Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Menu
دوره آموزشی هدف گذاری (کلیک کنید)


تحلیل استراتژیک منابع | مدل VRIO


اهداف و انتظارات آموزشی متمم در این درس
کد درس: ۱۶۶۲
پیش نیاز مطالعه درس مدلی برای تفکر استراتژیک

از دوستان عزیز متممی انتظار می‌رود پس از مطالعه این درس:

  • بتوانند پنج ویژگی منابع برای زمینه‌سازیِ مزیت رقابتی پایدار را فهرست کنند (مدل‌‌های VRIS و VRIO)
  • بتوانند توضیح دهند که منابع استراتژیک سازمانی، به چه شیوه‌هایی ممکن است تقلیدناپذیر شوند.
  • بتوانند مفهوم منابع سربار را شرح داده و مصداق‌های آن را در زندگی شخصی و محیط کسب و کار خود تشخیص دهند.
  • بتوانند مصداق‌های Competitive Parity (همراهی رقابتی یا همگونی رقابتی) را در مسیر شغلی خود و نیز فضای رقابت کسب و کارها تشخیص دهند.
فشار ذهنی هنگام مطالعه
نیاز به مشارکت شما
کسب و کار
زندگی
تحلیل استراتژیک منابع

تا کنون به دو تعریف از منابع (Resources) پرداخته‌ایم: تعریفی عمومی را در درس مدیریت منابع مطرح کردیم و تعریف دقیق‌تر بارنی را هم در درس تعریف منابع سازمانی مورد اشاره قرار دادیم.

ضمن این‌که خودمان هم، تصویری عمومی از منابع در ذهن داریم. به عنوان مثال، وقتی از منابع در اختیار یک انسان حرف می‌زنیم، به مواردی مانند پول، زمان، دانش و تخصص، ارتباطات دوست، انرژی، سلامتی و مانند این‌ها فکر می‌کنیم.

هم‌چنین وقتی از سازمان و منابع سازمانی حرف می‌زنیم، معمولاً مواردی مانند سرمایه، دانش فنی، منابع انسانی، قراردادهای همکاری ارزشمند، برند، پایگاه مشتریان و مانند این‌ها را به‌خاطر می‌آوریم.

اما  چگونه می‌توان ارزش نسبی منابع را در موفقیت فردی یا در رشد و موفقیت کسب و کار برآورد کرد؟ 

جی بارنی به عنوان کسی که مدیریت مبتنی بر منابع را رواج داده و این بحث را در تفکر استراتژیک تثبیت کرده‌ است، پرسش‌هایی را مطرح می‌کند که بر اساس آن‌ها می‌توان ارزش استراتژیک منابع را برآورد کرد.

به عبارت دیگر، می‌توان تشخیص داد که این منابع تا چه حد می‌توانند زمینه‌ساز شکل‌گیری و تقویت مزیت رقابتی پایدار (Sustainable Competitive Advantage) باشند.

درس حاضر را به بررسی این سوال‌ها اختصاص داده‌ایم.

توضیح: بارنی در مقاله‌ی خود در سال ۱۹۹۱ این بحث را برای نخستین بار به صورت ساختاریافته مطرح کرده و پس از آن در کتابی که در سال ۲۰۰۷ با عنوان Resource-based Theory منتشر کرد، برخی تعریف‌ها را تغییر داد و برخی دیگر را تکمیل کرد.

آن‌چه در این درس می‌آید، با کنار هم قرار دادن این دو مرجع، تنظیم شده است.

آیا این منبع ارزشمند است؟ ارزش آن چقدر است؟

ارزشمند بودن را به شکل‌های مختلفی می‌توان تعریف کرد (اگر چه نتیجه تقریباً یکسان است).

منبعی ارزشمند است که ارزش آفرین باشد. به بیان بسیار ساده، در نهایت حاصلی داشته باشد که مشتری حاضر شود هزینه‌‌ی استفاده از آن منبع را پرداخت کند (یا این‌که هزینه‌ی تمام شده‌ی عرضه‌ی محصول را کاهش دهد).

اگر بخواهیم تعریف رسمی‌تری ارائه کنیم، می‌توانیم به سراغ تعریف کلاسیک بارنی هم برویم: منبعی ارزشمند است که به پیاده‌سازی‌ استراتژی‌های یک کسب و کار کمک کند یا کارایی و اثربخشی فعالیت‌های کسب و کار را افزایش دهد.

به این سوال، سوال ارزشمندی منبع یا Question of Value گفته می‌شود.

  • این‌که در یک شهر توریستی در آسیای جنوب‌شرق، مردم بتوانند به زبان انگلیسی صحبت کنند، یک منبع استراتژیک ارزشمند برای آن شهر محسوب می‌شود. چون مشتریان (توریست‌ها) حاضرند برای وجود این منبع، پول پرداخت کنند.
  • این‌که مدیر حسابداری یک شرکت تولیدی پوشاک، مدرک فوق‌لیسانس روانشناسی داشته باشد، یک منبع بی‌ارزش محسوب می‌شود. چون از یک سو باعث کاهش هزینه‌های سازمان نمی‌شود (و حتی بر هزینه‌ها می‌افزاید) و از سوی دیگر، مشتری هم حاضر نیست به خاطر اینکه حسابدار این شرکت، کارشناس ارشد روانشناسی است، به صورت مستقیم یا غیرمستقیم، بهای بیشتری را برای محصولات آن شرکت بپردازد.

