Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
دوره آموزشی هدف گذاری (کلیک کنید)


پایگاه داده یا دیتابیس چیست؟ تعریف و کاربرد پایگاه داده


اهداف و انتظارات آموزشی متمم در این درس
کد درس: ۲۸۱۶۳
پیش نیاز مطالعه این درس:

از دوستان متممی انتظار می‌رود در پایان این درس بتوانند:

  • مفهوم دیتابیس یا پایگاه داده را به زبان ساده تشریح کنند.
  • توضیح دهند که چرا طراحان سیستم‌های نرم افزاری، احساس کردند که به سیستمی برای مدیریت داده‌ها نیاز دارند.
  • مثال‌هایی از کاربرد پایگاه داده یا دیتابیس را مطرح کنند.
  • چند مورد ساده از مزیت‌های استفاده از پایگاه داده را فهرست کنند.

لطفاً توجه داشته باشید که این درس، با توجه به نیازهای تعریف شده و اهداف مربوط به درس سواد دیجیتال در متمم تدوین شده و همین که در پایان مطالعه‌ی درس، واژه‌ی پایگاه داده یا دیتابیس برای دوستان متممی آشنا و قابل درک باشد، هدف آموزشی درس تأمین شده است.

پایگاه داده یا دیتابیس چیست؟

اگر چه کلمه‌ی دیتابیس (Database) از دهه‌ی شصت میلادی وارد ادبیات تکنولوژی شده است، اما معنا و کاربردی که امروزه برای دیتابیس یا پایگاه داده در ذهن تداعی می‌شود، در ده‌های هفتاد و هشتاد میلادی شکل گرفته و طی سی سال اخیر، گسترده و فراگیر شده است.

کامپیوتر همانگونه که از نامش پیداست، در ابتدا قرار بود تنها مسئولیت محاسبه (Computation) را بر عهده داشته باشد و از همین رو، دغدغه‌ی جمع آوری اطلاعات و ثبت اطلاعات و نگهداری اطلاعات و استفاده از اطلاعات، چندان مهم و جدی نبود.

برنامه نویسان قدیمی، به خاطر دارند که واژه‌ی Data در میان نخستین نسل برنامه‌نویسان، تفاوت چندانی با متغیرهای محاسباتی (Variable) نداشت و وقتی از دیتا یا داده حرفی گفته می‌شد، عموماً منظور، نتایج میانی یا نهایی محاسبات کامپیوتری بود.

با توسعه فن آوری اطلاعات (IT)، محاسبه به نقش فرعی کامپیوترها تبدیل شد و مدیریت داده‌ها و اطلاعات اهمیت بیشتری پیدا کرد. اگر چه مدیریت اطلاعات هم نیازمند زیرساخت‌های محاسباتی است، اما در لایه‌های بیرونی سیستم‌های کامپیوتری، آنچه عموم کاربران به آن توجه دارند را می‌توان به مدیریت اطلاعات نزدیک‌تر دانست.

نگهداری اطلاعات کارکنان یک سازمان، نگهداری شماره تلفن‌های دوستان، نگهداری ایمیل‌ها، آرشیو کردن فایل‌ها و اسلایدها، نگهداری اطلاعات مشتریان، ذخیره و گزارش دهی فروش سازمان، بیش از اینکه از جنس محاسبه باشند، از جنس دریافت، ذخیره، جستجو و گزارش‌دهی اطلاعات محسوب می‌شوند.

محدودیت در دسترسی کامل به درس‌های سواد دیجیتال

دوست عزیز. دسترسی کامل مجموعه درس‌های سواد دیجیتال برای اعضای ویژه‌ی متمم در نظر گرفته شده است.

  تعداد درس‌ها: ۷۴ عدد

  دانشجویان این درس: ۶۶۷۹ نفر

  تمرین‌های ثبت‌شده: ۳۷۳۱ مورد

 البته با عضویت ویژه، به مجموعه درس‌های بسیار بیشتری به شرح زیر دسترسی پیدا می‌کنید:

 فهرست درس‌های متمم

البته اگر به تسلط بر تکنولوژی و سواد دیجیتال علاقه دارید، احتمالاً مطالعه‌ی مباحث زیر برایتان در اولویت خواهد بود:

  آموزش CRMاتوماسیون بازاریابی

  استراتژی محتوا | آموزش بازاریابی محتوا | دیجیتال مارکتینگ

  آموزش سئو | ایمیل مارکتینگ | شبکه های اجتماعی

  شبکه های اجتماعی | تولید محتوا

  دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درس‌ها)

اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:

طبیعتاً اکوسیستمی از راهکارهای مدیریت پایگاه داده شکل گرفت و گونه‌های مختلفی از راهکارها رواج یافتند.

