیار بدنمان قرار دهیم.
      شاید باید به عزیزان مان یاد آوری کنیم که بدن با هر چیزی عادت نمی کند. و حتی اگر عادت کند، فشارهای وارده کار خودشان را می کنند.به هرحال خستگی ها در آینده به شکل از کار افتادگی پیش از موعد و پیری زودرس و ضعف بدنی و روحی اثر خودشان را نشان خواهند داد.
      فقط این حرف ها را به من نگو چون گوش شنوا ندارم.
      فکر می کردم مفید باشد.
      ممنون.

      • سلام آقا علیرضا
        ممنونم که کامنتتون رو در پاسخ به من نوشتید.
        قبول دارم عقایدتون رو.
        خوشبختانه شما در این گروه، واقع نمی شید.
        و مسئله من با اون دسته از افراد گرانقدری است که گمان می کنند، نظرشان درست است و روی آن تا رسیدن به مقصود و یا بهتر است بگویم “معبود”، پافشاری می کنند.
        درسته، بدن مقداری با شرایطی که برایش مهیا می کنیم راه می آید ولی پس از مدتی، عکس آن عمل می کند و به شدت عوضش را در می آورد.
        من اینها را کاملا درک می کنم و می دانم آن افراد عزیز نیز همهء اینها را می دانند و سهم من در رویارویی با آنها این است که تا آنجا که در توانم است، شرایط بهتری برایشان مهیا کنم و سد راهی که می اندیشند صحیح است، نباشم.
        و به قولی، فشار اضافی و دغدغه ایی برایشان بوجود نیاورم.
        امیدوارم همگی در راهی که انتخاب کرده اند موفق و سلامت و رضایتمند باشند و
        شما دوست عزیز این خونه هم همچنین.

  19. سلام
    همه اینها درست اما برای بیخوابیهایی که نه با فعالیت ورزشی و کاری بسیار و نه با داروهای خواب آور درمان نمیشوند، چه باید کرد؟
    با سپاس

  20. علیرضا گفت: (عضو ویژه و ارزیاب ۲ درس)

    با سلام
    این مطالب را می تواند تاییدی بر دیرتر شروع شدن ساعت کار ادارات در ماه رمضان دانست و می تواند نشانگر آن باشد که عدم تغییر ساعت کاری در ماه رمضان چندان هم با نگرش سیستمی هماهنگی ندارد که بنده به شخصه با این برداشتها که نوشته ام موافقم