آیا این منبع کمیاب است؟ یا همه به آن دسترسی دارند؟

اگر چه فراوانی یک منبع از اهمیت آن نمی‌کاهد (هوا همه جا هست)، اما ارزش استراتژیک منابع در فضای رقابتی، وقتی معنا پیدا می‌کند که آن منبع کمیاب بوده یا همه به آن دسترسی نداشته باشند.

نفت به عنوان یکی از منابع طبیعی، به علت کمیاب‌بودن ارزشمند است. دو نوع کمیابی را در مورد نفت می‌توان تصور کرد:

  • نخست این‌که تقاضا امروز برای آن بیشتر از عرضه است.
  • دیگر این‌که سرعت تجدید شدن و بازتولید آن در کره زمین، بسیار آهسته‌تر از نرخ مصرف آن است.

توسعه آموزش دانشگاهی در یک کشور و فراوان شدن منبعی با عنوان افراد تحصیل‌کرده یکی از مثال‌های مناسب برای کاهش ارزش استراتژیک در اثر افزایش فراوانی یک منبع است.

ارزش استراتژیک منابع در اثر فراوانی کاهش می‌یابد.

از آن‌جا که بارنی برای کمیابی از اصطلاح rare و rarity استفاده می‌کند، این سوال با عنوان Question of Rarity شناخته می‌شود.

آیا تقلید کردن از این منبع، به اندازه‌ی کافی دشوار است؟

ارزشمند بودن و کمیاب بودن منابع، در کوتاه‌مدت می‌تواند مزیت رقابت ایجاد کند. اما بسیاری از منابع را در میان‌مدت و بلندمدت، می‌توان شبیه‌سازی و تقلید کرد. بنابراین، هر چقدر تقلید از یک منبع دشوارتر باشد، ارزش استراتژیک آن بالاتر خواهد بود:

محدودیت در دسترسی کامل به این مجموعه درس

دسترسی کامل به مجموعه درس‌های استراتژی و تفکر استراتژیک برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.

با عضویت ویژه‌ی متمم، علاوه بر دسترسی به این درس‌ها، به درس‌های متنوع دیگری نیز دسترسی خواهید داشت که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:

 فهرست درس‌های متمم

شاید برایتان جالب باشد که بررسی‌های ما نشان داده در میان دوستان متممی، کسانی که به استراتژی و تفکر استراتژیک علاقه‌مند بود‌ه‌اند، برای مطالعه‌ی درس‌های زیر هم وقت گذاشته‌اند:

مشاوره مدیریت | کوچینگ | کارآفرینی | کار تیمی | مدیریت تعارض

  مدل ذهنی  |  تفکر سیستمیتصمیم گیری | مدیریت منابع | گزارش نویسی

ارزش آفرینی | سیستمهای کنترل مدیریت | مدل کسب و کار |‌ دیجیتال مارکتینگ

  دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درس‌ها)

تمرین و مشارکت در بحث

  یکی از منابعی را که در اختیار شما یا سازمان‌تان است انتخاب کرده و آن را از دید ابعادی که بارنی مطرح می‌کند بررسی و ارزیابی کنید.

  به عنوان یک فرد یا سازمان، مثال‌هایی از سربارهای استراتژیک پیدا کنید. هم‌چنین سعی کنید نمونه‌هایی از منابعی را بیابید که صرفاً همراهی رقابتی ایجاد می‌کنند و موجب پیروزی در رقابت نمی‌شوند.

      شما تاکنون در این بحث مشارکت نداشته‌اید.  

     تعدادی از دوستان علاقه‌مند به این مطلب:    سجاد پورحسین ، آقای ترجمه ، مریم شاه محمدی ، رادیوم ، حسینی

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری تفکر استراتژیک به شما پیشنهاد می‌کند:

سری مطالب حوزه تفکر استراتژیک
 

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم چیست و چه می‌کند؟ (+ دانلود فایل PDF معرفی متمم)
چه درس‌هایی در متمم ارائه می‌شوند؟
هزینه ثبت‌نام در متمم چقدر است؟
آیا در متمم فایل‌های صوتی رایگان هم برای دانلود وجود دارد؟

۳۴۷ نظر برای تحلیل استراتژیک منابع | مدل VRIO

    پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

    نویسنده‌ی دیدگاه : احمد عباسی

    با سلام ..

    در شرکت هایی که در حوزه مدیریت استراتژیک و مدیریت پروژه فعالیت می کنند جمع کثیری از فعالان با مدرک های PMP پیدا می شود که عموما کارایی بسیار زیادی برای شرکت ها ندارد . عموما پیاده سازی دانش مدیریت در شرکت ها( ترجیحا شرکت های ایرانی ) بسیارسخت و گاه به عنوان یک مانع برای دستیابی تحقق موضوعات مختلف می باشد اما سبب شده که به عنوان یک منبعی برای رقابت و همراهی در بسیاری از سازمان ها مطرح بشود تا شرکت ها وسازمان ها از شرکت های دیگر عقب نیفتند و بتوانند به وسیله ارائه این مدرک ها ، در مناقصه ها و تخصیص بسیاری از سرمایه های خود فقط به عنوان یک مدرک استفاده کنند .

     
    تمرین‌ها و نظرات ثبت شده روی این درس صرفاً برای اعضای متمم نمایش داده می‌شود.
    .