اگر بخواهیم برخی از نمونه‌ راهکارهایی را که در رقابت با دیگران موفق‌تر بوده‌اند فهرست کنیم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • شرکت اوراکل سیستمی را ارائه کرده و توسعه می‌دهد که به Oracle RDBMS یا Oracle مشهور است.
  • شرکت مایکروسافت، SQL Server را ارائه کرده است.
  • شرکت IBM سیستم DB2 را توسعه داده و عرضه می‌کند.
  • شرکت SAP، سیستم Sybase ASE را عرضه می‌کند.
  • MySQL هم سیستم دیگری است که به صورت نسخه باز عرضه شده و البته عرضه و مدیریت نسخه تجاری آن (با قابلیت‌های بیشتر) از سال ۲۰۰۸ در اختیار شرکت Oracle است.

می‌توان گفت امروزه بحث مدیریت پایگاه داده‌ها یک تخصص مستقل جداگانه شده که در سطوح مختلف وجود دارد:

  • برنامه نویسانی هستند که می‌توانند ساختار پایگاه‌های داده را طراحی کنند.
  • کسانی هستند که ممکن است در حد طراحی تخصص نداشته باشند، اما می‌توانند از طریق زبان‌های مختلف (که شاید SQL مشهورترین آنها باشد) با پایگاه داده تعامل (Interaction) داشته باشند.
  • افراد دیگری هستند که تخصص آنها، دانش مدیریت اطلاعات است و در شرکت‌های مانند مایکروسافت و اوراکل نشسته‌اند و این زیرساخت‌ها را طراحی می‌کنند.

البته، امروزه شاخه‌ی تخصصی دیگری هم شکل گرفته که در مرز بین دانش‌های آمار، داده کاوی و فن آوری اطلاعات است که به آن Big Data Analysis می‌گویند.

برخی این تخصص را از مدیریت پایگاه داده‌ها جدا می‌بینند و برخی دیگر، به علت ارتباط تنگاتنگ بحث DBMS و Big Data، دانش Big Data را نه به عنوان یک علم مستقل، بلکه به عنوان سطح تحلیلی در تخصص مدیریت پایگاه داده‌ها می‌دانند.

اگر چه قطعاً نگهداری و مدیریت حجم بزرگ داده‌ها، چالشی جدید و جدی برای طراحان DBMS است، اما در متمم، سایر جنبه‌های Big Data را مستقل از بحث DBMS در نظر می‌گیریم و مورد بحث قرار می‌دهیم.

شاید برای شما جالب باشد که بدانید متمم، مانند هر سایت دیگری که بر پایه‌ی پلتفورم WordPress طراحی شده است، از ساختار MySQL برای ذخیره سازی داده‌ها شامل درس‌ها، اطلاعات کاربران، رفتار کاربران، کامنت‌ها و سایر داده‌های خود استفاده می‌کند.

      شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.  

     تعدادی از دوستان علاقه‌مند به این مطلب:    ویدا کیانا ، سعید رمضانی ، زهرا معصومی ، کیوان بشاش ، حسین

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری سواد دیجیتال به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه سواد دیجیتال
 

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
آیا در متمم فایل‌های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

۲۲ نظر برای پایگاه داده یا دیتابیس چیست؟ تعریف و کاربرد پایگاه داده

    پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

    نویسنده‌ی دیدگاه : فواد انصاری

    تجربه شخصی

    در خصوص سیستم فایل یادمه که در سالهای 79 و 80 که در دبیرستان بودم(رشته کامپیوتر) و به زبان پاسکال برنامه می نوشتیم همانطور که شما اشاره کردید از سیستم فایل استفاده میکردیم و کاری که الان ظرف چند ثانیه انجام میدیم اونموقع با نوشتن 200 خط کد بود !‌

    چند سالی توی یک سازمان دولتی و در بخش مکانیزه (کامپیوتر) اونجا کار میکردم و الان هم خبر دارم برنامه ی انبارشان از سیستم فایل استفاده میکند و نه DBMS . اونموقع اگر مشکلی پیش میومد ما باید فایلهای خام رو که هر کدوم بخشی از اطلاعات را نگه میداشتند دوباره توی مسیر برنامه کپی میکردیم و بعد با دستورات ترمیم فایل دوباره فایل را درست میکردیم و بعد فایل معیوب رو در داخل فایل جدید کپی میکردیم. یعنی افتضاحات و اشتباهاتی پیش می آمد(همش هم توی شیفت کاری من !) و باید تنهایی درستش میکردم دوست داشتم سر به بیابون بزنم. بعدا تکه برنامه های کوچکی براشون نوشتم که Code page فایلها رو عوض میکردم و میتونستی همون فایل یا گزارش رو توی word باز کنی و کارها یه کم راحت شد. الان هم وقتی اونموقع یادم می افته حالم بد میشه.

    اونموقع سیستم عامل شبکه ما هم Novell NetWare بود که سال پابلیش اون دقیقا 1985 بود . تصورش رو بکنید یعنی سیستم عامل اونجا هم سن خودم بود. ولی من که با چند نوع لینوکس و ویندوز سرور کار کردم توی شبکه اون سیستم عامل 1985 رو  (Novell) به بقیه سیستم عاملهای سرور ترجیح میدادم. حتی یک بار هم مشکل پیدا نکرد.

     
    تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
    .